Ενας δύσκολος χειμώνας και μια εξίσου ζορισμένη άνοιξη φτάνουν στο τέλος τους. Οσο κι αν ο Αύγουστος, ο κατεξοχήν μήνας των διακοπών για τους Ελληνες, είναι μακριά, φέτος όλοι έχουμε ήδη αρχίσει να κάνουμε σχέδια για καλοκαιρινές στιγμές ανάπαυλας και ξεγνοιασιάς. Ομως, η πανδημία του κορωνοϊού δεν έχει τερματιστεί. Πώς θα απολαύσουμε τις διακοπές μας χωρίς τον φόβο να νοσήσουμε από COVID-19;
Ο SARS-CoV-2, που προκαλεί τη λοίμωξη COVID-19, από την εμπειρία και του περασμένου καλοκαιριού, δεν συμπεριφέρεται όπως ο ιός του κοινού κρυολογήματος και οι ιοί της γρίπης που παρουσιάζουν χαμηλή μολυσματικότητα το καλοκαίρι. Παραμένει παρών και μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο.
«Ωστόσο, οι υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν κατά τη θερινή περίοδο μπορούν να μειώσουν τον χρόνο που επιβιώνει ο SARS-CoV-2 στο περιβάλλον και η εξάπλωσή του να περιοριστεί σημαντικά όταν λαμβάνονται τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα, όπως τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης», εξηγεί ο Γεώργιος B. Μαρίνος, Επίκουρος Καθηγητής Γενικής Ιατρικής-Προληπτικής Ιατρικής του Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ).
Σύμφωνα με τον κ. Μαρίνο, υπάρχουν και κάποια άλλα κρυφά όπλα που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε προκειμένου να περιορίσουμε τον κίνδυνο να μολυνθούμε από τον κορωνοϊό τους θερινούς μήνες.
«Το καλοκαίρι, για παράδειγμα, περνάμε περισσότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους, όπου ο κίνδυνος μόλυνσης είναι χαμηλότερος και ακολουθούμε έναν πιο δραστήριο τρόπο ζωής, ο οποίος αυξάνει την ικανότητα του σώματος να αντισταθεί στη λοίμωξη», λέει ο Επίκουρος Καθηγητής του ΕΚΠΑ.
Επιπλέον, μπορούμε να επωφεληθούμε από την αυξημένη έκθεση στο ηλιακό φως, πράγμα το οποίο αυξάνει τα επίπεδα της βιταμίνης D, ενισχύοντας έτσι το ανοσοποιητικό μας σύστημα.
«Υπάρχουν, επίσης, στοιχεία που δείχνουν ότι η υπεριώδης ακτινοβολία του ηλιακού φωτός μειώνει τη διάρκεια επιβίωσης του κορωνοϊού στις επιφάνειες, ενώ η υγρασία και η θερμοκρασία μπορούν να επηρεάσουν τη μετάδοση και συνδυαστικά έχουν σημαντική επίδραση στη μείωση της εξάπλωσης του», προσθέτει ο κ. Γεώργιος B. Μαρίνος.
Οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού μπορούν λοιπόν να μειώσουν την ταχεία εξάπλωση του ιού σε συνδυασμό πάντοτε με τα προληπτικά μέτρα που εφαρμόζουμε καθ’ όλη τη διάρκεια της επιδημίας.
Εμβόλια και self test
Φυσικά έχουμε και τα «δώρα» της επιστήμης για να θωρακιστούμε ουσιαστικά έναντι του SARS-CoV-2. Και δεν είναι άλλα από τα εμβόλια έναντι της νόσου COVID-19.
«Μελέτες και στοιχεία από τα προγράμματα μαζικού εμβολιασμού από διαφορετικές χώρες δείχνουν ότι τα εμβόλια για τον κορωνοϊό μειώνουν τη μεταδοτικότητα και τις επιπλοκές της λοίμωξης. Ωστόσο, 10%-25% των εμβολιασθέντων μπορεί ακόμη να μεταδίδει τη νόσο COVID-19», τονίζει ο κ. Μαρίνος.
Συνεπώς μέχρι να αποκτήσουμε τη λεγόμενη «ανοσία της αγέλης» πρέπει να συνεχίσουμε να τηρούμε ευλαβικά όλα τα μέτρα προστασίας, να φοράμε συνεχώς προστατευτική μάσκα, να πλένουμε και να απολυμαίνουμε καλά τα χέρια μας, να αποφεύγουμε να πλησιάζουμε άλλα άτομα εγγύτερα από τα δύο μέτρα και κυρίως να αποφεύγουμε τον συνωστισμό.
Μπορούμε φυσικά το καλοκαίρι, είτε έχουμε εμβολιαστεί είτε όχι, να έχουμε μαζί μας και ένα ακόμη εφόδιο για την προστασία μας από τον κορωνοϊό. Πρόκειται για τα αυτοδιαγνωστικά τεστ (self test) που ως μέθοδος προσυμπτωματικού ελέγχου εφαρμόζεται επιτυχώς εδώ και καιρό στη χώρα μας.
