Ανησυχία από την ανίχνευση του ιού της πολιομυελίτιδας στα λύματα της Ευρώπης – Έκκληση για συνεχή επιτήρηση

Σε πέντε χώρες της Ευρώπης έχουν εντοπιστεί θετικά δείγματα του ιού της πολιομυελίτιδας. Τι αναφέρει το ECDC.

Αυξάνονται τα θετικά δείγματα του ιού της πολιομυελίτιδας στα λύματα ευρωπαϊκών χωρών και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (ECDC) απευθύνει έκκληση για συνεχή επιτήρηση και διατήρηση υψηλών ποσοστών κάλυψης εμβολιασμού. Υπογραμμίζει την ανάγκη επαγρύπνησης για τον περιορισμό του κινδύνου επανεισαγωγής του ιού και της εγχώριας μετάδοσης της νόσου.

Το ECDC αναφέρει ότι στις 9 Δεκεμβρίου 2024, ενημερώθηκε από τις υγειονομικές αρχές της Φινλανδίας ότι ανιχνεύθηκε ο ιός που προκαλεί τη νόσο της πολιομυελίτιδας σε δείγματα λυμάτων της χώρας.
Είναι η πέμπτη χώρα της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης όπου ανιχνεύονται θετικά δείγματα του ιού το τελευταίο τρίμηνο. Είχαν προηγηθεί από τον Σεπτέμβριο έως και τον Νοέμβριο οι χώρες:

• Ισπανία
• Πολωνία
• Γερμανία
• Ηνωμένο Βασίλειο

Μέχρι σήμερα, δεν έχουν αναφερθεί περιπτώσεις πολιομυελίτιδας στον άνθρωπο και η ΕΕ/ΕΟΧ εξακολουθεί να είναι απαλλαγμένη από πολιομυελίτιδα, αναφέρει το ECDC.\

Οι πιθανές εξηγήσεις

Από τη γενετική ανάλυση των ιών που βρέθηκαν, υπάρχουν δύο κύριες πιθανές εξηγήσεις, σύμφωνα με τον ECDC.

•  Πολλαπλές εισαγωγές του ιού στην ΕΕ από περιοχή όπου κυκλοφορεί ο ιός.
•  Μεμονωμένη εισαγωγή του ιού η οποία ακολουθήθηκε από την εξάπλωση του στην κοινότητα στην ΕΕ/ΕΟΧ.

Η σημασία του εμβολιασμού

Ενώ συνεχίζονται οι έλεγχοι για να περιοριστεί ο κίνδυνος εξάπλωσης του ιού της πολιομυελίτιδας, είναι ζωτικής σημασίας να διατηρηθεί η υψηλή εμβολιαστική κάλυψη στον γενικό πληθυσμό. Επιπλέον είναι απαραίτητο να αυξηθούν οι εμβολιασμοί σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες όπου παρατηρούνται χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού .
Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία των παιδιών μέσω της έγκαιρης χορήγησης εμβολίων.  Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να επανεξετάσουν τα δεδομένα κάλυψης εμβολιασμού κατά της πολιομυελίτιδας και να διασφαλίσουν ότι δεν υπάρχουν κενά ανοσίας στον πληθυσμό και ότι υπάρχει η ικανότητα εντοπισμού της κυκλοφορίας του ιού μέσω συστημάτων επιτήρησης.

Το ECDC τονίζει τη σημασία αποτελεσματικών συστημάτων επιτήρησης για την έγκαιρη ανίχνευση κυκλοφορίας του ιού της πολιομυελίτιδας.

Στοιχεία για την πολιομυελίτιδα

Η πολιομυελίτιδα αποτέλεσε στο παρελθόν μάστιγα του παιδικού πληθυσμού και οι μεγάλες επιδημίες πολιομυελίτιδας σε Ευρώπη και ΗΠΑ στις αρχές του 20ου αιώνα οδήγησαν σε μόνιμη παράλυση χιλιάδων παιδιών.

Η επιδημιολογία της πολιομυελίτιδας άλλαξε ριζικά μετά την εισαγωγή του εμβολίου με αδρανοποιημένο ιό (εμβόλιο Salk) το 1955 και του εμβολίου με τον εξασθενημένο ιό (εμβόλιο Sabin) το 1962. Μετά την μεγάλη επιτυχία της εκρίζωσης της ευλογιάς από τη γη το 1978, το 1988 ο Π.Ο.Υ. υιοθέτησε το στόχο της εκρίζωσης της πολιομυελίτιδας από τον πλανήτη και εκπόνησε συστηματικά προγράμματα για την επίτευξη του στόχου αυτού.

Αποτέλεσμα του συστηματικού εμβολιασμού και της στενής επιδημιολογικής επιτήρησης της πολιομυελίτιδας ήταν να ανακηρυχθούν από τον Π.Ο.Υ. ως «περιοχές ελεύθερες από πολιομυελίτιδα» (polio free regions) η Αμερικανική Ήπειρος το 19947, η περιοχή του Δυτικού Ειρηνικού το 2000 και η Ευρώπη τον Ιούνιο του 2002.
Mόνο τέσσερεις χώρες στον κόσμο παραμένουν ενδημικές για πολιομυελίτιδα, από τις 125 που ήταν ενδημικές το 1988: η πολιομυελίτιδα συνεχίζει σήμερα να ενδημεί σε χώρες της Ινδικής χερσονήσου (Ινδία, Πακιστάν, Αφγανιστάν) και της Αφρικής (Νιγηρία)

Η πολιομυελίτιδα είναι μία από τις ελάχιστες νόσους που μπορεί να εκριζωθεί. Ο στόχος της εκρίζωσης της πολιομυελίτιδας είναι εφικτός γιατί:

•  οι ιοί της πολιομυελίτιδας προσβάλλουν μόνο τον άνθρωπο και δεν υπάρχουν ζώα – ενδιάμεσοι ξενιστές,
•  υπάρχει αποτελεσματικό και φθηνό εμβόλιο,
•  η ανοσία έναντι της πολιομυελίτιδας διαρκεί εφ΄ όρου ζωής,
•  o ιός μπορεί να επιβιώσει στο περιβάλλον μόνο για πολύ μικρό χρονικό διάστημα.