Αυτές είναι οι πιο επικίνδυνες τροφές για την υγείας μας: Πώς τις αναγνωρίζουμε και γιατί πρέπει να τις αποφεύγουμε

Οι υπερ – επεξεργασμένες τροφές είναι παρασκευάσματα, στα οποία διάφορα βιομηχανικά υλικά (όπως οι γαλακτωματοποιητές, πυκνωτικά και τεχνητά αρώματα) συγχωνεύονται σε τρόφιμα μεσω εργοστασιακής διαδικασίας.

Σε χώρες όπως η Βρετανία, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς οι υπερ -επεξεργασμένες τροφές υπολογίζεται ότι αποτελούν πάνω από το 50% των θερμίδων που καταναλώνουν οι άνθρωποι.

Τα φαγητά αυτά – όπως υπογραμμίζεται – συνδέονται με μια σειρά από διαφορετικά προβλήματα υγείας, όπως μεγαλύτερο κίνδυνο παχυσαρκίας και ποικίλες χρόνιες ασθένειες, όπως οι καρδιαγγειακές νόσοι και η άνοια.

Πολλά ροφήματα με ζάχαρη και αρκετά δημητριακά πρωϊνού ανήκουν σε αυτή την κατηγορία τροφών, όπως και πιο πρόσφατες καινοτομίες, μεταξύ των οποίων… τα λεγόμενα «φυτικά» burgers, τα οποία είναι φτιαγμένα από απομονωμένες πρωτεΐνες και άλλα χημικά που κάνουν τα προϊόντα πιο εύγεστα.

Η έντονη βιομηχανική επεξεργασία που χρησιμοποιείται για τα υπερ – επεξεργασμένα τρόφιμα καταστρέφει τη φυσική δομή των συστατικών της τροφής και απομακρύνει πολλά ωφέλιμα συστατικά όπως είναι οι φυτικές ίνες, οι βιταμίνες, τα μεταλλικά στοιχεία και τα φυτοχημικά.

Πολλοί γνωρίζουν ότι οι υπερ – επεξεργασμένα τρόφιμα είναι βλαβερά για την υγεία μας. Ωστόσο, δεν είναι ξεκάθαρο αν αυτό συμβαίνει γιατί αυτά τα φαγητά είναι χαμηλής διατροφικής αξίας. Δύο νέες μελέτες δείχνουν ότι η χαμηλή διατροφική αξία δεν αρκεί για να εξηγήσει την επικινδυνότητα για την υγεία, σύμφωνα με όσα αναφέρει ο Richard Hoffman, λέκτορας διατροφικής βιοχημίας στο πανεπιστήμιο Hertfordshire σε άρθρο του στο The Conversation.

Ο ρόλος της φλεγμονής

Η πρώτη μελέτη που έγινε μελέτησε πάνω από 20.000 υγιείς Ιταλούς ενήλικες και παρατήρησε ότι οι συμμετέχοντες που κατανάλωσαν το μεγαλύτερο αριθμό υπερ – επεξεργασμένων τροφίμων είχαν αυξημένο ρίσκο πρόωρου θανάτου οποιασδήποτε αιτίας. Η δεύτερη μελέτη, η οποία ερεύνησε πάνω από 50.000 άνδρες υγειονομικούς από τις ΗΠΑ, παρατήρησε ότι η υψηλή κατανάλωση υπερ -επεξεργασμένων τροφίμων ήταν συνδεδεμένη με ένα μεγαλύτερο ρίσκο καρκίνου του παχέος εντέρου.

Εξίσου ενδιαφέρον είναι ότι αυτές οι μελέτες αναφέρουν ότι τα ρίσκα για την υγεία που προκύπτουν από την κατανάλωση των υπερ -επεξεργασμένων τροφίμων παραμένουν ακόμα και αν δεν έχει τόση σημασία το γεγονός ότι είναι χαμηλής διατροφικής αξίας. Αυτό σημαίνει ότι και άλλοι παράγοντες συνεισφέρουν στις βλάβες που προκαλούν τα υπέρ-επεξεργασμένα τρόφιμα.

Επίσης, η έρευνα αυτή υποθέτει ότι η λήψη των σωστών θρεπτικών συστατικών από άλλες τροφές μπορεί να μην είναι αρκετή για να ακυρώσει το ρίσκο της εμφάνισης ασθενειών αν εξακολουθεί κανείς να καταναλώνει υπερ -επεξεργασμένα τρόφιμα. Παρομοίως, οι προσπάθειες από την βιομηχανία των τροφίμων να βελτιώσουν την διατροφική αξία των υπερ -επεξεργασμένων τροφίμων με την προσθήκη μερικών βιταμινών μπορεί να είναι ένα επιπρόσθετο πρόβλημα.

