Μανικιούρ: Ποια ουσία στα τζελ νυχιών απαγορεύει η Ε.Ε. από Σεπτέμβριο
Από την 1η Σεπτεμβρίου 2025, η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά στην πλήρη απαγόρευση της χημικής ουσίας TPO (Trimethylbenzoyl Diphenylphosphine Oxide) η οποία βρίσκεται σε τζελ νυχιών και σε άλλα προϊόντα ονυχοπλαστικής, έπειτα από επιστημονικά ευρήματα που τη συνδέουν με σοβαρούς κινδύνους για την υγεία, όπως τοξικότητα για την αναπαραγωγή και πιθανή καρκινογόνο δράση. Η απόφαση, που εκδόθηκε τον Μάιο του 2025, δίνει στη βιομηχανία λίγους μόλις μήνες για να αντικαταστήσει το βασικό αυτό συστατικό, προκαλώντας έντονη ανησυχία στον κλάδο της ομορφιάς για πιθανές ελλείψεις και δυσκολίες προσαρμογής.
TPO στα τζελ νυχιών: Ο λαμπερός «σύμμαχος» που αποδείχθηκε επικίνδυνος
Για πολλά χρόνια, το TPO – ή πιο επιστημονικά Trimethylbenzoyl Diphenylphosphine Oxide – υπήρξε ένας από τους βασικούς λόγους που τα μανικιούρ με τζελ κέρδισαν την εμπιστοσύνη εκατομμυρίων γυναικών σε όλο τον κόσμο. Πρόκειται για μια χημική ουσία που λειτουργεί ως φωτο-ενεργοποιητής: όταν εκτεθεί σε φως LED ή UV, ξεκινά μια χημική αντίδραση που κάνει το υλικό να σκληραίνει σε λίγα δευτερόλεπτα, αφήνοντας την επιφάνεια λεία, ανθεκτική και με εκτυφλωτική γυαλάδα. Αυτή η ιδιότητα έκανε το TPO «χρυσό» συστατικό για βερνίκια μακράς διάρκειας, base και top coats, καθώς και για τα λεγόμενα builder gels.
Με τον καιρό όμως, η επιστημονική κοινότητα άρχισε να παρατηρεί ανησυχητικές ενδείξεις. Νεότερες τοξικολογικές μελέτες έδειξαν ότι το TPO μπορεί να απορροφηθεί από το δέρμα, ιδιαίτερα στην ευαίσθητη περιοχή γύρω από τα νύχια, και να εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος. Εκεί, φαίνεται πως δρα σε κυτταρικό επίπεδο με τρόπους που δεν είναι καθόλου αθώοι.
Κατατάχθηκε ως ουσία κατηγορίας CMR 1B, δηλαδή ύποπτη για καρκινογόνο δράση, ικανή να προκαλέσει γενετικές βλάβες και τοξική για την αναπαραγωγή. Η ταξινόμηση αυτή βασίζεται σε ευρήματα που δείχνουν ότι η μακροχρόνια και επαναλαμβανόμενη έκθεση μπορεί να επηρεάσει τον γενετικό κώδικα των κυττάρων και να συμβάλει στην ανάπτυξη όγκων. Ένας από τους πιθανούς μηχανισμούς είναι η παραγωγή ελευθέρων ριζών κατά την ενεργοποίηση με φως, οι οποίες μπορούν να βλάψουν το DNA και να διαταράξουν κρίσιμες κυτταρικές λειτουργίες.
Όσον αφορά την τοξικότητα για την αναπαραγωγή, μελέτες σε ζωικά μοντέλα έχουν δείξει ότι το TPO μπορεί να επηρεάσει την ορμονική ισορροπία, μειώνοντας τη γονιμότητα και επηρεάζοντας την ανάπτυξη του εμβρύου. Η δράση του μοιάζει με αυτήν ορισμένων ενδοκρινικών διαταρακτών, ουσιών δηλαδή που παρεμβαίνουν στο ορμονικό σύστημα και προκαλούν ευρύ φάσμα επιπτώσεων, από διαταραχές του κύκλου έως προβλήματα στην εμβρυϊκή ανάπτυξη.
Επαγγελματίες που εργάζονται σε χώρους ονυχοπλαστικής εκτίθενται σχεδόν καθημερινά σε ατμούς ή σωματίδια που περιέχουν TPO, κάτι που αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο συσσώρευσης της ουσίας στον οργανισμό.
Δεν είναι μόνο οι επαγγελματίες που διατρέχουν κίνδυνο. Αν και η ποσότητα TPO που χρησιμοποιείται σε ένα μόνο μανικιούρ είναι μικρή, η επαναλαμβανόμενη εφαρμογή κάθε δύο ή τρεις εβδομάδες δημιουργεί ένα συνεχές μοτίβο έκθεσης. Η απορρόφηση μέσω μικροσκοπικών αμυχών ή ερεθισμών στην επιδερμίδα γύρω από το νύχι διευκολύνει την είσοδο της ουσίας στον οργανισμό, ακόμη και σε πελάτισσες που δεν έρχονται σε άμεση επαφή με τη σκόνη των προϊόντων.
Οι ενδείξεις αυτές οδήγησαν την Ευρωπαϊκή Ένωση στην απόφαση να απαγορεύσει πλήρως το TPO στα καλλυντικά προϊόντα, με ημερομηνία ισχύος την 1η Σεπτεμβρίου 2025. Μέχρι τότε, τα προϊόντα που το περιέχουν θα πρέπει να αποσυρθούν από την αγορά, ώστε να εξαλειφθεί μια πηγή έκθεσης σε μια ουσία που συνδέεται με σοβαρούς κινδύνους για την υγεία.
Η απόφαση αυτή δεν αφορά μόνο τον χώρο της αισθητικής, αλλά αποτελεί ακόμη ένα βήμα προς την αυστηρότερη ρύθμιση των χημικών ουσιών που έρχονται σε επαφή με το ανθρώπινο σώμα, υπογραμμίζοντας ότι η ασφάλεια πρέπει να προηγείται της αισθητικής τελειότητας.
Πηγή: oloygeia.gr