Μελάνωμα: Πώς να καταλάβετε αν μια ελιά είναι επικίνδυνη με πέντε βασικά σημεία

Ανακαλύψτε πώς να μειώσετε τον κίνδυνο για καρκίνο του δέρματος με απλές παρεμβάσεις – από την επιλογή του σωστού αντηλιακού μέχρι εξατομικευμένες στρατηγικές για το μαύρισμα. Επιπλέον, θα μάθετε για τη λίστα ελέγχου ABCDE, ώστε να μπορείτε και εσείς να εντοπίζετε έγκαιρα τα προειδοποιητικά σημάδια στους σπίλους.

Πώς να αναγνωρίσετε πότε ένας σπίλος είναι καρκίνος του δέρματος, σύμφωνα με ειδικό

Ο καρκίνος του δέρματος αυξάνεται, ωστόσο πολλές από τις πιο επικίνδυνες μορφές του μπορούν να προληφθούν και αντιμετωπίζονται εύκολα όταν εντοπίζονται έγκαιρα. Σε αυτό το άρθρο, θα ανακαλύψετε στρατηγικές που προτείνουν ειδικοί—από καθημερινές συνήθειες προστασίας από τον ήλιο και εξατομικευμένες προσεγγίσεις πρόληψης, μέχρι την απλή λίστα ελέγχου ABCDE που δείχνει πότε μια ελιά είναι κακοήθης—ώστε να προστατεύετε το δέρμα σας, να αναγνωρίζετε πιθανά προειδοποιητικά σημάδια και να καταλάβετε πότε ακριβώς πρέπει να επισκεφθείτε τον γιατρό σας.

Μέθοδοι πρόληψη για τον καρκίνο του δέρματος

Η αποτελεσματική πρόληψη για τον καρκίνο του δέρματος επικεντρώνεται στην ελαχιστοποίηση της έκθεσης στην υπεριώδη (UV) ακτινοβολία μέσω ενός συνδυασμού καθημερινών συνηθειών ασφαλείας από τον ήλιο και τακτικών ελέγχων. Εφαρμόστε ανά τακτά χρονικά διαστήματα αντηλιακό ευρέος φάσματος, ανθεκτικό στο νερό με τουλάχιστον SPF 30 (με επανάληψη εφαρμογής κάθε δύο ώρες ή μετά από κολύμπι/εφίδρωση), φορέστε ρούχα με πυκνή ύφανση που καλύπτουν το δέρμα (μακριά μανίκια και πλατύγυρα καπέλα) και προτιμήστε τη σκιά ή προγραμματίστε τις υπαίθριες δραστηριότητες εκτός των ωρών αιχμής UV (10 π.μ.–4 μ.μ.).

Αποφύγετε εντελώς το τεχνητό μαύρισμα, καθώς ακόμη και περιστασιακή χρήση αυξάνει τον κίνδυνο μελανώματος, και προστατέψτε τα μάτια σας με γυαλιά ηλίου που μπλοκάρουν την UV ακτινοβολία. Συμπληρώστε αυτά τα μέτρα με μηνιαίους αυτοελέγχους—εξετάζοντας το δέρμα σας από το κεφάλι μέχρι τα πόδια για νέες ή μεταβαλλόμενες κηλίδες—και με ετήσιους επαγγελματικούς ελέγχους, ή πιο συχνούς αν έχετε ανοιχτόχρωμο δέρμα, πολλές ελιές, οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος ή προηγούμενα εγκαύματα από τον ήλιο.

Πρόσφατες έρευνες προτείνουν να ακολουθήσετε μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά (όπως βιταμίνες C, E, καροτενοειδή και σελήνιο), η οποία μπορεί να βοηθήσει στην εξουδετέρωση ελεύθερων ριζών που προκαλούνται από την UV ακτινοβολία, αν και οι διατροφικές στρατηγικές δεν πρέπει ποτέ να αντικαθιστούν τις βασικές συμπεριφορές προστασίας από τον ήλιο.

Πώς να προστατευθείτε αποτελεσματικά από τον ήλιο

Σύμφωνα με το άρθρο του 2025 με τίτλο «Reasons for Outdoor Tanning in Adults: Q Methodology Identifies Three Types of Tanners», οι συγγραφείς εντόπισαν τρία διακριτά προφίλ ατόμων που κάνουν ηλιοθεραπεία—ενήλικες μέσης ηλικίας με κίνητρο την ελκυστικότητα, και τόσο νεότερους όσο και μεγαλύτερους ενήλικες με κύρια κίνητρα τη χαλάρωση, την ευεξία και την αντιληπτή ανάγκη για βιταμίνη D—καταδεικνύοντας ότι μια στρατηγική πρόληψης που ταιριάζει σε όλους δεν θα φτάσει σε όλους.

Συμπεραίνουν ότι απαιτούνται πιο εξατομικευμένες προσεγγίσεις πρόληψης για τον καρκίνο του δέρματος—όπως η προώθηση προϊόντων τεχνητού μαυρίσματος χωρίς ήλιο, εναλλακτικές μεθόδους χαλάρωσης τύπου σπα και στοχευμένη εκπαίδευση για ασφαλή έκθεση στον ήλιο ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες για βιταμίνη D—ώστε να μειωθεί αποτελεσματικά η επιβλαβής έκθεση στην UV ακτινοβολία σε αυτές τις διαφορετικές ομάδες.