Η έρευνα που έγινε στην Ιταλία πάντως αναφέρει ότι βιοδείκτες φλεγμονής όπως είναι ο υψηλότερος αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων ήταν μεγαλύτεροι στις ομάδες που έτρωγαν τα περισσότερα υπερ -επεξεργασμένα τρόφιμα. Τα σώματά μας μπορεί να πυροδοτήσουν μια φλεγμονή σαν απάντηση για πολλούς λόγους, όπως για παράδειγμα αν αρρωστήσουμε ή αν κοπούμε. Το σώμα μας απαντά στέλνοντας σήμα στα ανοσοκύτταρα (όπως τα λευκά κύτταρα), ώστε να επιτεθεί και να εισβάλλει στα παθογόνα (όπως είναι τα βακτήρια ή οι ιοί).

Συνήθως, η φλεγμονή που δημιουργείται ως απόκριση διαλύεται σχετικά γρήγορα, ωστόσο κάποιοι άνθρωποι μπορεί να αναπτύξουν χρόνια φλεγμονή σε όλο τους το σώμα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει καταστροφή του ιστού, το οποίο και σχετίζεται σε πολλές χρόνιες ασθένειες, όπως ο καρκίνος και η καρδιαγγειακή ασθένεια.

Αρκετές έρευνες βρήκαν ότι οι «φτωχές» διατροφές μπορούν να αυξήσουν την φλεγμονή στο σώμα, η οποία και σχετίζεται με μεγαλύτερο ρίσκο χρόνιων ασθενειών. Δεδομένου ότι τα σημάδια φλεγμονής παρατηρήθηκαν στους συμμετέχοντες της ιταλικής μελέτες που κατανάλωναν τέτοιες τροφές, αυτό μας κάνει να υποθέσουμε ότι η φλεγμονή μπορεί να συνεισφέρει στο ρίσκο εμφάνισης ασθενειών. Επίσης, κάποια πρόσθετα τροφίμων στα υπερ -επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να αυξάνουν την φλεγμονή στο έντερο και να αλλάζουν το μικροβίωμα.

Κάποιοι ερευνητές αναφέρουν ότι οι τροφές αυτές που προκαλούν φλεγμονή μπορεί να αναγνωρίζονται από το σώμα μας ως εισβολέας όπως ένα βακτήριο. Έτσι, το σώμα ξεκινά μια ανοσιακή απόκριση και αυξάνει τα επίπεδα φλεγμονής για να τον αντιμετωπίσει. Επίσης, παρόλο που η έρευνα για τον καρκίνο του παχέος εντέρου δεν βρήκε ότι η φλεγμονή είναι αυξημένη σε άνδρες που καταναλώνουν υπερ -επεξεργασμένα τρόφιμα, η φλεγμονή συνδέεται με αυξημένο ρίσκο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου. Η έρευνα δείχνει επίσης ότι άλλοι μηχανισμοί όπως η εξασθενημένη νεφρική λειτουργία και οι συσσώρευση τοξινών, μπορεί επίσης να εξηγεί γιατί οι υπερ -επεξεργασμένες τροφές προκαλούν τόσο σοβαρά προβλήματα υγείας.

Από τη στιγμή που ο οργανισμός μας αποκρίνεται με φλεγμονή και είναι πλήρως συνδεδεμένος με αυτή τη διαδικασία, ο καλύτερος τρόπος να παρεμποδίσουμε αυτόν τον «μηχανισμό» είναι σταματώντας την κατανάλωση των υπερ -επεξεργασμένων τροφών. Κάποιες διατροφές που βασίζονται σε φυσικές, μη επεξεργασμένες τροφές όπως είναι η μεσογειακή διατροφή έχουν αποδειχθεί ότι είναι αντιφλεγμονώδεις. Αυτό μπορεί επίσης να εξηγεί γιατί όσοι ακολουθούν διατροφή που δεν περιέχει μη επεξεργασμένες τροφές μπορεί να βοηθήσει στη μάχη κατά των χρόνιων ασθενειών. Αυτό μέχρι τώρα δεν είναι γνωστό σε ποιο σημείο οι αντιφλεγμονώδη δίαιτα μπορεί να βοηθήσει στην μείωση των επιδράσεων των υπερ -επεξεργασμένων τροφίμων.

Επίσης, αυτά τα τρόφιμα δεν έχουν ειδικές ετικέτες. Για αυτό ο καλύτερος τρόπος να τα αναγνωρίσουμε είναι αναζητώντας τα συστατικά τους.