Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή: Πώς μπορείτε να καταλάβετε ότι έχετε – Ελπίδες για νέα θεραπεία

Συνήθως, τα άτομα που υποφέρουν από αυτή τη διαταραχή, προσπαθούν απεγνωσμένα να ξεφύγουν από το εξαντλητικό και διαρκές άγχος. Οι άνθρωποι συχνά λένε αστειευόμενοι ότι κάποιος έχει ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD) όταν είναι υπερβολικά οργανωτικός και θέλει το κάθε τι να είναι τακτοποιημένο, αγγίζοντας την τελειότητα, αλλά και να ελέγχει κάθε πτυχή της ημέρας του.

Τι είναι η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD) παρουσιάζει ένα μοτίβο ανεπιθύμητων σκέψεων και φόβων που είναι γνωστές ως εμμονές. Σύμφωνα με τη Mayo Clinic, αυτές οι εμμονές σας οδηγούν να κάνετε επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, που ονομάζονται επίσης ψυχαναγκασμοί. Αυτές οι εμμονές και οι ψυχαναγκασμοί εμποδίζουν τις καθημερινές δραστηριότητες και προκαλούν μεγάλη αγωνία.

Πιο αναλυτικά, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, είναι στην πραγματικότητα μια σοβαρή διαταραχή που χαρακτηρίζεται από εμμονές και συγκεκριμένα από ιδεοληψίες είτε από ψυχαναγκασμούς είτε και από τα δύο. Πρόκειται για ψυχοπαθολογικές εκδηλώσεις που προκαλούν συνήθως δυσφορία ή άγχος και απασχολούν ώρες από την καθημερινότητα, επηρεάζοντας την επαγγελματική, κοινωνική και προσωπική ζωή του ατόμου.

Ορισμένα άτομα με αυτή την διαταραχή, δεν μπορούν καν να βγουν από το σπίτι τους  και συνήθως είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί, με αποτέλεσμα να περιπλέκεται η ζωή τους.

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή επηρεάζει περίπου το 3% του πληθυσμού. Η μέση ηλικία εμφάνισης είναι τα 19,5 έτη και τις περισσότερες φορές, η διαταραχή παραμένει αδιάγνωστη και απαρατήρητα τα περισσότερα περιστατικά στην παιδική και εφηβική ηλικία.

Τι είναι οι ιδεοληψίες

Οι ιδεοληψίες ειναι σκέψεις, εικόνες, ή παρορμήσεις που επέρχονται ξανά και ξανά, και οι οποίες μοιάζουν να είναι εκτός του ελέγχου του ατόμου.

Συνοδεύονται από δυσάρεστα συναισθήματα, όπως φόβο, αηδία, αμφιβολία, ή από το συναίσθημα ότι όλα πρέπει να γίνονται με ένα«τελειοποιημένο» τρόπο. Απαιτούν πολύ χρόνο και δυσχαιρένουν τη διεξαγωγή σημαντικών ασχολιών (κοινωνικοποίηση, εργασία, σπουδές, κτλ.).

Τι είναι οι ψυχαναγκασμοί

Οι ψυχαναγκασμοί ορίζονται ως οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές ή σκέψεις στις οποίες εμπλέκεται το άτομο με σκοπό να εξουδετερώσει και να απομακρύνει τις ιδεοληψίες. Απαιτούν πολύ χρόνο και δυσχεραίνουν τη διεξαγωγή σημαντικών ασχολιών
(κοινωνικοποίηση, εργασία, σπουδές, κτλ.).

Τι έδειξε έρευνα για την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή

Σε έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Nature Communications, οι επιστήμονες ανακάλυψαν μια ανισορροπία στις χημικές ουσίες του εγκεφάλου σε άτομα με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή,  γεγονός που μπορεί να δώσει απαντήσεις για ένα βελτιωμένο σχήμα θεραπείας που θα μπορούσε να αναδειχθεί για την αντιμετώπιση αυτής της διαταραχής.

Μέχρι σήμερα, οι ειδικοί συνιστούν τη γνωστική συμπεριφορική θεραπεία, μια ψυχοκοινωνική παρέμβαση που είναι η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη πρακτική και βασίζεται σε τεκμηριώσεις για τη βελτίωση της ψυχικής υγείας και των διαταραχών προσωπικότητας.

Επιπλέον, η θεραπεία μπορεί να συνοδεύεται και από μία κατηγορία αντικαταθλιπτικών φαρμάκων που ονομάζονται εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI), τα οποία επιδρούν στη σεροτονίνη στον εγκέφαλο. Η σεροτονίνη είναι μια χημική ουσία-νευροδιαβιβαστής που παράγεται στον εγκέφαλο, το έντερο και τα αιμοπετάλια με σημαντικό ρόλο για το νευρικό σύστημα.

