Αλτσχάιμερ: Τεστ αίματος προβλέπει τον κίνδυνο έως και 3,5 χρόνια πριν

Οι ερευνητές στο Ινστιτούτο Ψυχιατρικής, Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης (IoPPN) στο King’s College του Λονδίνου δημιούργησαν ένα τεστ αίματος που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την πρόβλεψη του κινδύνου της νόσου του Αλτσχάιμερ έως και 3,5 χρόνια πριν από την κλινική διάγνωση της νόσου.

Τεστ αίματος προβλέπει τον κίνδυνο έως και 3,5 χρόνια πριν τη διάγνωση της νόσου
Η μελέτη υποστηρίζει την ιδέα ότι συστατικά στο ανθρώπινο αίμα μπορούν να ρυθμίσουν τον σχηματισμό νέων εγκεφαλικών κυττάρων, μια διαδικασία που ονομάζεται νευρογένεση. Η νευρογένεση συμβαίνει σε ένα σημαντικό μέρος του εγκεφάλου που ονομάζεται ιππόκαμπος που εμπλέκεται στη μάθηση και τη μνήμη.

Η νευρογένεση με απλά λόγια είναι μία πάλη ενάντια στο θάνατο του εγκεφάλου.

Ενώ η νόσος του Αλτσχάιμερ επηρεάζει το σχηματισμό νέων εγκεφαλικών κυττάρων στον ιππόκαμπο κατά τα πρώιμα στάδια της νόσου, προηγούμενες μελέτες μελέτησαν τη νευρογένεση στα τελευταία της στάδια μόνο μέσω αυτοψιών.

Για να κατανοήσουν τις πρώιμες αλλαγές, οι ερευνητές συνέλεξαν δείγματα αίματος για αρκετά χρόνια από 56 άτομα με Ήπια Γνωστική Εξασθένηση (MCI), μια κατάσταση κατά την οποία το άτομο αρχίζει να εμφανίζει επιδείνωση της μνήμης ή της γνωστικής του ικανότητας. Αν και δεν αναπτύσσουν όλοι όσοι εμφανίζουν ήπια γνωστική εξασθένιση, Αλτσχάιμερ, όσοι εμφανίσουν τελικά την πάθηση φτάνουν στη διάγνωση με πολύ ταχύτερο ρυθμό από τον ευρύτερο πληθυσμό. Από τους 56 συμμετέχοντες στη μελέτη, οι 36 διαγνώστηκαν τελικά με Αλτσχάιμερ.

Μελετώντας πώς το αίμα επηρέαζε τα κύτταρα του εγκεφάλου, οι ερευνητές έκαναν αρκετές βασικές ανακαλύψεις. Τα δείγματα αίματος που συλλέχθηκαν από συμμετέχοντες που ανέπτυξαν τη νόσο Αλτσχάιμερ προώθησαν τη μείωση της κυτταρικής ανάπτυξης και διαίρεσης και την αύξηση του αποπτωτικού κυτταρικού θανάτου (διαδικασία με την οποία τα κύτταρα προγραμματίζονται να πεθάνουν). Ωστόσο, οι ερευνητές σημείωσαν ότι αυτά τα δείγματα αύξησαν επίσης τη μετατροπή των ανώριμων εγκεφαλικών κυττάρων σε νευρώνες του ιππόκαμπου.

Ενώ οι υποκείμενες αιτίες της αυξημένης νευρογένεσης παραμένουν ασαφείς, οι ερευνητές θεωρούν ότι μπορεί να αποτελούν ένα πρώιμο αντισταθμιστικό μηχανισμό για τον νευροεκφυλισμό (απώλεια εγκεφαλικών κυττάρων) που βιώνουν όσοι αναπτύσσουν τη νόσο Αλτσχάιμερ.

Η καθηγήτρια Sandrine Thuret, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, είπε: «Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι το αίμα από νεαρά ποντίκια μπορεί να έχει αναζωογονητική επίδραση στη γνωστική λειτουργία των ηλικιωμένων ποντικών βελτιώνοντας τη νευρογένεση του ιππόκαμπου.

Αυτό μας έδωσε την ιδέα να μοντελοποιήσουμε τη διαδικασία της νευρογένεσης σε ανθρώπινα εγκεφαλικά κύτταρα και ανθρώπινο αίμα. Η μελέτη μας στόχευσε τη χρήση αυτού του μοντέλου για την κατανόηση της διαδικασίας της νευρογένεσης και της παρέμβασης σε αυτή τη διαδικασία για να προβλέψουμε τη νόσο Αλτσχάιμερ. Βρήκαμε στοιχεία ότι το ανθρώπινο κυκλοφορικό σύστημα μπορεί να έχει επίδραση στην ικανότητα του εγκεφάλου να σχηματίζει νέα κύτταρα».

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι αλλαγές στη διαδικασία της νευρογένεσης συνέβησαν 3,5 χρόνια πριν από την κλινική διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ.

«Τα ευρήματά μας είναι εξαιρετικά σημαντικά, επιτρέποντάς μας ενδεχομένως να προβλέψουμε την έναρξη του Αλτσχάιμερ νωρίς με μη επεμβατικό τρόπο. Αυτό θα μπορούσε να συμπληρώσει άλλους βιοδείκτες που βασίζονται στο αίμα που αντικατοπτρίζουν τα κλασικά σημάδια της ασθένειας, όπως η συσσώρευση β-αμυλοειδούς και πρωτεΐνης TAU (οι βασικές πρωτεΐνες που συνδέονται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ).

Οι επιστήμονες λένε ότι αυτά τα ευρήματα θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια ευκαιρία για περαιτέρω κατανόηση των αλλαγών που συμβαίνουν στον εγκέφαλο στα πρώτα στάδια της νόσου Αλτσχάιμερ.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Brain.