Πότε η απώλεια δοντιών αυξάνει τις πιθανότητες για σοβαρά προβλήματα υγείας και αιφνίδιο θάνατο

Τα δόντια μας μπορεί να αποκαλύπτουν περισσότερα για την υγεία μας απ’ ό,τι μπορεί να νομίζουμε. Νέα μελέτη δείχνει ότι η ταχύτητα με την οποία πέφτουν τα δόντια θα μπορούσε να σχετίζεται με σοβαρά προβλήματα στην υγεία και να προβλέψει το πόσο θα ζήσουμε.

Η απώλεια δοντιών αναδεικνύεται ως νέος δείκτη υγείας και πρόωρου θανάτου, σύμφωνα με τη νέα μελέτη

Το πόσο γρήγορα χάνουν τα δόντια τους οι ηλικιωμένοι μπορεί να αποκαλύπτει κρίσιμες πληροφορίες για τη συνολική τους υγεία και το προσδόκιμο ζωής, σύμφωνα με νέα μεγάλη μελέτη από το Sichuan University στην Κίνα. Οι ερευνητές παρακολούθησαν 8.073 ηλικιωμένους συμμετέχοντες για έναν μέσο όρο 3,5 χρόνια και διαπίστωσαν ότι ο γρηγορότερος ρυθμός απώλειας δοντιών συνδεόταν στενά με υψηλότερο κίνδυνο θανάτου.

Παρόλο που προηγούμενες έρευνες είχαν ήδη δείξει ότι η απουσία πολλών δοντιών σχετίζεται με πρόωρο θάνατο, η παρούσα μελέτη είναι η πρώτη που αποκαλύπτει ότι η ταχύτητα με την οποία χάνονται τα δόντια μπορεί να αποτελεί ισχυρό δείκτη υποκείμενων προβλημάτων υγείας.

Τα δόντια ως βιοδείκτες για την υγεία

Σύμφωνα με εργασία του 2025 με τίτλο «Connection between oral health and chronic diseases», η μελέτη διαπίστωσε ότι η κακή στοματική υγεία συνδέεται στενά με ιατρικές παθήσεις όπως ο διαβήτης, οι καρδιοπάθειες, η αρθρίτιδα και τα αναπνευστικά προβλήματα. Έδειξε επίσης ότι η σωστή φροντίδα των δοντιών και των ούλων μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου και στην επιβράδυνση της εξέλιξης αυτών των χρόνιων παθήσεων.

Άλλες πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι τα δόντια μας μπορούν να αποκαλύψουν πολλά για τη συνολική μας υγεία και ακόμη και για τον κίνδυνο θανάτου. Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει ισχυρούς δεσμούς μεταξύ κακής στοματικής υγείας –ιδίως της απώλειας δοντιών– και αυξημένων πιθανοτήτων θανάτου από καρδιαγγειακές παθήσεις, αναπνευστικά νοσήματα ή οποιαδήποτε άλλη αιτία. Ο μικρός αριθμός δοντιών φαίνεται να αντανακλά όχι μόνο οδοντικά προβλήματα αλλά και ευρύτερα ζητήματα υγείας και τρόπου ζωής, καθιστώντας τον έναν χρήσιμο βιοδείκτη για τη γενική υγεία.

•  Άτομα με πολύ λίγα ή καθόλου φυσικά δόντια έχουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο θανάτου από όλες τις αιτίες, συμπεριλαμβανομένων καρδιαγγειακών και αναπνευστικών παθήσεων.
•  Μεγάλη ανασκόπηση επιβεβαίωσε ότι λιγότερα δόντια = υψηλότερη θνησιμότητα και καρδιαγγειακός κίνδυνος σε πολλές πληθυσμιακές ομάδες.
•  Η χρήση οδοντοστοιχίας μπορεί να συμβάλλει στη μείωση ορισμένων κινδύνων για την υγεία που σχετίζονται με την απώλεια δοντιών.
•  Η καλή στοματική υγιεινή (τακτικό βούρτσισμα, καθαρισμός) συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακών και μεταβολικών παθήσεων.
•  Η απώλεια δοντιών αντανακλά επίσης ευρύτερες κοινωνικές και υγειονομικές ανισότητες, υποδεικνύοντας πρόωρη γήρανση σε φτωχότερες ομάδες.
•  Ακόμη και η τερηδόνα συνδέθηκε με αυξημένο κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο και καρδιακές παθήσεις.