Λίστα ελέγχου ABCDE: Το τεστ από το σπίτι για πρώιμη ανίχνευση μελανώματος

Ειδικός που εργάζεται στο NHS της Βρετανίας μοιράστηκε μια απλή λίστα ελέγχου για να καθορίσετε αν μια ελιά στο δέρμα σας μπορεί να οφείλεται από θανατηφόρα ασθένεια. Ο ειδικός προέτρεψε τους ανθρώπους να ακολουθήσουν τις συμβουλές του για να εντοπίζουν τα συμπτώματα του καρκίνου του δέρματος όσο το δυνατόν νωρίτερα.

Ο καρκίνος του δέρματος επηρεάζει πάνω από 170.000 άτομα στο Ηνωμένο Βασίλειο κάθε χρόνο, καθιστώντας τον μία από τις πιο κοινές μορφές καρκίνου στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σύμφωνα με το GLOBOCAN 2022, η Ελλάδα κατέγραψε 1.458 νέες περιπτώσεις δερματικού μελανώματος και στα δύο φύλα, κατατάσσοντάς το στη 13η θέση μεταξύ όλων των περιοχών καρκίνου με βάση τον αριθμό των περιπτώσεων (2,2 % του συνόλου των νέων καρκίνων). Όπως συμβαίνει με κάθε ασθένεια, η αναγνώριση των συμπτωμάτων σε πρώιμο στάδιο είναι κρίσιμη για την κατάλληλη θεραπεία.

Με αυτό κατά νου, γιατρός μοιράστηκε τη λεγόμενη λίστα ελέγχου ABCDE ώστε να μην παραλείψετε κανένα πιθανό προειδοποιητικό σημάδι της ασθένειας. Στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης TikTok, ο βρετανός Doctor Suraj Kukadia, γνωστός και ως Dr Sooj, εξήγησε περισσότερα για τις διαφορές ανάμεσα σε μια υγιή και μια καρκινική ελιά στο δέρμα.

«Πώς αναγνωρίσετε αν μια ελιά στο δέρμα σας είναι καρκίνος; Είμαι ο Dr Sooj και θα σας δείξω πώς να ελέγξετε αν η ελιά σας μπορεί να είναι καρκίνος του δέρματος. Οι ελιές είναι μικρές χρωματιστές κηλίδες στο δέρμα σας. Μπορεί να εμφανιστεί μια νέα ελιά ή να παρατηρήσετε αλλαγή σε μια υπάρχουσα», είπε σύμφωνα με το Mirror.

«Το πιθανότερο είναι να μην υπάρχει λόγος ανησυχίας, αλλά εδώ είναι τα σημάδια του μελανώματος, που είναι ένας τύπος καρκίνου του δέρματος. Η λίστα ελέγχου ABCDE δείχνει τις διαφορές ανάμεσα σε μια φυσιολογική ελιά και τα σημάδια του μελανώματος».

A: Ασυμμετρία (asymmetry)

Το «A» αντιπροσωπεύει την «ασυμμετρία», συνέχισε ο Dr Sooj και πρόσθεσε «Τα μελανώματα συνήθως έχουν ανώμαλο σχήμα και δύο πολύ διαφορετικά μισά».

B: Περίγραμμα (border)

Σύμφωνα με τον Dr Sooj, τα μελανώματα «συνήθως» έχουν ακανόνιστο ή οδοντωτό περίγραμμα.

C: Χρώμα (color)

Τα μελανώματα συνήθως έχουν ένα μείγμα από δύο ή περισσότερα χρώματα, είπε.

D: Διάμετρος (diameter)

«Το D σημαίνει διάμετρος, τα μελανώματα συνήθως έχουν διάμετρο μεγαλύτερη από έξι χιλιοστά», είπε ο Dr Sooj.

«Έξι χιλιοστά είναι περίπου όσο η γόμα ενός μολυβιού».

E: Εξέλιξη (evolution)

Τέλος, εξήγησε ότι μια ελιά που αλλάζει σχήμα, μέγεθος, χρώμα, ή αιμορραγεί ή προκαλεί φαγούρα ή σχηματίζει κρούστα είναι «πιο πιθανό» να είναι μελάνωμα.

Τα μελανώματα μπορούν να επηρεάσουν οποιοδήποτε σημείο του σώματος. Ο Dr Sooj πρόσθεσε «Τα μελανώματα μπορούν να εμφανιστούν οπουδήποτε στο σώμα σας. Τα πιο συνηθισμένα σημεία είναι στην πλάτη και στα πόδια, μέσα στο μάτι, στις πατούσες των ποδιών, στις παλάμες ή στα γεννητικά όργανα».

Προειδοποίησε τους ανθρώπους να ελέγχουν το δέρμα τους για οποιεσδήποτε «ασυνήθιστες αλλαγές» ή νέες αναπτύξεις. «Χρησιμοποιήστε έναν καθρέφτη ή ζητήστε από έναν σύντροφο ή φίλο να ελέγξει περιοχές που δεν μπορείτε να δείτε. Σκεφτείτε να βγάλετε μια φωτογραφία ώστε να βλέπετε τις αλλαγές με την πάροδο του χρόνου», είπε.

Αν παρατηρήσετε οποιαδήποτε ασυνήθιστη αλλαγή όπως αυτές που αναφέρθηκαν παραπάνω, πρέπει να επισκεφθείτε τον γιατρό σας το συντομότερο δυνατό.

Πηγή: Oloygeia.gr