Σύμφωνα με τον Επίκουρο Καθηγητή Γενικής Ιατρικής-Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ, «η χρήση του self-testing, στην παρούσα φάση, αποτελεί μια μορφή προσυμπτωματικού ελέγχου, καθώς ελέγχουμε υγιείς ανθρώπους για να εντοπίσουμε τη νόσο σε πρώιμα στάδια, πριν εμφανιστούν τα αρχικά συμπτώματα. Το αποτελεσματικότερο μέτρο αυτή τη στιγμή, εκτός από τα εμβόλια, είναι η διακοπή της μετάδοσης και επιτυγχάνεται με την όσο το δυνατόν πιο γρήγορη ανεύρεση των ατόμων που δυνητικά μπορούν να μεταδώσουν τη νόσο».
Ακόμα ένα αλλιώτικο καλοκαίρι…
Η ζωή μας και το φετινό καλοκαίρι θα συνεχίσει να απέχει αρκετά από την κανονικότητα. Θεωρείται πολύ δύσκολο έως τις αρχές του καλοκαιριού να έχουν εμβολιαστεί τόσοι πολλοί άνθρωποι ώστε να αποκατασταθεί η κανονικότητα εγκαίρως. «Ακόμα και στο αισιόδοξο σενάριο της επιστροφής σε ρυθμούς κανονικότητας από τον Ιούλιο, η χρήση της μάσκας στους δημόσιους χώρους θα συνεχίσει να είναι απαραίτητη για αρκετό καιρό ακόμα», καταλήγει ο κ. Γεώργιος B. Μαρίνος.
Οσο λοιπόν κι αν το επιθυμούμε, τα εμβόλια σε συνδυασμό με την αύξηση της θερμοκρασίας δεν συνεπάγονται ότι ο κορωνοϊός θα βγει αυτόματα από τη ζωή μας. Γι’ αυτό, η χρήση αντισηπτικού και το τακτικό πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι, καθώς και οι προστατευτικές μάσκες για κάθε μέλος της οικογένειας, η απόσταση των 2 μέτρων που θα κληθούμε να την τηρούμε παντού (όχι μόνο σε κλειστούς αλλά και σε ανοιχτούς χώρους, όπως η παραλία, το κατάστρωμα του πλοίου και τα υπαίθρια αρχαιολογικά μνημεία) παίζουν καθοριστικό ρόλο στην προστασία μας.
Με πιστοποιητικό τα αεροπορικά ταξίδια
Με το καλοκαίρι προ των πυλών, τελικά τα «πιστοποιητικά COVID-19» που θα χορηγούν οι χώρες στους πολίτες που έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους έναντι της COVID-19 ή έχουν φυσική ανοσία θα είναι αυτά που θα ξεκλειδώσουν τις εναέριες μετακινήσεις μας.
Στην Ευρωπαϊκή Ενωση έχουν ήδη δρομολογηθεί οι διαδικασίες για την έκδοση του «Ευρωπαϊκού Πιστοποιητικού COVID-19» με ισχύ 12 μήνες και όχι περισσότερο.
Το έγγραφο, το οποίο μπορεί να είναι σε ψηφιακή ή έντυπη μορφή, θα βεβαιώνει ότι ένα άτομο έχει εμβολιαστεί κατά του κορωνοϊού ή, εναλλακτικά, ότι έχει πρόσφατο αρνητικό αποτέλεσμα μοριακής διαγνωστικής εξέτασης (PCR) ή έχει αναρρώσει από τη νόσο. Ωστόσο τo «Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό COVID-19» δεν θα χρησιμεύει ως ταξιδιωτικό έγγραφο, ούτε θα αποτελεί προϋπόθεση για την άσκηση του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας στην Ε.Ε.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι κάτοχοι του «Ευρωπαϊκού Πιστοποιητικού COVID-19» δεν πρέπει να υπόκεινται σε πρόσθετους περιορισμούς στα ταξίδια τους, όπως καραντίνα, αυτό-απομόνωση ή διαγνωστικά τεστ.
Το πιστοποιητικό αυτό θα γίνεται αποδεκτό και στην περίπτωση υπερατλαντικού ταξιδιού, αφού οι υγειονομικές αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής (ΗΠΑ) κάνουν δεκτά έγγραφα υγειονομικών αρχών άλλων χωρών που αποδεικνύουν ότι ο επιβάτης έχει αναρρώσει από την COVID-19, τουλάχιστον 90 ημέρες πριν από το ταξίδι του ή έχει εμβολιαστεί έναντι της νόσου. Ωστόσο, οι ταξιδιώτες δεν απαλλάσσονται από την υποχρέωση να έχουν υποβληθεί σε PCR τεστ 72 ώρες πριν από την αναχώρησή τους για τις ΗΠΑ, το οποίο θα πρέπει να επιδείξουν στο πλήρωμα του αεροσκάφους προτού επιβιβαστούν.
