Δεύτερο κρούσμα αιμορραγικού πυρετού Κριμαίας-Κονγκό-Τι πρέπει να ξέρετε για τα τσιμπούρια

Το δεύτερο κρούσμα αφορά τη γιατρό, που εξέτασε τον άτυχο 70χρονο ο οποίος κατέληξε από τη νόσο.

Σε συναγερμό έχουν τεθεί οι υγειονομικές αρχές της χώρας για την εμφάνιση αιμοραγικού πυρετού Κριμαίας-Κονγκό στην Ελλάδα. Δεύτερο κρούσμα καταγράφεται στη Λάρισα και αφορά τη γιατρό που εξέτασε τον 70χρονο που κατέληξε από αιμορραγικό πυρετό Κριμαίας – Κονγκό.
Η γιατρός νοσηλεύεται στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας, ακολουθούνται όλα τα προβλεπόμενα πρωτόκολλα, ενώ συνεχίζεται η ινχηλάτηση των επαφών τόσο του 70χρονου όσο και της γιατρού.

Ο θάνατος του 70χρονου είναι ο πρώτος επιβεβαιωμένος θάνατος από τη σπάνια αλλά δυνητικά θανατηφόρα νόσο στην Ελλάδα, από το 2008. Το πρώτο κρούσμα είχε καταγραφεί στη Θράκη.

Σποραδικά κρούσματα και επιδημίες της νόσου έχουν καταγραφεί σε περισσότερες από 30 χώρες σε Ασία, Μέση Ανατολή, Αφρική και Ευρώπη. Στην Ευρώπη και σε γειτονικές χώρες έχουν καταγραφεί κρούσματα στα Βαλκάνια (Βουλγαρία, Αλβανία, Κόσοβο, Βόρεια Μακεδονία) και σε Ισπανία, Πορτογαλία, Γεωργία, Ρωσία, Ουκρανία και Τουρκία.

Τι είναι ο Αιμορραγικός πυρετός Κριμαίας – Κονγκό

Ο Αιμορραγικός πυρετός Κριμαίας – Κονγκό είναι ιογενής αιμορραγικός πυρετός, διαδεδομένος σε παγκόσμιο επίπεδο, ο οποίος μεταδίδεται με τσιμπούρια, με περίπου 10.000-15.000 λοιμώξεις ετησίως.
Επίσης μεταδίδεται μέσω άμεσης επαφής με αίμα, ιστούς, σωματικά υγρά ή εκκρίσεις μολυσμένων τσιμπουριών, ανθρώπων ή ζώων. Άγρια και οικόσιτα ζώα μπορεί να έχουν τον ιό στον οργανισμό τους για λίγες ημέρες, χωρίς να νοσούν, αλλά μπορούν να μολύνουν τα τσιμπούρια και αυτά με τη σειρά τους να μεταδώσουν τον ιό σε άλλα ζώα ή και ανθρώπους.

Πώς εκδηλώνεται η νόσος

Η νόσος εκδηλώνεται με ποίκιλα συμπτώματα και βαρύτητα, από ασυμπτωματική λοίμωξη (σε περίπου 85% των κρουσμάτων) ή ήπια εμπύρετη νόσο, έως πολύ σοβαρή νόσο. Τα συμπτώματα εκδηλώνονται 1-14 ημέρες μετά την έκθεση και μπορεί να περιλαμβάνουν αιφνίδια έναρξη συμπτωμάτων, όπως: πυρετό, ρίγος, κεφαλαλγία, μυαλγίες, αρθραλγίες, κόπωση, ζάλη, πονόλαιμο, κοιλιακό πόνο, διάρροια, ναυτία και εμέτους. Μπορεί να ακολουθήσουν διαταραχές της διάθεσης και του επιπέδου συνείδησης.

Ομάδες υψηλού κινδύνου

Σε ομάδες υψηλού κινδύνου ανήκουν οι άνθρωποι που έχουν δραστηριότητες σε περιοχές όπου υπάρχουν τσιμπούρια, δηλαδή στην ύπαιθρο, σε αγροτικές ή ορεινές περιοχές, καθώς και όσοι έρχονται σε επαφή με αίμα / σωματικά υγρά ζώων όπως: κτηνοτρόφοι, βοσκοί, αγρότες, κυνηγοί, ξυλοκόποι, κηπουροί, εργαζόμενοι σε σφαγεία, όσοι κάνουν κάμπινγκ, φυσιολάτρες, ορειβάτες, πεζοπόροι και επαγγελματίες υγείας που μπορεί να έρθουν σε επαφή με ασθενή.

