Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη: Νέα χειρουργική επέμβαση με λιγότερες παρενέργειες

Οι νέες χειρουργικές τεχνικές για την ΚΥΠ προσφέρουν σημαντική ανακούφιση στους ασθενείς, με μακροχρόνια οφέλη, λιγότερες παρενέργειες και χωρίς επιπτώσεις στη σεξουαλική λειτουργία. Ποια είναι η προοπτική για να αντιμετωπίζεται έτσι η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη από εδώ και στο εξής;

Υδροαποδόμηση: Η νέα χειρουργική επέμβαση για την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη

Οι ασθενείς που υποβλήθηκαν στη θεραπεία αναφέρουν σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων και της ποιότητας ζωής, χωρίς καμία επίπτωση στη σεξουαλική τους λειτουργία. Πριν μάθουμε για το τι είναι η υδροαποδόμηση, ας δούμε πρώτα τι είναι η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ), ποια είναι τα συμπτώματα που εμφανίζει και ποια είναι τα αίτιά της.

Τι είναι η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ);

Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ), ή αλλιώς διόγκωση προστάτη, είναι μια συχνή πάθηση που σχετίζεται με την ηλικία και επηρεάζει τους άνδρες. Ο προστάτης, ένας αδένας που βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη και συμβάλλει στην παραγωγή σπέρματος, τείνει να αυξάνεται σε μέγεθος με την πάροδο της ηλικίας.

Η διόγκωση αυτή μπορεί να αποφράξει τη ροή των ούρων από την ουροδόχο κύστη και να οδηγήσει ενδεχομένως σε ενοχλητικά συμπτώματα, ακόμη και σε πιο σοβαρά προβλήματα που αφορούν την ουροδόχο κύστη, το ουροποιητικό σύστημα ή τους νεφρούς. Ευτυχώς, υπάρχει πληθώρα από αποτελεσματικές θεραπείες για την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη –από φάρμακα έως και χειρουργικές επεμβάσεις.

Η καταλληλότερη θεραπευτική προσέγγιση καθορίζεται από εξατομικευμένους παράγοντες, όπως η σοβαρότητα των συμπτωμάτων, το μέγεθος του προστάτη και τυχόν συνυπάρχουσες παθήσεις, σύμφωνα με την Mayo Clinic.

Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ): Συμπτώματα

Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ) μπορεί να εκδηλωθεί με μια ποικιλία ουρολογικών συμπτωμάτων, τα οποία μπορεί να επιδεινωθούν, να παραμείνουν σταθερά ή ακόμα και να βελτιωθούν με την πάροδο του χρόνου. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η σοβαρότητα των συμπτωμάτων δεν συσχετίζεται πάντα με το μέγεθος του προστάτη. Σύμφωνα με την Mayo Clinic, τα κοινά συμπτώματα της ΚΥΠ περιλαμβάνουν:

• Συχνή ή επείγουσα ανάγκη για ούρηση.
• Αυξημένη συχνότητα ούρησης κατά τη διάρκεια της νύχτας.
• Δυσκολία στην έναρξη της ούρησης.
• Αδύναμη ροή ούρων ή διακοπτόμενη ροή.
• Διαρροή στο τέλος της ούρησης.
• Αίσθηση ότι δεν έχει αδειάσει τελείως η ουροδόχος κύστη.

Λιγότερο συχνά συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, αδυναμία ούρησης και αίμα στα ούρα.

Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ): Αίτια

Ενώ η ακριβής αιτία της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη (ΚΥΠ) παραμένει άγνωστη, θεωρείται ευρέως ότι σχετίζεται με ορμονικές διακυμάνσεις που εμφανίζονται με την ηλικία. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι αρκετές άλλες παθήσεις μπορεί να μιμούνται τα συμπτώματα της ΚΥΠ.

Σύμφωνα με την Mayo Clinic, αυτές οι παθήσεις περιλαμβάνουν λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, φλεγμονή του προστάτη, στένωση της ουρήθρας, ουλώδη ιστό στον αυχένα της ουροδόχου κύστης (συχνά ως αποτέλεσμα προηγούμενης χειρουργικής επέμβασης), λίθους στην ουροδόχο κύστη ή τους νεφρούς, προβλήματα με τα νεύρα που ελέγχουν την ουροδόχο κύστη αλλά και καρκίνο του προστάτη ή της ουροδόχου κύστης.

