Πειραματικό εμβόλιο την προλαμβάνει τη ρευματοειδής αρθρίτιδα

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Toledo ανέπτυξαν ένα πειραματικό εμβόλιο, το οποίο δείχνει πολλά υποσχόμενο για την πρόληψη της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, ενός επώδυνου αυτοάνοσου νοσήματος το οποίο προς το παρόν δεν επιδέχεται θεραπείας.

Τα ευρήματα, που περιγράφονται λεπτομερώς στη σχετική δημοσίευση στο Proceedings of the National Academy of Sciences, αποτελούν μια τεράστια ανακάλυψη στη μελέτη της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και των αυτοάνοσων παθήσεων γενικότερα.

Η συγκεκριμένη νόσος αποτελεί ένα από τα συχνότερα αυτοάνοσα νοσήματα, επηρεάζοντας, σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού. Εκδηλώνεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται και διασπά υγιή ιστό -και κυρίως την επένδυση των αρθρώσεων στα χέρια, τους καρπούς, τους αστραγάλους και τα γόνατα.

«Παρά τη μεγάλη επικράτηση της νόσου, δεν υπάρχει μέθοδος ίασης και δεν γνωρίζουμε τι την προκαλεί, πράγμα που ισχύει για σχεδόν όλα τα αυτοάνοσα νοσήματα, γι’αυτό και είναι τόσο δύσκολο να τα αντιμετωπίσουμε ή να τα αποτρέψουμε. Αν μπορέσουμε να φέρουμε αυτό το εμβόλιο στην κλινική πράξη, θα είναι κάτι επαναστατικό», αναφέρει η Δρ. Ritu Chakravarti, επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Toledo και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.

Η ίδια μελετά εδώ και χρόνια την πρωτεΐνη 14-3-3 ζήτα και τον ρόλο της στις αυτοάνοσες παθολογίες, όπως τα ανευρύσματα αορτής, καθώς και την ιντερλευκίνη-17, μια κυτοκίνη που σχετίζεται με αυτοάνοσα νοσήματα. Βάσει της προηγούμενης εργασίας της, λοιπόν, η ερευνητική ομάδα επικεντρώθηκε στην πρωτεΐνη ως πιθανό παράγοντα πυροδότησης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Τελικά, διαπιστώθηκε το ακριβώς αντίθετο.

Συγκεκριμένα, αντί για την πρόληψη της νόσου, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι αφαιρώντας την πρωτεΐνη, μέσω μιας τεχνολογίας επεξεργασίας γονιδίων, προκαλούσαν σοβαρή πρώιμη έναρξη της ρευματοειδούς αρθρίτιδας στα ζωικά μοντέλα.

Δουλεύοντας βάσει της νέας θεωρίας που υποστηρίζει ότι η πρωτεΐνη 14-3-3 ζήτα προστατεύει από την ρευματοειδή αρθρίτιδα, η ομάδα δημιούργησε ένα εμβόλιο με βάση την πρωτεΐνη που ανέπτυξε εξαρχής σε ένα βακτηριακό κύτταρο. Οι επιστήμονες, λοιπόν, διαπίστωσαν ότι το εμβόλιο ενίσχυε μια δυνατή, άμεση, αλλά και μεγάλης διάρκειας απόκριση από το έμφυτο ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος, παρέχοντας προστασία έναντι της νόσου.

«Προς έκπληξή μας, η ρευματοειδής αρθρίτιδα εξαφανίστηκε εντελώς στα ζώα που έλαβαν το εμβόλιο. Και, εκτός από την καταστολή της ανάπτυξης αρθρίτιδας, το εμβόλιο βελτίωσε σημαντικά και την ποιότητα των οστών -εύρημα που υποδεικνύει ότι θα υπάρχουν μακροχρόνια οφέλη μετά την ανοσοποίηση», εξηγεί η Δρ. Chakravarti.

Προς το παρόν, η ρευματοειδής αρθρίτιδα αντιμετωπίζεται κυρίως με κορτικοστεροειδή, ευρείας κλίμακας ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, ή πιο στοχευμένα βιολογικά που στοχεύουν συγκεκριμένες φλεγμονώδεις διαδικασίες. Παρόλο που αυτές οι θεραπευτικές μέθοδοι μπορούν να ανακουφίσουν τον πόνο και να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου, μπορούν, επίσης, να καταστήσουν τους ασθενείς πιο ευάλωτους σε μια λοίμωξη.

«Εδώ και πολλά χρόνια απέχουμε από πραγματικά σημαντικές ανακαλύψεις για τη θεραπεία ή την πρόληψη της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Η δική μας προσέγγιση είναι εντελώς διαφορετική. Η εμβολιαστική στρατηγική αυτή βασίζεται σε έναν νέο στόχο που ελπίζουμε ότι θα μπορέσει να θεραπεύσει ή αποτρέψει την ρευματοειδή αρθρίτιδα και οι προοπτικές είναι μεγάλες», καταλήγει η ειδικός.