Ημικρανία: Πόσο αυξάνει τον κίνδυνο για εγκεφαλικό σε νέους και γυναίκες – Νέα μελέτη

Μια ύπουλη σχέση μπορεί να συνδέει τους εξουθενωτικούς πονοκεφάλους με έναν από τους βασικότερους κινδύνους για την υγεία, σε παγκόσμια κλίμακα. Νέα επιστημονικά δεδομένα ανατρέπουν την αντίληψή μας για τους παράγοντες κινδύνου για εγκεφαλικό, ειδικά στις νεότερες ηλικίες. Εξερευνούμε γιατί η ημικρανία, και ιδιαίτερα ένας τύπος με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, βρίσκεται στο επίκεντρο της μελέτης. Ανακαλύψτε πώς αυτή η σύνδεση επηρεάζει ιδιαίτερα τους νέους και τις γυναίκες. Ενημερωθείτε για το πώς να κάνετε πρόληψη και να προστατεύσετε την υγεία σας.

Οι ημικρανίες μπορεί να είναι προειδοποιητικό σημάδι για εγκεφαλικό – Μεγαλύτερος ο κίνδυνος σε νέους και γυναίκες

Σύμφωνα με νέα μελέτη, η ημικρανία γίνεται παράγοντας κινδύνου και μπορεί να επηρεάζει την αγγειακή μας υγεία. Ποια είναι η περίπλοκη σχέση της με το εγκεφαλικό και γιατί είναι πιο επιρρεπείς οι νέοι και οι γυναίκες; Ενημερωθείτε για το πώς αυτή η απροσδόκητη σχέση αλλάζει την κατανόνησή μας για τους κινδύνους και για το πώς να κάνετε πρόληψη.

Ημικρανίες και εγκεφαλικό: Ποια η σχέση και ποιοι οι μηχανισμοί

Ερευνητική ανασκόπηση του 2021 με τίτλο Migraine and Stroke: In Search of Shared Pathways, Mechanisms, and Risk Factors διερευνά τους περίπλοκους δεσμούς μεταξύ των ημικρανιών και του εγκεφαλικού, της δεύτερης αιτίας θανάτου παγκοσμίως. Η εργασία τονίζει ότι οι ημικρανίες, ιδιαίτερα αυτές με αύρα, σχετίζονται με υψηλότερο κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού, ενώ οι ημικρανίες χωρίς αύρα δείχνουν μεγαλύτερη συσχέτιση με αιμορραγικά εγκεφαλικά.

Διερευνά διάφορους πιθανούς μηχανισμούς που συνδέουν τις καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων αγγειακών αλλαγών και παραγόντων που επηρεάζουν την πήξη του αίματος. Η ανασκόπηση αναγνωρίζει τις γυναίκες ως μια ομάδα με αυξημένο κίνδυνο, επισημαίνοντας ανησυχίες σχετικά με την εγκυμοσύνη και την αντισύλληψη με ορμόνες, και προτείνει να αποφεύγονται οι ορμονοθεραπείες ως αντιμετώπιση για συγκεκριμένες παθήσεις. Τελικά, οι συγγραφείς υπογραμμίζουν την ανάγκη για περισσότερες διαχρονικές μελέτες για να κατανοηθούν καλύτερα αυτές οι συσχετίσεις και για την ενημέρωση των στρατηγικών διαχείρισης.

Ημικρανίες και εγκεφαλικό: Νέοι ενήλικες σε αυξημένο κίνδυνο

Εκατομμύρια νέοι ενήλικες που πάσχουν από ημικρανίες θα μπορούσαν να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ενός δυνητικά θανατηφόρου εγκεφαλικού, μια σύμφωνα με μελέτη. Φινλανδοί ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα υγείας από περισσότερους από 1.000 ενήλικες κάτω των 50 ετών και βρήκαν ότι όσοι πάσχουν από τους οδυνηρούς πονοκεφάλους είχαν 70% αυξημένη πιθανότητα για ένα εγκεφαλικό επεισόδιο.

Οι ημικρανίες, οι οποίες επηρεάζουν περίπου 10 εκατομμύρια ανθρώπους στο Ηνωμένο Βασίλειο και περίπου 600.000 Έλληνες, δεν θεωρούνται κλασικός παράγοντας κινδύνου για τα εγκεφαλικά επεισόδια. Οι συγγραφείς έχουν πλέον ζητήσει από τους γιατρούς να ρωτούν τους ασθενείς για το ιστορικό ημικρανίας τους.

