Ιός Δυτικού Νείλου: Σε ποια ευρωπαϊκή χώρα καταγράφονται τα πρώτα κρούσματα

Η περίοδος των κουνουπιών έχει φτάσει και μαζί της τα περιστατικά λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου. Στην Ελλάδα εφέτος ακόμη δεν έχουν καταγραφεί κρούσματα, ωστόσο ο ιός κυκλοφορεί ήδη επί ευρωπαϊκού εδάφους.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), ξεκίνησε την εβδομαδιαία επιτήρηση του ιού και δημοσίευσε την πρώτη έκθεση για το 2024. Σύμφωνα με αυτή, από τις αρχές του 2024 και μέχρι τις 5 Ιουνίου 2024, μία χώρα στην Ευρώπη ανέφερε ανθρώπινα κρούσματα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου: Η Ισπανία.

Σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες που αφορούν στην ασφάλεια του αίματος και τα κέντρα αίματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΕ/ΕΟΧ), οι χώρες θα πρέπει να εφαρμόζουν προσωρινά κριτήρια αναβολής για τους δότες αλλογενούς αιμοδοσίας για 28 ημέρες μετά την αναχώρηση από μια περιοχή κινδύνου για τον τοπικά αποκτηθέντα ιό του Δυτικού Νείλου (WNV), εκτός εάν η ατομική δοκιμή νουκλεϊκών οξέων (NAT) είναι αρνητική.

Οι δραστηριότητες επιτήρησης του ιού του Δυτικού Νείλου που διεξάγονται από το ECDC υποστηρίζουν τις αρμόδιες αρχές που είναι υπεύθυνες για την ασφάλεια του αίματος στην εφαρμογή των εν λόγω οδηγιών. Ως εκ τούτου, η ομάδα Emerging and Vector-borne Diseases του ECDC παρέχει επί του παρόντος εβδομαδιαίες και μηνιαίες ενημερώσεις με τις πιο πρόσφατες αναφορές σχετικά με τα κρούσματα λοιμώξεων από τον ιό στην Ευρώπη.

Η λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου στον άνθρωπο αποτελεί ασθένεια που πρέπει να δηλώνεται σε επίπεδο ΕΕ και τα κρούσματα πρέπει να αναφέρονται από τις εθνικές αρχές δημόσιας υγείας μέσω του Ευρωπαϊκού Συστήματος Επιτήρησης (TESSy) σύμφωνα με τον ορισμό των κρουσμάτων της ΕΕ.

Στη χώρα μας ο ιός του Δυτικού Νείλου έχει εγκατασταθεί από το 2010 και με εξαίρεση τα έτη 2015 και 2016, κάθε καλοκαίρι καταγράφονται κρούσματα. Το 2023 δηλώθηκαν στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) συνολικά 162 περιστατικά, από τα οποία τα 119 παρουσίασαν προσβολή στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Επίσης, καταγράφηκαν 23 θάνατοι.

Ο ιός του Δυτικού Νείλου μεταδίδεται κυρίως με το τσίμπημα μολυσμένων «κοινών» κουνουπιών. Τα κουνούπια μολύνονται από μολυσμένα πτηνά (ορισμένα είδη κυρίως άγριων πτηνών), ενώ οι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί δεν μεταδίδουν περαιτέρω τον ιό σε άλλα κουνούπια.

Η πλειοψηφία των ατόμων που μολύνονται από τον ιό δεν αρρωσταίνουν καθόλου ή παρουσιάζουν μόνο ήπια νόσο, ενώ λίγα άτομα (<1% όσων μολύνονται) εμφανίζουν σοβαρή νόσο που προσβάλλει το νευρικό σύστημα (κυρίως εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγίτιδα). Άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 50 ετών) κινδυνεύουν περισσότερο να αρρωστήσουν σοβαρά, καθώς και άτομα με ανοσοκαταστολή και χρόνια υποκείμενα νοσήματα.