Παγκόσμια ανησυχία για τις «ξεχασμένες» ασθένειες – Τι συμβαίνει με χολέρα, πολιομυελίτιδα και ευλογιά των πιθήκων

Ανησυχία φαίνεται πως επικρατεί στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα από την επανεμφάνιση «ξεχασμένων» μολυσματικών ασθενειών, τη στιγμή μάλιστα που ο πλανήτης δεν έχει ακόμα συνέλθει από την πανδημία του κορονοϊού SARS-CoV-2 και τις επιπτώσεις του σε ανθρώπους και υγειονομικά συστήματα

Η αρχή έγινε στο Καμερούν, όπου από τον Οκτώβριο του 2021 έχουν χάσει τη ζωή τους 140 άνθρωποι εξαιτίας της χολέρας, ενώ έχουν καταγραφεί και πάνω από 7.000 κρούσματα. Χαρακτηριστικό είναι ότι η προηγούμενη έξαρση της χολέρας στο Καμερούν, από τον Ιανουάριο ως τον Αύγουστο του 2020, είχε στοιχίσει τη ζωή σε 66 ανθρώπους.

Η χολέρα, ασθένεια που προκαλεί οξύτατο διαρροικό σοκ στον ανθρώπινο οργανισμό και μπορεί να σκοτώσει μέσα σε λίγες μόνο ώρες ελλείψει θεραπείας, επανεμφανίζεται σποραδικά στην πελώρια χώρα της κεντρικής Αφρικής που αριθμεί πάνω από 25 εκατομμύρια κατοίκους.

Ακολούθησε η επανεμφάνιση της χολέρας και στο Νότιο Σουδάν τον Μάρτιο, όταν ένας άνθρωπος έχασε τη ζωή του και άλλοι 30 προσβλήθηκαν από χολέρα. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση από το υπουργείο Υγείας της χώρας, επρόκειτο για μια αναζωπύρωση της ασθένειας από το 2017, με το επίκεντρό της να εντοπίζεται στην κομητεία Ρούμπκονα της πολιτεία Ουνιτέ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της κυβέρνησης του Νότιου Σουδάν και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το πρώτο κρούσμα καταγράφηκε την 20η Μαρτίου σε ένα κοριτσάκι δύο ετών, ενώ επιβεβαιώθηκε επίσημα από τις αρχές τη 14η Απριλίου. Ο θάνατος αφορούσε ένα παιδί ηλικίας 7 ετών, που είχε διαγνωστεί θετικό και πέθανε στις 25 Μαρτίου.

Επανεμφάνιση και στην πολύπαθη Μαριούπολη

Στις αρχές του Ιουνίου, οι Ρώσοι αξιωματούχοι που ελέγχουν πλέον τη Μαριούπολη της Ουκρανίας έπειτα από την πολύμηνη πολιορκία της ανακοίνωσαν ότι από την 1η Ιουνίου βρίσκεται σε εξέλιξη επιδημία χολέρας, που προκλήθηκε από τους χιλιάδες νεκρούς αλλά και τα σκουπίδια που είναι διάσπαρτα παντού.

Μέχρι στιγμής, τα κρούσματα χολέρας είναι μεμονωμένα και κυρίως σε περιοχές της πόλης που είχαν καταστραφεί ολοσχερώς από τους ρωσικούς βομβαρδισμούς. Οι πληροφορίες επιβεβαιώθηκαν και από την εφημερίδα «Kyiv Independent», που ανέφερει ότι λίγες ημέρες νωρίτερα ο υπουργός Υγείας της Ουκρανίας είχε προειδοποιήσει ότι οι μαζικοί τάφοι και η ελλιπής πρόσβαση σε καθαρό νερό μπορούν να προκαλέσουν ξέσπασμα χολέρας στη Μαριούπολη.

Το τελευταίο σχετικό με τη χολέρα περιστατικό ήρθε στη δημοσιότητα μόλις σήμερα και αφορούσε σε ρεπορτάζ που υποστήριζε ότι στην Ισπανία εντοπίστηκε το πρώτο τοπικά μεταδιδόμενο κρούσμα χολέρας, έπειτα από 40 χρόνια. Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, οι υγειονομικές Αρχές της Ισπανίας διέψευσαν την αναφορά των περιφερειακών αρχών, τονίζοντας πως επρόκειτο για κρούσμα γαστρεντερίτιδας.

Στην Ελλάδα, η τελευταία επιδημία χολέρας καταγράφηκε το 1912-1913, κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων

Συναγερμός στη Βρετανία για πολιομυελίτιδα

Την ίδια ώρα συναγερμός χτύπησε για δεύτερη φορά σήμερα στην Ευρώπη, αφού νωρίς το απόγευμα της Τετάρτης, 22 Ιουνίου, επιβεβαιώθηκε πως ίχνη του ιού της πολιομυελίτιδας εντοπίστηκαν κατά τη διάρκεια ενός συνηθισμένου ελέγχου των λυμάτων στο Λονδίνο.

Οι υγειονομικές αρχές στη Βρετανία εκτιμούν ότι υπήρξε κάποια εξάπλωση μεταξύ στενά συνδεδεμένων ατόμων στο βορειοανατολικό Λονδίνο -πιθανώς μελών μιας οικογένειας-, με αποτέλεσμα η Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKHSA) να κηρύξει συναγερμό σε εθνικό επίπεδο. Σημειώνεται, πάντως, πως μέχρι στιγμής ο ιός έχει ανιχνευθεί μόνο σε δείγματα λυμάτων και δεν έχουν αναφερθεί σχετικές περιπτώσεις παράλυσης.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, στην Ελλάδα από το 1970 εμφανίστηκαν μόνο σποραδικά και μεμονωμένα κρούσματα πολιομυελίτιδας, που αφορούσαν ανεμβολίαστα παιδιά. Το 1996 σημειώθηκε συρροή κρουσμάτων πολιομυελίτιδας σε πέντε ανεμβολίαστα παιδιά από οικογένειες Ρομά. Από το 1997 δεν έχει εμφανιστεί κρούσμα πολιομυελίτιδας οφειλόμενο σε άγριο ιό στη χώρα μας.

Η ευλογιά των πιθήκων

Πριν ολοκληρωθεί το πρώτο δεκαήμερο του Ιουνίου, είχαν επιβεβαιωθεί περισσότερα από 1.000 κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων σε 29 χώρες από τις αρχές Μαΐου, αυξάνοντας την ανησυχία για μια νέα επιδημία, ή ακόμα και πανδημία.

Ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, Δρ. Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, είπε ότι ο κίνδυνος να καταστεί ενδημική η νόσος σε αυτές τις χώρες είναι πραγματικός, αλλά αποτρέψιμος, τονίζοντας ότι «είναι μια ατυχής αντανάκλαση του κόσμου όπου ζούμε το γεγονός ότι η διεθνής κοινότητα μόλις τώρα αρχίζει να δίνει προσοχή στην ευλογιά των πιθήκων, επειδή εμφανίστηκε σε πλούσιες χώρες».

Στη χώρα μας έχουν βρεθεί μέχρι στιγμής συνολικά δύο κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων, τα οποία, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, είναι εισαγόμενα κρούσματα. Ο ΕΟΔΥ τονίζει ότι ο κίνδυνος εμφάνισης της νόσου παραμένει χαμηλός για τον γενικό πληθυσμό και ότι όλα τα απαραίτητα μέτρα περιορισμού της μετάδοσης της ασθένειας έχουν ληφθεί.

Καμπανάκι από τον ΠΟΥ

Στα μέσα Μαρτίου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποίησε πως ο κόσμος βρίσκεται σε «ένα κρίσιμο σημείο» στη μάχη του κατά ασθενειών όπως η πολιομυελίτιδα, με αφορμή την εμφάνιση εστίας της ασθένειας στο Μαλάουι. Τον Φεβρουάριο οι αρχές του Μαλάουι ανακοίνωσαν ότι εντοπίστηκε το πρώτο κρούσμα πολιομυελίτιδας έπειτα από 30 χρόνια σε ένα 3χρονο κορίτσι στην περιφέρεια Λιλονγκούε, το οποίο έμεινε παράλυτο.

Το κρούσμα αυτό προκάλεσε ανησυχία διότι το 2020 η Αφρική είχε κηρυχθεί ελεύθερη του «άγριου» τύπου του ιού της πολιομυελίτιδας, ο οποίος παραμένει ενδημικός μόνο σε δύο χώρες παγκοσμίως: το Αφγανιστάν και το Πακιστάν. Το Πακιστάν συμπλήρωσε τον Ιανουάριο του 2022 έναν χρόνο χωρίς κανένα κρούσμα της ασθένειας.

Σημειώνεται ότι ο ιός της πολιομυελίτιδας έχει εντοπιστεί ακόμη στο Ισραήλ, στο Πακιστάν και τη Μοζαμβίκη.