Μηνιγγίτιδα Β: Κίνδυνος για τα παιδιά από την μείωση εμβολιασμών

Αρκετά ανησυχητικά ήταν όσα δημοσιοποίησε η Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία, προειδοποιώντας ότι η μείωση των εμβολιασμών ρουτίνας, σε παιδιά και εφήβους, μπορεί να φέρει και πάλι στην επιφάνεια παλιά, ξεχασμένα σοβαρά, λοιμώδη νοσήματα.

Σε ανακοίνωση της Εταιρείας, που υπογράφει ο πρόεδρός της, ομότιμος καθηγητής Παιδιατρικής Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, επισημαίνεται ότι το πρόβλημα αναμένεται να είναι πιο έντονο για τη μηνιγγίτιδα Β, η κάλυψη εναντίον της οποίας είχε φθάσει στο 40%.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο καθηγητής, πριν από την πανδημία το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών & Εφήβων εφαρμοζόταν σε πολύ μεγάλο βαθμό και έτσι η εμβολιαστική κάλυψη στη χώρα μας ήταν σε υψηλά επίπεδα. Χάρη εξάλλου στην προσπάθεια των παιδιάτρων, είχε εφαρμοστεί ευρέως και ο εμβολιασμός κατά της μηνιγγίτιδας Β, με αποτέλεσμα να μειωθούν σημαντικά τα κρούσματά της.

Η καλή αυτή εικόνα διαταράχθηκε με την πανδημία και τα lockdown, καθώς οι γονείς απέφυγαν να πάνε τα παιδιά τους για εμβολιασμό για να τα προστατεύσου από τον κορωνοϊό. Έτσι, όμως, καταγράφηκε δραματική μείωση των εμβολιασμών στη χώρα μας. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα βασικά εμβόλια μειώθηκαν κατακόρυφα στα μικρά παιδιά, ενώ στα παιδιά ηλικίας άνω των 4 ετών και στους εφήβους σχεδόν εκμηδενίστηκαν. Ειδικά όσον αφορά τη μηνιγγίτιδα Β, η μείωση στους εμβολιασμούς έφτασε το 40% μόνο κατά το δεύτερο lockdown (του περασμένου Νοεμβρίου).

«Έχει δημιουργηθεί ένα ανησυχητικό εμβολιαστικό κενό», υπογράμμισε ο κ. Κωνσταντόπουλος. Και πρόσθεσε: «Το τείχος προστασίας (ανοσία αγέλης) στα παιδιά και τους εφήβους έχει ελαττωθεί σημαντικά. Αυτό σημαίνει ότι αν δεν δράσουμε άμεσα, θα εμφανισθούν παλιά (ξεχασμένα) λοιμώδη νοσήματα, όπως ιλαρά, κοκκύτης, μηνιγγίτιδα κλπ. Το πρόβλημα θα είναι πιο έντονο για τη μηνιγγίτιδα Β, που η κάλυψη είχε φθάσει στο 40%».

Οι ειδικοί τονίζουν ότι είναι μεγάλο λάθος να αμελούν οι γονείς τους εμβολιασμούς των παιδιών για τα άλλα νοσήματα, στην προσπάθειά τους να τα προστατεύσουν από τον νέο κορωνοϊό. Και αυτό διότι μερικά από τα άλλα λοιμώδη νοσήματα είναι πολύ σοβαρά και δυνητικώς θανατηφόρα και ο εμβολιασμός είναι ο μόνος τρόπος προστασίας από αυτά.

Η περίπτωση της μηνιγγίτιδας Β είναι πολύ χαρακτηριστική. Πρόκειται για μία ιδιαίτερα επικίνδυνη νόσο, η οποία δεν κάνει διακρίσεις. Προσβάλλει μωράκια, νήπια και νεαρούς ενήλικες, εξελίσσεται ταχύτατα (μέσα σε μόλις 24 ώρες) και μπορεί να προκαλέσει μόνιμες αναπηρίες ή να οδηγήσει ακόμα και σε θάνατο. Περίπου 1 στα 5 περιστατικά μηνιγγίτιδας μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές, όπως μόνιμες αναπηρίες.

Αν και οποιοσδήποτε μπορεί να προσβληθεί από τη μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο, τα βρέφη και τα νήπια αποτελούν τις πιο ευάλωτες ηλικιακές ομάδες. Στην πραγματικότητα, τα βρέφη ηλικίας κάτω του 1 έτους διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα και ακολουθούν τα νήπια ηλικίας 1 έως 4 ετών. Οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες επίσης διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο προσβολής από αυτήν.

Ο εμβολιασμός αποτελεί ουσιαστικά την μοναδική πρόληψη της μηνιγγίτιδας Β, δεδομένου ότι 1 στους 10 ενηλίκους φέρει το βακτήριο που την προκαλεί (λέγεται μηνιγγιτιδόκοκκος οροομάδας Β), αλλά χωρίς να έχει συμπτώματα. Έτσι, μπορεί να το μεταδώσει εν αγνοία του σε νεαρά μέλη της οικογένειάς του, μέσω καθημερινών συνηθειών, όπως το φιλί, ο βήχας ή το φτάρνισμα.

Η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος είναι ιδιαιτέρως σοβαρή αλλά και ύπουλη, αφού στα αρχικά στάδιά της έχει συμπτώματα παρόμοια με αυτά της απλής γρίπης. Υψηλός πυρετός, πονοκέφαλος, ναυτία και έμετος δημιουργούν την εσφαλμένη εντύπωση ότι πρόκειται για ένα απλό κρυολόγημα που «θα περάσει γρήγορα». Πολύ γρήγορα όμως εμφανίζονται και άλλα, όπως αυχενική δυσκαμψία, φωτοφοβία ή/και αιμορραγικό εξάνθημα. Καθώς η νόσος εξελίσσεται, η κλινική εικόνα του ασθενούς επιβαρύνεται σημαντικά και υπάρχει κίνδυνος ακόμα και για τη ζωή του.

Ο μοναδικός τρόπος για την αποτελεσματική και ασφαλή πρόληψη της μηνιγγίτιδας Β είναι η έγκαιρη έναρξη και ολοκλήρωση του εμβολιασμού των παιδιών. Ο εμβολιασμός μπορεί να ξεκινήσει από την ηλικία των 2 μηνών και άνω. Ο εμβολιασμός κατά των υπόλοιπων τύπων μηνιγγίτιδας επίσης είναι απαραίτητος, αλλά δεν προστατεύει τα παιδιά από την μηνιγγίτιδα τύπου Β.

Όλ’ αυτά σημαίνουν πως οι γονείς πρέπει να επισκεφτούν τον παιδίατρό τους, να ενημερωθούν για τη νόσο και την σημασία της πρόληψης και να εμβολιάσουν τα παιδιά τους άμεσα, αν δεν το έχουν ήδη κάνει. Ειδικά τώρα με την πανδημία του κορωνοϊού, η προστασία από θανατηφόρα νοσήματα για τα οποία μπορούμε να προστατευτούμε μέσω του εμβολιασμού είναι επείγουσα και επιτακτική.