-Γράφει ο Ομότιμος Καθηγητής Πνευμονολογίας Ιατρικής Σχολής Παν. Πατρών
Ζούμε μια καταστροφική «πανδημία» η οποία ενέσκηψε δίχως βεβαίως να φέρουμε κάποια ευθύνη. Η κοινωνική ευθύνη αναφύεται από τον τρόπο που διαχειριζόμαστε το γεγονός. Από τα μέτρα πρόληψης που η κοινωνία και οι αρχές της προτείνουν και κυρίως από τον τρόπο που οι πολίτες τα εφαρμόζουν . Για να υποχωρήσει η COVID – 19 πρέπει να εφαρμόζονται με υπευθυνότητα τα μέτρα κοινωνικής προστασίας και τα μέτρα ανάσχεσης του ιού. Αυτά είναι η αντίδραση την κοινότητας, που επιβάλλεται να γίνει, αλλά και να τηρηθεί απαρέγκλιτα. Τι σημαίνει όμως η λέξη «απαρέγκλιτα»; Μόνον αν γνωρίζουμε την απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα θα είμαστε υποχρεωμένοι να συμπεριφερόμαστε δίκαια.
Σύμφωνα με το λεξικό της Ακαδημίας Αθηνών απαρέγκλιτος είναι αυτός που δεν παρεκκλίνει που παραμένει σταθερός, αμετάβλητος, ακλόνητος, αμετακίνητος. Πρέπει δηλαδή τα αναγκαία μέτρα να τηρούνται συνεχώς με υπευθυνότητα, συνέπεια και ηθική ευθύνη απέναντι στους συμπολίτες μας. Να μην είμαστε εμείς, με την αμετροεπή συμπεριφορά μας υπεύθυνοι για την μετάδοση του ιού.
Προς αυτή την κατεύθυνση θα βοηθηθούμε να κατευθύνουμε την σκέψη μας αν ρίξουμε μια ματιά στην καμπύλη χρόνου – συχνότητας της πανδημίας από το Μάρτιο του 2020 μέχρι σήμερα.
Το 1ο κύμα τον Μάρτιο του 2020 εχαρακτηρίζετο από μικρή συχνότητα της νόσου και ολοκληρώθηκε διαγράφοντας μια κωδωνοειδή καμπύλη, όπως όλα τα βιολογικά μεγέθη. Φαίνεται ότι τα μέτρα τότε ήταν κατάλληλα και τηρήθηκαν πιστά. Γι’ αυτό επαλείφθηκε το 1ο κύμα. Όπως φαίνεται στο διάγραμμα το 2ο κύμα του Αυγούστου του 2020 δεν εξαλείφθηκε και η συχνότητα των κρουσμάτων συνέχιζε να είναι πάνω από την μεγαλύτερη τιμή της καμπύλης του πρώτου κύματος. Το 3ο κύμα ήρθε, ενώ το 2ο ήταν σε εξέλιξη, και τον Οκτώβριο του 2020 με εκθετική αύξηση της συχνότητας των κρουσμάτων σημειώθηκε δραματική αύξηση της συχνότητας της COVID – 19. Τον Νοέμβριο παρατηρήθηκε μείωση των κρουσμάτων, αλλά η συχνότητά τους ήταν πάντα υψηλότερη από την μέγιστη τιμή του 2ου κύματος. Προφανώς τα μέτρα δεν ήταν τα κατάλληλα για την συγκυρία, ή δεν τηρήθηκαν σωστά και κατεγράφη το 4ο κύμα στα μέσα Ιανουαρίου. Η συχνότητα των κρουσμάτων αυτού του κύματος συνεχίζει, μέχρι σήμερα να αυξάνεται.
Μια αισιόδοξη προσέγγιση της επιδημιολογικής καμπύλης μπορεί να οδηγήσει στην άποψη ότι τον Απρίλιο θα γίνει η κορύφωση της καμπύλης και μετά θα υπάρξει μείωση των κρουσμάτων. Με αισιοδοξία θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι τον Ιούλιο η συχνότητα των κρουσμάτων θα είναι περίπου στο μηδέν. Πρέπει όμως να τονίσουμε ότι για να λειτουργήσει αυτό το σενάριο, της ελαχιστοποίησης των κρουσμάτων, πρέπει να τηρηθεί το πρόγραμμα των εμβολιασμών, αλλά και τα μέτρα κοινωνικής προστασίας. Η τήρηση των αποστάσεων, η αποφυγή συνωστισμών, η σωστή χρήση της μάσκας είναι σημαντικοί παράγοντες. Η συμμετοχή στον εμβολιασμό του κοινού θα πρέπει να είναι μαζική, ιδιαίτερα των ιατρών και του λοιπού νοσηλευτικού προσωπικού.
Η μαγική λέξη για την αντιμετώπιση της πανδημίας είναι υπευθυνότητα. Αυτό το λέω, επειδή στο μυαλό μου έρχεται το παράδειγμα της Ιαπωνίας. Η αντιμετώπιση ήταν υποδειγματική. Δεν επέβαλε καθόλου απαγορευτικό, δεν έκλεισε θέατρα και κινηματογράφους, ούτε τα εστιατόρια. Αυτό έγινε δυνατό επικεντρώνοντας στην ορθή χρήση της μάσκας, στην τήρηση των αποστάσεων και στην αποφυγή των συνωστισμών. Εμείς τώρα έχουμε την δυνατότητα, εκτός αυτών, να συμμετέχουμε μαζικά στον εμβολιασμό, για να ξαναζήσουμε μια κανονικότητα.
Πρέπει να τονίσουμε όμως ότι ο μη εμβολιασμός μέρους της κοινότητας, σε κάποιες γεωγραφικές περιοχές, θα συντηρεί την συχνότητα της νόσου COVID – 19 σε υψηλά επίπεδα και στις περιοχές που η νόσος θα έχει επαλειφθεί ενδέχεται να επανεμφανισθεί.
Στόχος και επιδίωξη της κοινωνίας θα πρέπει να είναι η καθοδική πορεία της καμπύλης συχνότητας της νόσου.
Τονίζεται ότι τα καθημερινά tests, αν γίνονται σωστά και δηλώνονται τα νέα κρούσματα, θα βοηθήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση.
Πρέπει η συνεπής κοινωνική προσπάθεια να επιτύχει. Ο Πλάτων έλεγε «Είναι ουσιαστικό τον έλεγχο να τον έχει ο νους, που κυβερνά τα πάθη μέσω της λογικής».