Ημικρανίες: Αίτια και επιπλοκές

Υποκείμενα αίτια

• Γενετική προδιάθεση: Οι ημικρανίες συχνά είναι κληρονομικές. Μελέτες έχουν εντοπίσει πολλές γενετικές παραλλαγές σχετιζόμενες με αυξημένο κίνδυνο ημικρανίας, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις της ημικρανίας με αύρα.
• Νευροαγγειακοί μηχανισμοί: Πιστεύεται ότι οι ημικρανίες περιλαμβάνουν πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις μεταξύ των νευρικών οδών και των αιμοφόρων αγγείων του εγκεφάλου. Μια θεωρία υποδεικνύει ότι κύματα νευρωνικής δραστηριότητας, γνωστά ως φλοιώδης ανιούσα καταστολή (cortical spreading depression), μπορεί να οδηγήσουν σε φλεγμονή και αλλαγές στη ροή του αίματος, συμβάλλοντας στα συμπτώματα της ημικρανίας.
• Νευρογενής φλεγμονή: Ενεργοποίηση του τριδύμου νεύρου μπορεί να απελευθερώσει φλεγμονώδεις ουσίες όπως το πεπτίδιο που σχετίζεται με το γονίδιο της καλσιτονίνης (CGRP), οδηγώντας σε φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων στην προστατευτική μεμβράνη του εγκεφάλου (σκληρά μήνιγγα) και προκαλώντας πόνο.

Επιπλοκές

Ενώ οι ίδιες οι ημικρανίες είναι εξουθενωτικές, μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε αρκετές επιπλοκές:

• Χρόνια ημικρανία: Ορίζεται ως η εμπειρία ημικρανιών σε 15 ή περισσότερες ημέρες το μήνα. Η χρόνια ημικρανία μπορεί να προκύψει από συχνές κρίσεις ημικρανίας και μπορεί να σχετίζεται με αυξημένη αναπηρία.
• Status migrainosus: Αυτή είναι μια σοβαρή κρίση ημικρανίας που διαρκεί περισσότερο από 72 ώρες, συχνά απαιτεί νοσηλεία και επιθετική θεραπεία.
• Ημικρανικό έμφρακτο: Σε σπάνιες περιπτώσεις, μια ημικρανία με αύρα μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικό, γνωστό ως ημικρανικό έμφρακτο, ιδιαίτερα σε άτομα με επιπρόσθετους παράγοντες κινδύνου.
• Επιληπτικές κρίσεις: Οι ημικρανίες, ειδικά αυτές με αύρα, έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο επιληπτικών κρίσεων, μια κατάσταση που αναφέρεται ως «ημικρανική επιληψία» (migralepsy).
• Ψυχικές διαταραχές: Υπάρχει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ των ημικρανιών και των καταστάσεων ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη και το άγχος.
• Καρδιαγγειακά ζητήματα: Ορισμένες μελέτες δείχνουν σύνδεση μεταξύ των ημικρανιών, ιδιαίτερα αυτών με αύρα, και αυξημένου κινδύνου καρδιαγγειακών νοσημάτων, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών προσβολών και της υπέρτασης.

Η αινιγματική αύξηση των εγκεφαλικών στους νέους και οι μη παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου

Αυτή η νέα έρευνα ακολουθεί μια μυστηριώδη αύξηση στα εγκεφαλικά σε άτομα κάτω των 50 ετών τα τελευταία χρόνια. Τα εγκεφαλικά μεταξύ ανδρών ηλικίας κάτω των 39 ετών έχουν αυξηθεί σχεδόν κατά 25% τις τελευταίες δύο δεκαετίες — μια τάση που έχει αφήσει τους επιστήμονες άφωνους. Στη νέα μελέτη, ερευνητές εξέτασαν πιθανούς παράγοντες κινδύνου για ισχαιμικά εγκεφαλικά, εκείνα που συμβαίνουν όταν μια απόφραξη διακόπτει την παροχή αίματος στον εγκέφαλο, σε νέους ανθρώπους.

Οι επιστήμονες, από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Ελσίνκι, ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα για εγκεφαλικά χωρίς γνωστή προφανή ιατρική αιτία, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση. Για να το κάνουν αυτό, πήραν 523 επιζώντες εγκεφαλικού και τους ταίριαξαν με 523 υγιή άτομα αντίστοιχων χαρακτηριστικών. Συνέκριναν παραδοσιακούς παράγοντες κινδύνου για εγκεφαλικό, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, και «μη παραδοσιακούς» όπως οι ημικρανίες.

