Νέους τρόπους αντιμετώπισης της πανδημίας εξετάζουν οι επιστήμονες ανά τον κόσμο, καθώς η εξελικτική πορεία του κορονοϊού και τα νέα ηπιότερα -ως προς τη νόσηση- στελέχη που αναδύονται, δημιουργούν νέα δεδομένα. Το μοντέλο “test & treat” του Τζο Μπάιντεν αναμένεται να ακολουθήσει και η χώρα μας από το φθινόπωρο και μετά.
Το νέο αυτό μοντέλο διαχείρισης της πανδημίας του κορονοϊού στοχευμένα τεστ σε ανθρώπους με συμπτώματα που αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο νοσηλείας, στους οποίους στη συνέχεια θα χορηγούνται πολύ νωρίς αντιιικά φάρμακα. Αυτά, θα τα προμηθεύονται γρήγορα και άμεσα από το φαρμακείο της γειτονιάς.
Η χαμηλότερη νοσηρότητα της παραλλαγής Όμικρον επιτρέπει στα υγειονομικά συστήματα να εφαρμόσουν μια νέα πολιτική απέναντι στην πανδημία, η οποία στηρίζεται λιγότερο στον αποκλεισμό και την πρόληψη της λοίμωξης Covid-19 και περισσότερο στην αντιμετώπιση της μέσω της εύκολης πρόσβασης στα αντιιικά φάρμακα.
Έτσι, από το φθινόπωρο και μετά, η χώρα μας θα ακολουθήσει μια πολιτική, η οποία προβλέπει τη μείωση των μέτρων περιορισμού, του testing και της ιχνηλάτησης των κρουσμάτων, που στραγγαλίζουν την κοινωνική και οικονομική ζωή.
Αντ’ αυτού το testing θα επικεντρώνεται στους ανθρώπους που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο, στους οποίους θα χορηγείται έγκαιρα φαρμακευτική αγωγή, ώστε να μην εισαχθούν σε νοσοκομείο και να μην καταλήξουν στον θάνατο.
Στη νέα αυτή πρακτική -που στις ΗΠΑ ονομάζεται “test & treat”– αναφέρθηκε σε πρόσφατη ομιλία του σε συνέδριο, ο Καθηγητής Παθολογίας Λοιμώξεων στην Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, κ. Νικόλαος Σύψας:
«Αυτό το νέο υπόδειγμα αντιμετώπισης, είναι αυτό το οποίο θα δούμε να εφαρμόζεται από το φθινόπωρο και μετά. Κάνουμε στοχευμένα τεστ σε ανθρώπους που έχουν συμπτώματα και χορηγούμε πολύ νωρίς θεραπεία. Ο στόχος μας πλέον δεν είναι η πρόληψη των μολύνσεων από τον Sars-cov-2, αλλά η πρόληψη της σοβαρής νόσου, έτσι ώστε να προλάβουμε την πίεση στο σύστημα υγείας και να μην είμαστε υποχρεωμένοι να λαμβάνουμε μέτρα, τα οποία περιορίζουν την οικονομία και την κοινωνική ζωή», ανέφερε ο Καθηγητής Νικόλαος Σύψας, μιλώντας στην ημερίδα του Συλλόγου Αντιπροσώπων Φαρμακευτικών Ειδών και Ειδικοτήτων (ΣΑΦΕΕ).
Σύψας – “test & treat”: Αντιιικά από το φαρμακείο της γειτονιάς
To νέο μοντέλο “test & treat”, το οποίο εφαρμόζεται στην Αμερική, εστιάζει σε όσους ασθενείς με Covid-19 που παρουσιάζουν συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού, για λιγότερο από πέντε μέρες.
Οι ασθενείς αυτοί θα προχωρούν σε διαγνωστικό έλεγχο στο σπίτι τους ή στο φαρμακείο, και εάν αποδειχθούν θετικοί και διατρέχουν υψηλό κίνδυνο για σοβαρή νόσηση, θα λαμβάνουν από του στόματος θεραπεία με ένα αντιιικό φάρμακο, το οποίο θα προμηθεύονται γρήγορα και άμεσα, από το φαρμακείο της γειτονιάς τους.
Στόχος είναι να μη καταλήξει ο ασθενής στα επείγοντα του νοσοκομείου και στη συνέχεια σε νοσηλεία με μονάδα Covid-19 ή ΜΕΘ.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, με τίτλο: «Θα αλλάξει η πορεία της πανδημίας από τον SARS-CoV-2 με τη χρήση των νέων αντιιικών φαρμάκων;», ο κ. Σύψας τόνισε πως εάν αυτή η πρακτική αποδώσει και ελαττωθεί η πίεση στο σύστημα υγείας, δεν θα υπάρχει ανάγκη να λαμβάνονται περιοριστικά μέτρα και να κλείνουν τομείς της κοινωνίας.
“Τα αντιικά χάπια έχουν αποτελεσματικότητα έναντι της σοβαρής νόσου που κυμαίνεται από 30-90% ανάλογα με το σκεύασμα, το χρόνο χορήγησης και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ασθενούς. Εάν το αντιιικό φάρμακο ελαττώσει τις εισαγωγές κατά 90%, και αντιστοίχως τις διασωληνώσεις, αυτομάτως αποσυμπιέζεται το σύστημα υγείας”, ανέφερε συγκεκριμένα ο ίδιος.