Πού ζούνε τα τσιμπούρια;

Τα τσιμπούρια ζούνε σε πολλά μέρη, στην εξοχή, στα χωριά και στις πόλεις (αγροτικές και αστικές περιοχές). Προτιμούν περιοχές με υγρασία και σκιά, μέσα ή κοντά σε δάση ή περιοχές με πυκνή βλάστηση, χόρτα ή θάμνους, σε λιβάδια, βάλτους, αστικά πάρκα και κήπους μέσα σε πόλεις, περιοχές με γρασίδι.

Πώς με βρίσκουν τα τσιμπούρια;

Τα τσιμπούρια δεν πηδούν και δεν πετούν, αλλά ζούνε σε βλάστηση, περπατούν στο έδαφος και σκαρφαλώνουν σε φυτά, χόρτα και θάμνους (σε ύψος έως 70 εκατοστά). Περιμένουν μέχρι να περάσει ένα ζώο ή άνθρωπος για να γαντζωθούν και να σκαρφαλώσουν σε αυτό. Μετά προσκολλώνται στο δέρμα και τρέφονται με αίμα.

Μπορεί να μείνουν προσκολλημένα στο σώμα και να τρέφονται με αίμα για πολλές ημέρες, πριν ξεκολλήσουν και πέσουν. Τα τσιμπούρια θα σας βρουν όταν θα πάτε στην εξοχή, για υπαίθριες δραστηριότητες, ή σε περιοχές που προτιμούν τα τσιμπούρια μέσα σε πόλεις και χωριά, όταν περπατάτε ανάμεσα σε φύλλα και χόρτα, κοντά σε θάμνους και βλάστηση. Τα τσιμπούρια ζουν και κυκλοφορούν όλο τον χρόνο, αλλά είναι πιο δραστήρια από την άνοιξη έως και το φθινόπωρο. Ζουν συνήθως έως 3 χρόνια και έχουν 4 στάδια ανάπτυξης. Για να ωριμάσουν από το ένα στάδιο στο άλλο, χρειάζεται να τραφούν με αίμα.

Πώς μπορώ να αποφύγω τα τσιμπούρια;

Μην μένετε για πολλή ώρα σε περιοχές που μπορεί να υπάρχουν τσιμπούρια, εφόσον δεν χρειάζεται (σε δάση, λιβάδια, περιοχές με πολλά δέντρα, θάμνους, ψηλά χόρτα, σωρούς φύλλων, και γενικά όπου έχει πυκνή βλάστηση).

Όταν πηγαίνετε σε περιοχές όπου μπορεί να υπάρχουν τσιμπούρια:

Περπατάτε πάντα στο κέντρο των μονοπατιών και μην περπατάτε μέσα σε πυκνή βλάστηση, σε λιβάδια και σε περιοχές με πολλά χόρτα.

Φοράτε ρούχα κατά προτίμηση ανοιχτού χρώματος (για να βλέπετε εύκολα τα τσιμπούρια πάνω σε αυτά).

Καλύψτε τα χέρια και τα πόδια σας: φοράτε ρούχα με μακριά μανίκια, μακριά παντελόνια, ψηλές κάλτσες και μπότες/ κλειστά παπούτσια, και βάζετε το παντελόνι μέσα από τις κάλτσες και τις μπότες.

Φοράτε γάντια ιδίως όταν αγγίζετε χόρτα/ φυτά με τα χέρια σας (βάζετε τα μανίκια της μπλούζας μέσα στα γάντια).

Χρησιμοποιείτε αντικουνουπικά/ εντομοαπωθητικά σπρέυ ή λοσιόν (τα αντικουνουπικά διώχνουν και τα τσιμπούρια):

Βάλτε εντομοαπωθητικό στις γυμνές/ακάλυπτες περιοχές του δέρματός σας [κοιτάξτε τα συστατικά πίσω στη συσκευασία – θα πρέπει να περιέχουν μία από τις παρακάτω ουσίες: DΕΕΤ πάνω από 20% για ενήλικες, ή ικαριδίνη/πικαριδίνη ή IR3535 ή Citriodiol ή Eucalyptus citriodora oil, hydrated, cyclized (ecoil (h/c))]. Αυτά τα εντομοπαωθητικά θα σας προστατέψουν για αρκετές ώρες. Να ακολουθείτε πάντα τις οδηγίες χρήσης.