Οι επιστήμονες βρήκαν ότι κάθε μη παραδοσιακός παράγοντας κινδύνου συνδέθηκε με 70% αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού. Αντίθετα, οι γνωστοί παράγοντες κινδύνου αύξησαν τον κίνδυνο της ιατρικής επείγουσας κατάστασης μόνο κατά 41%. Ενώ η αύξηση ακούγεται μεγάλη, ο βασικός κίνδυνος ενός ατόμου να υποστεί εγκεφαλικό εξαρχής είναι αρκετά χαμηλός.

Ημικρανίες με αύρα: Διπλάσιος ο κίνδυνος για εγκεφαλικό σε όσους έχουν καρδιολογική ανωμαλία

Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι ημικρανίες με αύρα — όταν ο πόνος στο κεφάλι συνοδεύεται από οπτικές διαταραχές — ήταν παρούσες σε περίπου 23% των ατόμων που υπέστησαν εγκεφαλικό. Ωστόσο, αυτό ανέβηκε στο 46% μεταξύ μιας υποομάδας ασθενών με μια κοινή καρδιακή πάθηση που ονομάζεται ανοιχτό ωοειδές τρήμα (patent foramen ovale), η οποία είναι όταν σχηματίζεται μια τρύπα μεταξύ των άνω κοιλοτήτων της καρδιάς. Αυτή η τρύπα είναι παρούσα σε όλα τα μωρά καθώς αναπτύσσονται στη μήτρα.

Ενώ συνήθως κλείνει λίγο μετά τη γέννηση, αυτό δεν συμβαίνει σε περίπου ένα στα τέσσερα άτομα. Η τρύπα θεωρείται γενικά ακίνδυνη, αλλά οι ασθενείς με την πάθηση είναι γνωστό ότι διατρέχουν ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικών. Ο Φινλανδός επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, ειδικός στα εγκεφαλικά Δρ. Jukka Putaala, δήλωσε ότι η ισχύς των αποτελεσμάτων που συνδέουν ημικρανίες και εγκεφαλικά ήταν εκπληκτική.

«Εκπλαγήκαμε από το ρόλο των μη παραδοσιακών παραγόντων κινδύνου, ιδιαίτερα των πονοκεφάλων ημικρανίας, οι οποίοι φαίνεται να είναι ένας από τους κορυφαίους παράγοντες κινδύνου στην ανάπτυξη εγκεφαλικών σε νεότερους ενήλικες», είπε. Συνολικά η μελέτη βρήκε ότι για ενήλικες χωρίς την καρδιακή πάθηση, οι παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου εγκεφαλικού όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση εξακολουθούσαν να ευθύνονται για την πλειονότητα (65%) των εγκεφαλικών.

Μη παραδοσιακοί παράγοντες πίσω από το 1 στα 4 εγκεφαλικά – Τι δείχνουν τα νέα δεδομένα

Οι μη παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου ευθύνονταν για περίπου 1 στα 4 εγκεφαλικά. Οι συγγραφείς αναγνώρισαν τους περιορισμούς της μελέτης, συμπεριλαμβανομένου ότι ήταν παρατηρησιακή, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορεί να αποδείξει άμεσα ότι ένας παράγοντας όπως οι ημικρανίες ήταν υπεύθυνος για ένα εγκεφαλικό. Δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν στην έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Stroke, ήταν επίσης αυτοαναφερόμενα από τους ασθενείς αντί να επαληθευτούν ανεξάρτητα, κάτι που θα μπορούσε να επηρεάσει τα ευρήματα.

Νωρίτερα φέτος, ανάλυση που αναρτήθηκε στο MailOnline με δεδομένα του NHS αποκάλυψε ότι τα εγκεφαλικά μεταξύ ανδρών ηλικίας κάτω των 39 ετών έχουν αυξηθεί σχεδόν κατά 25% τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Συγκριτικά, οι απειλητικές για τη ζωή προσβολές σε γυναίκες της ίδιας ηλικίας έχουν αυξηθεί μόλις κατά 1%. Περίπου 100.000 άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο και 35.000 άνθρωποι στην Ελλάδα παθαίνουν εγκεφαλικό κάθε χρόνο, με πολλούς από αυτούς που επιβιώνουν να μένουν με αναπηρίες ως αποτέλεσμα.

Τα συμπτώματα ενός εγκεφαλικού περιλαμβάνουν αδυναμία προσώπου, όπου η μία πλευρά του προσώπου πέφτει, αδυναμία βραχίονα, όπου ένα άτομο δεν μπορεί να σηκώσει πλήρως και τα δύο χέρια, και προβλήματα ομιλίας, όπως μπερδεμένα λόγια ή να ακούγεται μπερδεμένο.

Πηγές: Daily Mail, VeryWell Health, Cleveland Clinic, NIH, WebMD, PMC