Εμβόλια και αντιιικά: Συμπληρωματικά απέναντι στην πανδημία
Ο Καθηγητής συμπλήρωσε, ωστόσο, πως παρότι τα αντιιικά φάρμακα είναι πολύτιμη προσθήκη στο οπλοστάσιο έναντι της πανδημίας, δεν αντικαθιστούν το εμβόλιο αλλά το συμπληρώνουν.
Από την άλλη, όπως είπε, έχουν σημαντικούς περιορισμούς. Το μέλλον θα αποδείξει αν μπορούν να αλλάξουν την πορεία της πανδημίας, συμπλήρωσε.
Τα εμβόλια παρουσιάζουν σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι των αντιιικών φαρμάκων. Ένας εμβολιασμένος, για παράδειγμα, έχει μικρότερη πιθανότητα να μολυνθεί εάν εκτεθεί σε μολυσμένο άτομο. Επίσης, ακόμη κι αν μολυνθεί, δεν μεταδίδει εύκολα.
Οι εμβολιασμένοι τέλος διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο για σοβαρή νόσηση και επομένως για εισαγωγή στο νοσοκομείο ή θάνατο.
Τα αντιιικά φάρμακα, από την άλλη, ελαττώνουν τη σοβαρότητα της νόσου σε αυτούς που μολύνονται. Επιταχύνουν την ανάρρωση των ασθενών, άρα ελαττώνεται και η περίοδος μετάδοσης, περιορίζοντας έτσι την εξάπλωση της πανδημίας.
Εάν χορηγηθούν προφυλακτικά, κάτι το οποίο ακόμα δεν έχει μελετηθεί, θα μειωθεί το ποσοστό των πολιτών που μολύνονται, είπε ο κ. Νικόλαος Σύψας.
Αντιιικά φάρμακα: Εμπόδια και κίνδυνοι
Παρότι τα αντιιικά φάρμακα αποτελούν σημαντικό όπλο έναντι της πανδημίας έχουν σημαντικούς περιορισμούς και ενέχουν και ορισμένους κινδύνους.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται: το κόστος, η διαθεσιμότητα, η διαχείριση, η αντοχή και οι αλληλεπιδράσεις με άλλες θεραπείες.
Σύμφωνα με τον ειδικό, η παρουσία τους στην φαρέτρα της αντιμετώπισης του κορονοϊού αποδυναμώνει το κίνητρο για προφύλαξη, που είναι ο φόβος των ανθρώπων να μολυνθούν. Πιο συγκεκριμένα, όπως είπε ο κ. Σύψας, όταν κάποιος φοβάται τον ιό, εμβολιάζεται, φοράει μάσκα και αποφεύγει το συνωστισμό.
“Όταν όμως γνωρίζει ότι υπάρχει ένα φάρμακο πολύ αποτελεσματικό, σκέφτεται ότι δεν χρειάζεται να προφυλαχτεί, αφού και να μολυνθεί θα πάρει το φάρμακο και θα γίνει καλά. Άρα δεν τηρεί τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, δεν φοράει μάσκα και κυρίως δυστυχώς δεν εμβολιάζεται. Αυτός είναι ένας υπαρκτός κίνδυνος. Δεν γνωρίζω εάν θα τον δούμε ή όχι αλλά είναι υπαρκτός. Θα φανεί κυρίως το φθινόπωρο, όταν θα περιμένουμε να κάνουμε την 4η δόση. Εάν περάσει το μήνυμα ότι έχουμε αποτελεσματικά φάρμακα θα έχουμε μεγαλύτερη διασπορά και συντήρηση της πανδημίας”, τόνισε ο Καθηγητής.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσε, στην Ελλάδα, εμβολιασμένοι με αναμνηστική δόση -που αποτελεί την πιο αποτελεσματική ανοσοποίηση- είναι μόνο 5.700.000 άνθρωποι. Οι υπόλοιποι έχουν λάβει είτε δύο δόσεις, είτε μία, είτε καμία.
“Άρα υπάρχει πολύ υλικό για να πάει ο ιός και να διασπαρεί”, πρόσθεσε ο ίδιος.
Άλλο αποτρεπτικό θέμα για τις αντιιικές θεραπείες είναι το κόστος. Το εμβόλιο κοστίζει 10 με 15 ευρώ ανά ασθενή, “δεν είναι γνωστό στην Ελλάδα γιατί αποτελεί εμπορικό μυστικό”. Στην Αμερική, όμως, το κόστος των αντιιικών θεραπειών ανέρχεται σε 530 δολάρια, ανά κουτί.
Επίσης, τα αντιιικά φάρμακα -αν και εκτιμάται ότι δεν είναι πιθανό να παρουσιάζουν προβλήματα αποτελεσματικότητας απέναντι στον κορονοϊό (αντοχή)- δεν αποκλείεται να συμβεί κάτι τέτοιο στο μέλλον, απέναντι σε κάποια νέα αναδυόμενη παραλλαγή.
Τέλος, με το σύστημα που εφαρμόζεται σήμερα στη χορήγηση των αντιιικών θεραπειών, όπως είπε ο Καθηγητής Παθολογίας, κ. Σύψας “δε νομίζω ότι υπάρχει πολύ έγκαιρη πρόσβαση του ασθενούς τις πρώτες τρεις έως πέντε μέρες. Εάν το φάρμακο, όμως, φτάσει εκπρόθεσμα στον ασθενή πρέπει να πεταχτεί”, κατέληξε ο ίδιος.