Ταξιδεύοντας με πλοίο
Πολλοί θα επιλέξουμε για τις καλοκαιρινές μας διακοπές φέτος κάποιο από τα υπέροχα ελληνικά νησιά. Οπως πέρσι έτσι και φέτος θα είναι σε ισχύ μέτρα πρόληψης της διασποράς του κορωνοϊού εν πλω.
Συγκεκριμένα, η επιβίβαση στο πλοίο θα πρέπει να πραγματοποιείται, εφόσον πρώτα υποβληθούμε σε θερμομέτρηση με ηλεκτρονικά θερμόμετρα αποστάσεως και αφού παραδώσουμε στο πλήρωμα συμπληρωμένο ερωτηματολόγιο για τυχόν συμπτωματολογία που σχετίζεται με τη λοίμωξη COVID-19. Θα πρέπει να φοράμε τη μάσκα, καλύπτοντας τη μύτη και το στόμα, καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού και μάλιστα σε όλους τους χώρους του πλοίου. Συνιστάται η τήρηση απόστασης τουλάχιστον 1,5 μέτρου από τους συνταξιδιώτες μας και η αποφυγή των χώρων όπου επικρατεί συνωστισμός. Επίσης, η αποφυγή ατόμων που βήχουν ή φτερνίζονται, ενώ αν εμείς παρουσιάσουμε συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού (βήχα, καταρροή, φτέρνισμα, πυρετό, πονόλαιμο) εν πλω να ενημερώσουμε αμέσως τον γιατρό του πλοίου. Και φυσικά να πλένουμε τακτικά και σχολαστικά τα χέρια μας με νερό και σαπούνι ή με αλκοολούχο διάλυμα καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού μας.
Στα τουριστικά καταλύματα
Για την ασφαλή παραμονή μας σε οποιοδήποτε είδους τουριστικό κατάλυμα (ξενοδοχείο ή ενοικιαζόμενα δωμάτια) θα ισχύουν και φέτος αυστηρά υγειονομικά πρωτόκολλα για την αποτροπή της διασποράς του κορωνοϊού. Ως φιλοξενούμενοι είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθούμε πιστά τον σχεδιασμό που έχει εκπονήσει κάθε κατάλυμα και να συμμορφωνόμαστε στις οδηγίες (αποστάσεις, χρήση μάσκας, υγιεινή χεριών) που μας δίνει το προσωπικό ανάλογα με τον χώρο που χρησιμοποιούμε (δωμάτια, lobby, πισίνα, εστιατόριο, κ.α.).
Μεταξύ των βασικών μέτρων προστασίας από τον κορωνοϊό προβλέπεται ο σχολαστικός καθαρισμός και αερισμός των δωματίων, η αποστείρωση των κλινοσκεπασμάτων και όλων των σκευών προετοιμασίας και κατανάλωσης τροφίμων και ποτών. Επίσης, το προσωπικό των τουριστικών επιχειρήσεων υποβάλλεται σε εβδομαδιαίο αυτοδιαγνωστικό έλεγχο (self test) για τον έγκαιρο εντοπισμό τυχόν ασυμπτωματικού κρούσματος.
Κι εμείς από την πλευρά μας, στο πλαίσιο της ατομικής υπευθυνότητας, θα πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση για αναζήτηση ιατρικής βοήθειας σε περίπτωση που δεν αισθανθούμε καλά κατά τη διάρκεια των διακοπών μας. Τόσο οι τουριστικές επιχειρήσεις όσο και οι τοπικές υγειονομικές δομές έχουν εκπονήσει σχέδια διαχείρισης κρούσματος κορωνοϊού ώστε να προστατευτεί η δημόσια υγεία.
Στην παραλία και στο εστιατόριο
Τα υγειονομικά πρωτόκολλα για τις παραλίες, είτε ελεύθερες είτε οργανωμένες, και φέτος προβλέπουν την τήρηση των αποστάσεων μεταξύ των λουομένων, ώστε να εξασφαλίζονται τουλάχιστον τα 5 τ.μ. ανά άτομο με βέλτιστη τιμή τα 8 τ.μ. Η ίδια απόσταση θα πρέπει να τηρείται και στις ξαπλώστρες των υπαίθριων πισινών, τις οποίες χρησιμοποιούμε τοποθετώντας την ατομική μας πετσέτα. Να σημειωθεί ότι στις οργανωμένες παραλίες και πισίνες οι ξαπλώστρες και το τραπεζάκι απολυμαίνονται σχολαστικά πριν από τη χρήση από διαφορετικό πελάτη.
Στα εστιατόρια προβλέπεται η τήρηση αποστάσεων τουλάχιστον 2 μέτρων μεταξύ των τραπεζοκαθισμάτων, ενώ επιτρέπονται σε κάθε τραπέζι παρέες έως έξι ατόμων. Συνιστάται η χρήση αντισηπτικού ή σχολαστικού πλυσίματος των χεριών με νερό και σαπούνι πριν από την κατανάλωση του φαγητού και ποτού. Ας προσπαθήσουμε να τηρήσουμε τα προστατευτικά μέτρα και στους χώρους εστίασης ώστε να απολαύσουμε τις διακοπές μας με ασφάλεια.