Απογοητευτικά είναι τα δεδομένα αναφορικά με τον εμβολιασμό ηλικιωμένων, ευάλωτων και υγειονομικών εργαζομένων κατά του κορωνοϊού, αφού ποσοστό μεγαλύτερο του 90% των 80χρονων στην Ελλάδα είναι απροστάτευτοι απέναντι στον πανδημικό ιό, ενώ μόλις 4% των υγειονομικών έκαναν το εμβόλιο. Νεότερα στοιχεία που δημοσιεύει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) υπαγορεύουν την ανάγκη ενίσχυσης των εμβολιαστικών εκστρατειών ενόψει του χειμώνα και της έξαρσης των αναπνευστικών λοιμώξεων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου, το διάστημα από τον Σεπτέμβριο του 2023 έως τον Ιούλιο του 2024, εμβόλιο Covid-19 πραγματοποίησε μόλις 7,1% των ατόμων 60-69 ετών στην Ελλάδα.
Το εμβολιαστικό ποσοστό ανεβαίνει λίγο για την επόμενη δεκαετία, δηλαδή για τις ηλικίες 70-79 ετών και διαμορφώνεται σε 11,7%.
Πέφτει, όμως, για τους άνω των 80 ετών (8,9% εμβολιασμένοι), ηλικιακή ομάδα ιδιαίτερα ευάλωτη σε βαριά νόσηση από κορωνοϊό και επιπλοκές.
Εντυπωσιακά χαμηλή, μόλις 4,4%, είναι η εμβολιαστική κάλυψη για τους υγειονομικούς, επίσης ομάδα υψηλού κινδύνου για την οποία υπάρχει ισχυρή σύσταση διενέργειας αναμνηστικών δόσεων.
Τα παραπάνω ποσοστά φέρνουν τη χώρα μας σε πολύ χειρότερη θέση σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές. Ενδεικτικά, στη Δανία είναι εμβολιασμένο το 88,6% των πολιτών άνω των 80 ετών, στην Ιρλανδία το 80,3%, στο Βέλγιο το 64,6%, στην Ισπανία το 64,4%.
Όπως επισημαίνει το ECDC με αφορμή τις δύο εκθέσεις που δημοσίευσε χθες, η εμβολιαστική κάλυψη τόσο κατά της Covid-19 όσο και κατά της εποχικής γρίπης δεν ήταν η καλύτερη δυνατή για ομάδες κινδύνου, όπως οι ηλικιωμένοι, σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης/Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΕ/ΕΟΧ) κατά τη διάρκεια της περιόδου 2023-2024.
Ειδικότερα, η εμβολιαστική κάλυψη κατά της εποχικής γρίπης για άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω κατά τη διάρκεια της περιόδου 2023-2024 παρουσίασε σημαντικές διακυμάνσεις μεταξύ των χωρών, από 12% έως 78% για την πλειοψηφία εξ αυτών. Αντίστοιχα, οι εμβολιαστικοί ρυθμοί κατά του κορωνοϊού μεταξύ Σεπτεμβρίου 2023 και Ιουλίου 2024 διαφέρουν ακόμη περισσότερο, από 0,02% έως 66,1%, με τη μεσαία κάλυψη μεταξύ των ατόμων άνω των 60 ετών να είναι μόλις 14%.
«Ο εμβολιασμός είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέτρα που έχουμε για να προστατεύσουμε τους πιο ευάλωτους στην κοινωνία από σοβαρές ασθένειες, νοσηλείες και θανάτους», δήλωσε η Pamela Rendi-Wagner, διευθύντρια του ECDC, και πρόσθεσε: «Είναι απαραίτητο να αυξηθεί η εμβολιαστική κάλυψη καθώς εισερχόμαστε στην χειμερινή περίοδο».
Ταυτόχρονη κυκλοφορία ιών
Οι χώρες της Ευρώπης προσπαθούν να ενισχύσουν την πειθώ για εμβολιασμό. Με την επερχόμενη χειμερινή περίοδο, αναμένεται ταυτόχρονη κυκλοφορία εποχικής γρίπης, αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV), SARS-CoV-2 και άλλων αναπνευστικών ιών, ασκώντας σημαντική πίεση στα συστήματα υγείας και επηρεάζοντας δυσανάλογα άτομα σε ομάδες υψηλού κινδύνου, δηλαδή ηλικιωμένους και άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα και υποκείμενα νοσήματα.
Όπως περιγράφει βρετανικό δημοσίευμα, τον περασμένο χειμώνα, το ποσοστό των ατόμων άνω των 65 ετών στο Ηνωμένο Βασίλειο που επέλεξαν να κάνουν το εμβόλιο κατά της γρίπης μειώθηκε από 79,9% σε 77,8%. Η κατάσταση ήταν ακόμη χειρότερη μεταξύ των επιλέξιμων ομάδων. Μόνο το 44% των μικρών παιδιών (δύο και τριών ετών) εμβολιάστηκαν, και λιγότερο από το ένα τρίτο των εγκύων γυναικών. Ανάμεσα στα άτομα που ανήκουν σε κλινικές ομάδες κινδύνου – για παράδειγμα έχουν άσθμα ή καρδιοπάθεια – η εμβολιαστική κάλυψη διαμορφώθηκε σε μόλις 41%.
Το ECDC τονίζει ότι εκτός από τον εμβολιασμό είναι σημαντικό να λαμβάνονται βασικά προληπτικά μέτρα για τη μείωση της μετάδοσης των ιών. Αυτά περιλαμβάνουν την παραμονή στο σπίτι σε περίπτωση συμπτωμάτων αναπνευστικού, συχνό και σχολαστικό πλύσιμο χεριών, αερισμό των εσωτερικών χώρων, χρήση της μάσκας σε περίπτωση συμπτωμάτων και ενώ υπάρχει παραμονή σε πολυσύχναστους χώρους ή επαφή με ευάλωτα άτομα.