Ψεκάστε και τα ρούχα σας με τα αντικουνουπικά/ εντομοαπωθητικά σπρέυ.

Μην ξαπλώνετε και μην κάθεστε απευθείας στο έδαφος στην ύπαιθρο

Κάντε ντους ή μπάνιο αμέσως μετά την επιστροφή σας από την ύπαιθρο

Φροντίζετε τον εξωτερικό χώρο του σπιτιού σας ή του χώρου εργασίας σας (π.χ. σας κτηνοτροφικής μονάδας), ώστε να έρχονται λιγότερα τσιμπούρια: καθαρίζετε τον χώρο, την αυλή ή τον κήπο από χόρτα, φύλλα και κλαδιά, καθώς και από παλιά έπιπλα/στρώματα ή απορρίμματα (όπου μπορεί να κρυφτούν τα τσιμπούρια), απομακρύνετε σωρούς από φύλλα και χόρτα, κουρεύετε συχνά τα χόρτα, το γρασίδι και τους θάμνους.

Πώς μπορώ να δω εάν έχω κολλήσει τσιμπούρια;

Ελέγχετε για τσιμπούρια όλο το σώμα σας, τα ρούχα σας, τα παιδιά σας και τα ζώα σας, συχνά όσο είστε στην ύπαιθρο (σε περιοχές που μπορεί να υπάρχουν τσιμπούρια) και ξανά όταν επιστρέψετε στο σπίτι.

Το τσίμπημα του τσιμπουριού δεν πονάει και μπορεί να μην το καταλάβετε, οπότε πρέπει να ψάχνετε καλά όλο το σώμα σας, το σώμα των παιδιών σας και των ζώων σας.

Τα τσιμπούρια έχουν μέγεθος που ποικίλλει από 0,5 έως 15 χιλιοστά. Μπορεί να είναι πολύ μικρά και να μοιάζουν με σκούρες φακίδες ή κηλίδες βρωμιάς ή «κακάδια» (που δεν βγαίνουν εύκολα) ή να είναι λίγο μεγαλύτερα και να μοιάζουν με κρεατοελιές.

Τα τσιμπούρια προτιμούν τα ζεστά και υγρά μέρη του σώματος, τις πτυχώσεις του δέρματος και τις μαλακές και τριχωτές περιοχές του σώματος. Ψάξτε μεταξύ άλλων και στα παρακάτω μέρη:

• Μασχάλες
• Μέσα στον ομφαλό (αφαλό)
• Πίσω από τα γόνατα και τους αγκώνες
• Κάτω από το στήθος
• Ανάμεσα στα δάκτυλα χεριών και ποδιών
• Γύρω από τη μέση
• Μέσα και γύρω από τα αυτιά
• Στα μαλλιά/ στο δέρμα του κεφαλιού και γύρω από τα μαλλιά (εκεί που τελειώνουν τα μαλλιά), στον λαιμό
• Στην περιοχή του εσώρουχου (βουβωνική περιοχή) και ανάμεσα στα πόδια.
• Στα σημεία του σώματος που πιέζονται από τα ρούχα (εσώρουχα, ζώνες, γιακάδες).

Στα παιδιά, συνήθη μέρη του σώματος που προτιμούν τα τσιμπούρια είναι στο κεφάλι, στα μαλλιά και εκεί που τελειώνουν τα μαλλιά, στον λαιμό, μέσα και πίσω από τα αυτιά.

Τι να κάνω εάν βρω τσιμπούρι στο σώμα μου;

Το τσιμπούρι πρέπει να αφαιρείται με συγκεκριμένο τρόπο και πολύ προσεκτικά, ώστε να μην μείνουν στο δέρμα τμήματα από το τσιμπούρι και να μην ζουληχτεί το σώμα του (αυτό αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης).

Το τσιμπούρι πρέπει να αφαιρείται με κατάλληλη λαβίδα (ή ειδικό εργαλείο του εμπορίου), από ιατρό ή κάποιον που να γνωρίζει τον σωστό τρόπο αφαίρεσής του.

Εάν δεν ξέρετε τον σωστό τρόπο αφαίρεσης του τσιμπουριού ή δεν έχετε την κατάλληλη λαβίδα, ΜΗΝ αφαιρείτε – ΜΗΝ βγάζετε μόνοι σας το τσιμπούρι, αλλά πηγαίνετε άμεσα στον ιατρό, στο πιο κοντινό Κέντρο Υγείας ή Νοσοκομείο, για να αφαιρέσουν σωστά το τσιμπούρι από το σώμα σας και να πάρετε οδηγίες.

ΜΗΝ ζουλήξετε, ΜΗΝ σπάσετε, ΜΗΝ συμπιέσετε και ΜΗΝ τρυπήσετε το σώμα του τσιμπουριού, καθώς αυτό αυξάνει την πιθανότητα μόλυνσης από σωματικά υγρά και σάλια του τσιμπουριού, που μπορεί να περιέχουν παθογόνους μικροοργανισμούς.

Μην πιάνετε το τσιμπούρι με γυμνά χέρια, αλλά πάντα με γάντια.

Μην βάζετε τίποτε πάνω στο τσιμπούρι (π.χ. αναμμένο σπίρτο, τσιγάρο, βαζελίνη, παραφίνη, πετρέλαιο, λάδι, βερνίκια/μανό νυχιών, υγρό σαπούνι, άλλη ουσία), γιατί έτσι αυξάνεται ο κίνδυνος μόλυνσης από τα σωματικά υγρά του τσιμπουριού.

Όπως έχετε πιάσει το τσιμπούρι με τη λαβίδα, τυλίξτε το σε λίγο χαρτί τουαλέτας και πετάξτε το τσιμπούρι στην τουαλέτα.

Αφού αφαιρέσετε το τσιμπούρι, καθαρίστε προσεκτικά την περιοχή του τσιμπήματος και τα χέρια σας με σαπούνι και ζεστό νερό και απολυμάνετε την περιοχή με αντισηπτικό (οινόπνευμα ή ιώδιο).

Μετά την αφαίρεση του τσιμπουριού, ενδέχεται να έχει παραμείνει ένα μικρό κομμάτι από το στόμα του μέσα στο δέρμα, στην πληγή. Αυτό δεν είναι επικίνδυνο και λογικά θα εξαφανιστεί μετά από περίπου 2 ημέρες (μαζί με την πληγή). Όμως, αν η πληγή δεν αρχίσει να επουλώνεται μετά από 2 ημέρες, πηγαίνετε στον ιατρό, καθώς μπορεί να σημαίνει τοπική φλεγμονή και λοίμωξη (σπάνιο).

Τι να προσέχω μετά το τσίμπημα τσιμπουριού;

Σημειώστε την ημέρα του τσιμπήματος. Μετά την αφαίρεση του τσιμπουριού, ελέγχετε την περιοχή του τσιμπήματος για τυχόν αλλαγές (π.χ. για κοκκινίλα ή εξάνθημα/ σπυράκια) και παρακολουθείτε την υγεία σας τουλάχιστον για έναν μήνα.

Σε περίπτωση που παρατηρήσετε κάποια αλλαγή στην περιοχή του τσιμπήματος ή εάν αισθανθείτε άρρωστος ή εμφανίσετε οποιοδήποτε σύμπτωμα τις επόμενες εβδομάδες μετά το τσίμπημα του τσιμπουριού, πηγαίνετε αμέσως να σας δει ιατρός και πείτε στον ιατρό για το τσίμπημα του τσιμπουριού.

Συγκεκριμένα, εάν τις επόμενες εβδομάδες (τον επόμενο μήνα) μετά την αφαίρεση του τσιμπουριού παρουσιάσετε πυρετό, ρίγος, πόνους στο σώμα, πόνους τις αρθρώσεις, πονοκέφαλο, κούραση, ενοχλήματα από την κοιλιά (πόνο στην κοιλιά, αναγούλα, εμετούς), συμπτώματα σαν γρίπη (πυρετό, πονόλαιμο, πονοκέφαλο κλπ), εξάνθημα/ κοκκινίλες (είτε γύρω από το σημείο του τσιμπήματος ή σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος), ζαλάδα, τάση για αιμορραγίες (όπως εύκολες μελανιές, αίμα από τη μύτη ή από τα ούλα, αίμα στα ούρα ή στα κόπρανα), σύγχυση (μπερδεμένο μυαλό), πόνο στον αυχένα, έντονο πονοκέφαλο, παραλύσεις, ή γενικά εάν αισθανθείτε άρρωστος, πηγαίνετε αμέσως στον ιατρό και πείτε στον ιατρό ότι σας είχε τσιμπήσει τσιμπούρι (και πότε).

Πηγή: oloygeia.gr