Επιπλέον, ορισμένα φάρμακα, όπως τα οπιοειδή, κάποια φάρμακα για το κρυολόγημα και την αλλεργία και τα παλαιότερα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, μπορούν επίσης να προκαλέσουν συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη.

Η υδροαποδόμηση για την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη

Η πλειονότητα των ανδρών άνω των 50 ετών θα εμφανίσει διογκωμένο προστάτη. Γνωστή και ως καλοήθης υπερπλασία προστάτη (ΚΥΠ), αυτή η συχνή πάθηση δυσχεραίνει την ούρηση και,–εάν μείνει χωρίς θεραπεία– μπορεί να οδηγήσει σε άλλα προβλήματα, όπως λοιμώξεις, λίθους στα νεφρά και βλάβη της ουροδόχου κύστης. Διατίθενται πολλές διαφορετικές θεραπείες για την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη, συμπεριλαμβανομένων φαρμάκων και διαφόρων χειρουργικών επεμβάσεων.

Μία από τις νεότερες χειρουργικές επιλογές, η υδροαποδόμηση (aquablation), αφαιρεί τον περίσσειο ιστό του προστάτη με τη χρήση πιδάκων φυσιολογικού ορού υψηλής πίεσης. Η υδροαποδόμηση πραγματοποιείται σε χώρο χειρουργείου υπό την καθοδήγηση υπερήχου, ενώ ο ασθενής βρίσκεται υπό γενική αναισθησία. Έτσι αποφεύγεται οποιοσδήποτε πόνος κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.

Μετά την επέμβαση, οι άνδρες συνήθως χρειάζεται να ουρούν μέσω καθετήρα για περίπου 24 ώρες, μέχρι να υποχωρήσει το οίδημα της ουρήθρας (του σωλήνα που μεταφέρει τα ούρα από την ουροδόχο κύστη). Η υδροαποδόμηση κερδίζει έδαφος, εν μέρει επειδή, σε αντίθεση με άλλες πιο παραδοσιακές θεραπείες για την ΚΥΠ, μπορεί να διατηρήσει τη φυσιολογική εκσπερμάτιση.

Τον Σεπτέμβριο, δημοσιεύθηκε μια μελέτη που κατέδειξε ότι οι βελτιώσεις στη λειτουργία του ουροποιητικού που επιτεύχθηκαν με την υδροαποδόμηση διατηρήθηκαν για πέντε χρόνια.

Αποτελέσματα ανάλυσης δεδομένων

Η μελέτη αξιολόγησε μακροπρόθεσμα δεδομένα από δύο κλινικές δοκιμές. Η πρώτη, η δοκιμή WATER (Waterjet Ablation Therapy for Endoscopic Resection of Prostate Tissue), ξεκίνησε το 2015 και περιέλαβε 116 άνδρες με προστάτες έως 80 κυβικά εκατοστά. Η δεύτερη δοκιμή, η WATER II, ξεκίνησε το 2017 και περιέλαβε 101 άνδρες με προστάτες μεταξύ 80 και 150 κυβικών εκατοστών. Οι φυσιολογικοί προστάτες έχουν μέγεθος 25 έως 30 κυβικά εκατοστά.

Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 66 έτη στη μελέτη WATER και 68 έτη στη WATER II. Επιπλέον, το 92% των ανδρών στη δοκιμή WATER ήταν σεξουαλικά ενεργοί, όπως και το 75% των ανδρών στη WATER II. Και οι δύο κλινικές δοκιμές χρησιμοποίησαν τη Διεθνή Βαθμολογία Συμπτωμάτων Προστάτη (IPSS) για τη μέτρηση των βελτιώσεων στη λειτουργία του ουροποιητικού και την ποιότητα ζωής που σχετίζονται με τη θεραπεία.

Η βαθμολογία IPSS, η οποία υπολογίζεται με βάση τις απαντήσεις των ασθενών σε ένα τυποποιημένο ερωτηματολόγιο, κατηγοριοποιείται ως εξής: ήπια συμπτώματα (1-7), μέτρια συμπτώματα (8-18) και σοβαρά συμπτώματα (άνω του 19). Κατά την έναρξη των δοκιμών, οι άνδρες στις μελέτες WATER και WATER II ανέφεραν μέσες βαθμολογίες IPSS 22,9 και 23,3, αντίστοιχα.