Η γρήγορη απώλεια δοντιών μπορεί να είναι ένδειξη σοβαρότερων προβλημάτων στην υγεία, σύμφωνα με τη μελέτη

«Μεταξύ των ηλικιωμένων, ο κίνδυνος θνησιμότητας από κάθε αιτία αυξήθηκε σημαντικά με την ταχύτερη πρόοδο στην απώλεια δοντιών, ανεξάρτητα από τον αρχικό αριθμό δοντιών», γράφουν οι ερευνητές στο δημοσιευμένο τους άρθρο. Αυτή η σχέση παρέμεινε στατιστικά σημαντική ακόμη και αφού ελήφθησαν υπόψη και άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία και τις ασθένειες, όπως το φύλο, η ηλικία, το επίπεδο εκπαίδευσης, οι συνήθειες κατανάλωσης αλκοόλ και τα επίπεδα τακτικής σωματικής άσκησης.

Οι ερευνητές δεν υποστηρίζουν ότι η ταχεία απώλεια δοντιών είναι θανατηφόρα από μόνη της. Αντίθετα, τα προβλήματα υγείας που οδηγούν στην απώλεια δοντιών μπορεί επίσης να είναι υπεύθυνα για τη μείωση του προσδόκιμου ζωής. Έτσι, η απώλεια δοντιών θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως δείκτης για την εκτίμηση της συνολικής υγείας και του κινδύνου θνησιμότητας ενός ατόμου. Η καλή στοματική υγεία έχει εδώ και καιρό συνδεθεί με καλύτερη γενική υγεία, με γνωστούς δεσμούς με τη γνωστική έκπτωση και τις καρδιακές παθήσεις.

Το γιατί ακριβώς υπάρχει αυτή η συσχέτιση μεταξύ του ρυθμού απώλειας δοντιών και της θνησιμότητας δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο. Οι ερευνητές επισημαίνουν την φλεγμονή, τη διατροφή, την παχυσαρκία και την ψυχολογική πίεση ως πιθανούς παράγοντες που επηρεάζουν τόσο τον ρυθμό απώλειας δοντιών όσο και την εμφάνιση ασθενειών. Όσον αφορά τη διατροφή, για παράδειγμα, άτομα με λίγα δόντια τείνουν να έχουν λιγότερο ισορροπημένη διατροφή επειδή δυσκολεύονται να μασήσουν – κάτι που οδηγεί σε μειωμένη λήψη απαραίτητων θρεπτικών συστατικών και επιδείνωση των προβλημάτων υγείας.

Η απώλεια δοντιών θα μπορούσε να προβλέψει κινδύνους για την υγεία των ηλικιωμένων

«Παρά τις εξηγήσεις που δείχνουν μια συσχέτιση μεταξύ της απώλειας δοντιών και άλλων γνωστών παραγόντων κινδύνου θνησιμότητας, οι ακριβείς μηχανισμοί παραμένουν ασαφείς και απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση», γράφουν οι ερευνητές, σύμφωνα με το Science Alert. Η ερευνητική ομάδα δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην προαγωγή της στοματικής υγείας. Οι τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο, το βούρτσισμα δύο φορές την ημέρα και η διακοπή του καπνίσματος βοηθούν στη διατήρηση των δοντιών σε καλή κατάσταση – με προηγούμενες έρευνες να δείχνουν ότι αυτές οι συνήθειες επηρεάζουν τη διάρκεια ζωής των ηλικιωμένων πληθυσμών.

Οι οδοντιατρικοί έλεγχοι σημαίνουν επίσης ότι καταγράφεται ο αριθμός των δοντιών και μπορούν να γίνουν διορθωτικές παρεμβάσεις για τα χαμένα δόντια (όπως οι οδοντοστοιχίες). