Καινοτόμα φάρμακα: Τι τα εμποδίζει να φτάσουν στα χέρια των ασθενών

Οι αναπροσαρμογές των συστημάτων υγείας με σκοπό να ανταποκρίνονται στις αυξανόμενες ανάγκες για υγειονομική περίθαλψη και η δημιουργία ενός πλαισίου πρόσβασης σε νέες θεραπείες βρίσκονται το τελευταίο διάστημα στο επίκεντρο των συζητήσεων στον τομέα της Υγείας. Αυτά τα ζητήματα απασχόλησαν και το 1ο Συνέδριο του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ) που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα.

Η συνεχόμενη γήρανση του πληθυσμού και το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι ζουν με χρόνια νοσήματα απαιτούν μια διαχείριση που φέρνει την καινοτομία σε πρώτο πλάνο. «Με περισσότερους από 3 δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να ζουν με μια χρόνια νόσο, γνωρίζουμε ότι τα εθνικά συστήματα υγείας δεν είναι σχεδιασμένα για να διαχειριστούν αυτή την αυξημένη ζήτηση», σημείωσε ο Khaled Ismail, Director Health System Shaping & Access, Pharma International της εταιρείας Roche κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη στρογγυλή τράπεζα του 1ο Sfee Summit με τίτλο «Pharma’s (R)evolution – What’s Next & What Value It Brings».

«Τα επόμενα χρόνια, η δημογραφική αλλαγή, η γήρανση του πληθυσμού και η αυξανόμενη επιβάρυνση λόγω των ασθενειών θα απαιτήσουν μετασχηματισμό και περαιτέρω επενδύσεις στα εθνικά συστήματα υγείας, ώστε να καταστούν βιώσιμα για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του σήμερα και του μέλλοντος», πρόσθεσε.

Ολοκληρωμένο σύστημα πρόσβασης

Ο Khaled Ismail υπογράμμισε επίσης την ανάγκη για την εφαρμογή πλαισίων αξιολόγησης της καινοτομίας στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, ως προς την αξία που επιφέρει στα θεραπευτικά αποτελέσματα των ασθενών, την αποτελεσματικότητα του συστήματος υγείας και τον αντίκτυπο στην εθνική οικονομία (όπως η αύξηση της παραγωγικότητας και η άτυπη περίθαλψη), καθώς και την ανάγκη ολοκληρωμένου συστήματος πρόσβασης ώστε να καλύπτει όλα τα στάδια της νόσου, από την έγκαιρη ανίχνευση και την έγκαιρη θεραπεία έως τη συμμόρφωση των ασθενών, αναφέροντας συγκεκριμένα ότι: «Προκαταρκτική έρευνα εκτιμά ότι ο οικονομικός αντίκτυπος λόγω αύξησης της παραγωγικότητας που επιφέρει η θεραπεία του πρώιμου καρκίνου του μαστού, είναι 2 έως 3 φορές μεγαλύτερος από εκείνον που επιφέρει η θεραπεία του μεταστατικού καρκίνου του μαστού, σε χρονική περίοδο 10 ετών».

Σήμερα, γίνεται πολύς λόγος για την καινοτομία με αφορμή και τις εξελίξεις σε ό,τι αφορά στην αναθεώρηση της φαρμακευτικής νομοθεσίας στην Ευρώπη. Η πρόταση της Κομισιόν βρίσκει αντίθετες τις καινοτόμες φαρμακευτικές εταιρείες, καθώς μειώνεται ο χρόνος προστασίας δεδομένων των νέων φαρμάκων κατά δύο χρόνια.

«Η υπάρχουσα Φαρμακευτική Νομοθεσία που μετράει ήδη δύο δεκαετίες ζωής είναι παρωχημένη και αναμφίβολα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να συμβαδίζει με τον ρυθμό της επιστήμης και τις ανάγκες των ασθενών», σημειώνουν εκπρόσωποι της εταιρείας Roche.

Επιπλέον, οι ίδιοι θεωρούν «ότι το τρέχον προσχέδιο της νομοθεσίας πρέπει να επικαιροποιηθεί ώστε να αντικατοπτρίζει την εστίαση της ΕΕ στη διασφάλιση της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης στη διεθνή σκηνή». Όπως αναφέρουν συγκεκριμένα, το τρέχον προσχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κινδυνεύει να απομακρύνει την καινοτομία από την Ευρώπη μέσω των προτάσεων για τη μείωση του πλαισίου πνευματικής ιδιοκτησίας στην ΕΕ. «Αντιθέτως, θα προτείναμε η πνευματική ιδιοκτησία όχι μόνο να προστατευθεί, αλλά και να ενισχυθεί ώστε να αποτελέσει κίνητρο για τις καινοτόμες εταιρείες να επενδύουν στην Ευρώπη», επισημαίνουν.

Τα εμπόδια που δυσχεραίνουν την πρόσβαση σε νέες θεραπείες στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα οι ασθενείς δεν έχουν τόσο γρήγορη πρόσβαση σε νέες θεραπείες, όπως έχουν πολίτες άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό αποδεικνύεται τόσο από πρόσφατη μελέτη του ΣΦΕΕ όσο και από την τελευταία έρευνα για την εκτίμηση του δείκτη W.A.I.T. (Waiting to Access Innovative Therapies), η οποία διενεργείται από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακευτικών Βιομηχανιών (EFPIA).

«Στην παρούσα φάση, το ανεπαρκές επίπεδο του φαρμακευτικού προϋπολογισμού φέρνει τον κλαδο αντιμέτωπο με υψηλή «φορολόγηση» μέσω υποχρεωτικών επιστροφών και εκπτώσεων (clawback και rebates), οι οποίες για τα νοσοκομειακά φάρμακα είναι οι υψηλότερες από όλα τακανάλια διανομής φαρμάκων και αγγίζουν πλέον σχεδόν το 70% – γεγονός που πρακτικά σημαίνει ότι τα 7 από τα 10 φάρμακα που το κράτος παρέχει στους πολίτες, πληρώνονται από τις φαρμακευτικές εταιρείες. Η συνθήκη αυτή λειτουργεί αποτρεπτικά για την είσοδο νέων καινοτόμων θεραπειών στην ελληνική αγορά και χρήζει επείγουσας αντιμετώπισης με μέτρα όπως α) η αύξηση του φαρμακευτικού προϋπολογισμού ώστε να καλύπτει τις ανάγκες του πληθυσμού, με ταυτόχρονη λήψη μέτρων για τον εξορθολογισμό της δαπάνης και β) η δίκαιη κατανομή του με τρόπο κατά τον οποίο οι υποχρεωτικές επιστροφές δεν θα επιβαρύνουν δυσανάλογα τα φάρμακα που διατίθενται στο νοσοκομείο σε σχέση με φάρμακα που διατίθενται στα φαρμακεία ΕΟΠΥΥ και στα ιδιωτικά φαρμακεία. Με δεδομένο ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν εκδοθεί τα σημειώματα για τις υποχρεωτικές επιστροφές του 2023 και οι εκτιμήσεις του κλάδου είναι δυσοίωνες, ιδιαιτέρως για τα νοσοκομειακά φάρμακα, η δίκαιη ανακατανομή του προϋπολογισμού θα πρέπει να ξεκινήσει από το 2023», εξηγούν οι εκπρόσωποι της Roche.

Προσθέτουν δε ότι χρειάζεται να ξεπεραστούν τα εμπόδια που δυσχεραίνουν την είσοδο της φαρμακευτικής καινοτομίας στην Ελλάδα, όπως ο κανόνας «5/11» που προβλέπει ότι για να κυκλοφορήσει ένα φαρμακευτικό σκεύασμα στην Ελλάδα θα πρέπει ήδη να κυκλοφορεί σε τουλάχιστον 5 από 11 συγκεκριμένες χώρες της ΕΕ. «Αυτός ο περιορισμός αφενός δεν αιτιολογείται σε μια χώρα όπως η Ελλάδα που έχει τις δικές της διαδικασίες για την αξιολόγηση της αξίας των φαρμάκων, και αφετέρου καθυστερεί την είσοδο της καινοτομίας στη χώρα. Ιδίως ενόψει και της εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας, ο κανόνας «5/11» δεν εξυπηρετεί τη δημόσια υγεία και ως εκ τούτου πρέπει να καταργηθεί», σημειώνουν.

Πηγή: ygeiamou.gr