Ωστόσο, αποδεικνύεται ότι το 50% των ασθενών δεν ανταποκρίνονται πλήρως σε αυτή την κατηγορία φαρμάκων -που σημαίνει ότι τα συμπτώματά τους δεν μετριάζονται. Συνήθως απαιτούνται τουλάχιστον οκτώ εβδομάδες συνεχούς θεραπείας πριν παρατηρηθεί ουσιαστική κλινική βελτίωση.

Τα αποτελέσματα της μελέτης

Οι επιστήμονες έχουν υποψιαστεί ότι αυτή η διαταραχή οφείλεται σε μία ανισορροπία μεταξύ των χημικών αγγελιοφόρων ή νευροδιαβιβαστών που ονομάζονται γλουταμινικό και γ-αμινοβουτυρικό οξύ (Gaba) σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου.

Ενώ το γλουταμινικό προάγει την επικοινωνία μεταξύ των νευρώνων, το Gaba μειώνει ή αναστέλλει τη νευρωνική επικοινωνία (ηρεμώντας το κεντρικό νευρικό σύστημα και κάνοντάς μας λιγότερο ανασταλτικούς).

Οι ανισορροπίες σε αυτές τις χημικές ουσίες μπορούν επομένως να καταστήσουν την επικοινωνία περισσότερο ή λιγότερο δύσκολη μέσα στα νευρωνικά κυκλώματα του εγκεφάλου, οδηγώντας ενδεχομένως στην ενεργοποίηση των συμπτωμάτων, όπως οι ψυχαναγκασμοί και οι παρεμβατικές σκέψεις.

Τι μελέτησαν οι ειδικοί

Οι επιστήμονες μελέτησαν το γλουταμινικό και το Gaba, χρησιμοποιώντας έναν μαγνήτη υψηλής αντοχής (που ονομάζεται 7-Tesla) για να εφαρμοστεί η φασματοσκοπία μαγνητικού συντονισμού. Αυτή η τεχνική ανιχνεύει ηλεκτρομαγνητικά σήματα ραδιοσυχνοτήτων που παράγονται από τους ατομικούς πυρήνες των μορίων. Αυτό βοηθά τους επιστήμονες να μετρήσουν τι είδους χημικές ουσίες υπάρχουν εκεί – και τη συγκέντρωσή τους.

Αυτό επέτρεψε στους επιστήμονες  να ανιχνεύσουν και να μετρήσουν τα επίπεδα γλουταμινικού και Gaba ξεχωριστά σε διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου. Συγκεκριμένα εξέτασαν δύο περιοχές του εγκεφάλου, τον πρόσθιο φλοιό του προσαγωγίου (ACC) και τη συμπληρωματική κινητική περιοχή (SMA).

Είναι σημαντικό ότι η σοβαρότητα των ψυχαναγκαστικών συμπτωμάτων της  διαταραχής συσχετίστηκε με τα επίπεδα γλουταμινικού που μετρήθηκαν στη συμπληρωματική κινητική περιοχή του εγκεφάλου. Η έρευνα, από τον πρόσθιο φλοιό του εγκεφάλου,  έδειξε ότι η τάση των ανθρώπων για την ψυχαναγκαστική συνήθεια συσχετίζεται με την ισορροπία γλουταμινικού / Gaba.

Μελλοντικές θεραπείες

Αυτή η έρευνα δημιουργεί ελπίδες για καλύτερες θεραπείες, με έμφαση στην αποκατάσταση της ισορροπίας των επιπέδων γλουταμινικού και Gaba σε βασικές περιοχές του εγκεφάλου.

Μια πιθανή προσέγγιση είναι η χρήση φαρμάκων που μειώνουν την απελευθέρωση του γλουταμικού από τα νευρικά κύτταρα σε ορισμένους υποδοχείς στον εγκέφαλο (γνωστούς ως μεταβοτροπικούς υποδοχείς γλουταμικού 2). Πρόκειται για υποδοχείς στους οποίους προσδένεται το γλουταμικό, καταστέλλουν τη δραστηριότητα στα νευρικά κύτταρα που το χρησιμοποιούν ως χημικό πομπό.

Μια τέτοια υπάρχουσα κατηγορία φαρμάκων λειτουργεί σε αυτόν τον υποδοχέα και έχει ήδη δοκιμαστεί με ασφάλεια σε ανθρώπους. Ωστόσο, τα φάρμακα αυτά δεν έχουν ακόμη δοκιμαστεί σε ασθενείς με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.

Στο μέλλον, εάν η διαταραχή διαγνωστεί νωρίς -και αν εντοπιστεί επίσης η χημική ανισορροπία που ανακάλυψαν οι επιστήμονες- τότε αυτές οι νέες θεραπείες προσφέρουν ελπίδες για βελτίωση της ποιότητας ζωής και της ευεξίας των ασθενών που πάσχουν από αυτό το πρόβλημα.

Πηγή: oloygeia.gr