Πέντε χρόνια αργότερα, οι μέσες βαθμολογίες είχαν μειωθεί σημαντικά σε 7,0 και 6,8. Η μέση διάρκεια νοσηλείας ήταν 1,4 ημέρες στην ομάδα WATER και 1,6 ημέρες στην ομάδα WATER II. Μετά από πέντε χρόνια, μόνο το 1% των ανδρών λάμβανε φάρμακα για την ΚΥΠ και λιγότερο από το 5% είχε υποβληθεί σε επανεγχείρηση.

Μια άλλη τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή, η WATER III, βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ευρώπη. Αυτή η δοκιμή συγκρίνει την υδροαποδόμηση με μια πιο καθιερωμένη χειρουργική τεχνική για την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη, την εκπυρήνιση του προστάτη με λέιζερ. Δεδομένα έξι μηνών που δημοσιεύθηκαν το 2023 έδειξαν ότι οι άνδρες και στις δύο ομάδες παρουσίασαν συγκρίσιμη βελτίωση των συμπτωμάτων.

Ωστόσο, το 98% των ανδρών στην ομάδα της εκπυρήνισης του προστάτη παρουσίασε διαταραχή εκσπερμάτισης. Αυτή η παρενέργεια οφείλεται σε βλάβη των ευαίσθητων ιστών γύρω από τον αυχένα της ουροδόχου κύστης που είναι υπεύθυνοι για την προώθηση του σπέρματος έξω από το σώμα, με αποτέλεσμα την παλίνδρομη εκσπερμάτιση (επιστροφή του σπέρματος στην ουροδόχο κύστη). Κανένας από τους άνδρες στην ομάδα της υδροαποδόμησης δεν ανέφερε προβλήματα εκσπερμάτισης.

Μια προειδοποίηση

Η υδροαποδόμηση μπορεί να προκαλέσει παρατεταμένη αιμορραγία, προειδοποιεί η Δρ. Heidi Rayala, επίκουρη καθηγήτρια ουρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του Οδηγού για τις Παθήσεις του Προστάτη της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ.

Αυτό συμβαίνει διότι, σε αντίθεση με άλλες χειρουργικές επεμβάσεις για την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη, συμπεριλαμβανομένης της εκπυρήνωσης του προστάτη, η υδροαποδόμηση δεν χρησιμοποιεί θερμότητα για την καυτηρίαση των ιστών. «Συμβουλεύω τους ασθενείς μου να αναμένουν παρουσία αίματος στα ούρα για περίπου τέσσερις έως έξι εβδομάδες μετά την επέμβαση», δήλωσε η Δρ. Rayala σύμφωνα με το Harvard Health Publishing.

Επιπλέον, η υδροαποδόμηση ενδέχεται να μην είναι κατάλληλη για ορισμένους άνδρες που λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα, σύμφωνα με τη Δρ. Rayala. Οι ιδανικοί υποψήφιοι για την επέμβαση θα πρέπει να είναι σε θέση να διακόψουν με ασφάλεια τη λήψη αντιπηκτικών φαρμάκων κατά τη διάρκεια της μετεγχειρητικής ανάρρωσης, λόγω του κινδύνου αιμορραγίας.

Ωστόσο, η υδροαποδόμηση αποτελεί μια εξαιρετική επιλογή για την πλειονότητα των ανδρών, ειδικά για όσους έχουν προστάτες μεσαίου έως μεγάλου μεγέθους και επιθυμούν μια μακροπρόθεσμη λύση με χαμηλότερο κίνδυνο σεξουαλικών παρενεργειών.

«Τα πρώτα αυτά αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, αν και περιορίζονται από τον σχετικά μικρό αριθμό ασθενών», δήλωσε ο Αμερικανός Δρ. Marc Garnick, καθηγητής Ιατρικής Gorman Brothers στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και στο Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess, και αρχισυντάκτης του Οδηγού για τις Παθήσεις του Προστάτη της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ.

«Η συλλογή περισσότερων δεδομένων με έναν σημαντικά μεγαλύτερο αριθμό ασθενών και μεγαλύτερη διάρκεια παρακολούθησης θα συμβάλει στην ανάδειξη αυτής της νέας μεθόδου μείωσης του προστατικού ιστού ως μια σημαντική θεραπευτική επιλογή».

Πηγές: oloygeia.gr (Harvard Health Publishing, Mayo Clinic, BJUI)