Άνοια: Το πρώτο ύπουλο σημάδι που εμφανίζεται 20 χρόνια πριν εκδηλωθεί

Μπορεί να μην το παρατηρήσετε αμέσως – μια μικρή αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου, κρυμμένη χρόνια πριν ξεκινήσει η απώλεια μνήμης. Επιστήμονες ανακάλυψαν ποια είναι η «σιωπηλή φάση» της νόσου Αλτσχάιμερ που μπορεί να ξεκινήσει έως και δύο δεκαετίες πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Μάθετε τι να προσέξετε.

Ποιο είναι το σύμπτωμα που εμφανίζεται δεκαετίες πριν την άνοια – Δεν είναι ένδειξη αφηρημάδας

Ορισμένες δυσκολίες που μπορεί να μπερδευτούν με απλή αφηρημάδα μπορεί να αποτελούν ένα από τα πρώτα προειδοποιητικά σημάδια της νόσου Αλτσχάιμερ. Οι επιστήμονες πιστεύουν πλέον ότι αυτές οι ανεπαίσθητες αλλαγές μπορεί να εμφανιστούν έως και είκοσι χρόνια πριν την απώλεια μνήμης, κατά τη διάρκεια μιας «σιωπηλής» φάσης όπου μόνο λίγα εγκεφαλικά κύτταρα έχουν επηρεαστεί.

«Αυτό πιθανόν εξηγεί γιατί το να χάνει κανείς τον προσανατολισμό του μπορεί να είναι από τα πρώτα σημάδια της νόσου Αλτσχάιμερ», σημειώνει ο Βρετανός καθηγητής Michael Hornberger από το University of East Anglia, σύμφωνα με το Daily Mail. Σύμφωνα με ερευνητές του Allen Institute for Brain Science, αυτή η αρχική φθορά εμφανίζεται στην περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για την χωρική πλοήγηση – πολύ πριν από τα κλασικά συμπτώματα ή τις ορατές εγκεφαλικές αλλοιώσεις σε απεικονίσεις.

Σε ποιες παθήσεις είναι σύμπτωμα η χωρική επίγνωση;

Δυσκολίες με τη χωρική επίγνωση – όπως η αποπροσανατολισμός, η λανθασμένη εκτίμηση αποστάσεων ή η δυσκολία πλοήγησης σε γνώριμα μέρη – μπορεί να αποτελούν σημάδια διαφόρων νευρολογικών, νευροαναπτυξιακών και ψυχιατρικών παθήσεων. Σύμφωνα με επιστημονική εργασία του 2010 με τίτλο «Visual Spatial Cognition in Neurodegenerative Disease», αυτά τα προβλήματα προκύπτουν συχνά επειδή διάφορες παθήσεις προκαλούν φθορές σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για τη χωρική σκέψη.

Για παράδειγμα:

• Νόσος Αλτσχάιμερ: Οι διαταραχές στη χωρική πλοήγηση μπορεί να εμφανιστούν πριν από την απώλεια μνήμης, λειτουργώντας ως πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια.
• Μη λεκτική μαθησιακή διαταραχή (NVLD): Διαταράσσει την οπτικοχωρική επεξεργασία, επηρεάζοντας τα μαθηματικά, τις λεπτές κινητικές δεξιότητες και την κοινωνική κατανόηση.
• Αναπτυξιακή διαταραχή κινητικού συντονισμού (DCD): Προκαλεί συχνά προβλήματα στην πλοήγηση και στον σχεδιασμό δραστηριοτήτων στα παιδιά.
• Επίμονη ζάλη στάσης – αντίληψης (PPPD): Περιλαμβάνει χρόνια ζάλη και χωρικό αποπροσανατολισμό λόγω δυσλειτουργίας στα συστήματα πλοήγησης του εγκεφάλου.
• Οπίσθια φλοιϊκή ατροφία (PCA): Σπάνια μορφή της νόσου Αλτσχάιμερ που προκαλεί οπτικοχωρικά προβλήματα όπως δυσκολίες στην ανάγνωση και στην αντίληψη βάθους.
• Νόσος Πάρκινσον: Προκαλεί οπτικές και χωρικές διαταραχές που παρεμβαίνουν στο περπάτημα, την οδήγηση και την καθημερινή κίνηση.
• Σύνδρομο Bálint: Προκαλείται από βλάβη και στους δύο βρεγματικούς λοβούς, οδηγώντας σε σοβαρές δυσκολίες χωρικής επίγνωσης και συντονισμού.

Αν παρουσιαστούν τέτοια συμπτώματα, είναι σημαντικό να γίνει άμεσα ιατρική αξιολόγηση από ειδικό. Ο εντοπισμός της αιτίας μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη διαχείριση και σημαντικά βελτιωμένη ποιότητα ζωής.

Οι πρώιμες αλλαγές στον εγκέφαλο δίνουν ελπίδα για πρόληψη της άνοιας

Σε πρόσφατη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Σιάτλ, οι ερευνητές εξέτασαν τους εγκεφάλους 84 ασθενών με νόσο Αλτσχάιμερ και διαπίστωσαν ότι ακόμη και με χαμηλά επίπεδα των πρωτεϊνών tau και αμυλοειδούς, η πρώιμη αποδόμηση είχε ήδη ξεκινήσει – συγκεκριμένα σε βασικούς ανασταλτικούς νευρώνες.

Ο Αμερικανός επικεφαλής συγγραφέας Dr. Mariano Gabitto εξήγησε ότι αυτή η πρώιμη βλάβη μπορεί να πυροδοτήσει μια αλυσιδωτή αντίδραση που επηρεάζει περιοχές υπεύθυνες για τη γλώσσα και τη μνήμη. Χρησιμοποιώντας μηχανική μάθηση, η ερευνητική ομάδα ελπίζει να προβλέψει τη γνωστική έκπτωση και πιστεύει ότι η πρώιμη παρέμβαση κατά τη διάρκεια αυτής της «σιωπηλής» φάσης θα μπορούσε να καθυστερήσει – ή ακόμα και να αποτρέψει – την εμφάνιση των συμπτωμάτων άνοιας.

Η άνοια, που προκαλείται συχνότερα από τη νόσο Αλτσχάιμερ, επηρεάζει σχεδόν 200.000 Έλληνες. «Η μακρά προσυμπτωματική και σιωπηλή περίοδος της νόσου δημιουργεί ευκαιρίες για έγκαιρη ανίχνευση, έγκαιρη παρέμβαση και ακόμη και πρόληψη», δήλωσε ο Βραζιλιάνος ερευνητής Dr. Igor Camargo Fontana από την Alzheimer’s Association.

Παράλληλα, νέα έρευνα από τη Νότια Κορέα διαπίστωσε ότι το μεταβολικό σύνδρομο – που χαρακτηρίζεται από παράγοντες όπως κοιλιακό λίπος, υψηλή αρτηριακή πίεση και υψηλό σάκχαρο αίματος – αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης πρώιμης άνοιας έως και κατά 70% σε άτομα που παρουσιάζουν και τους πέντε παράγοντες.

Πηγές: ygeiamou.gr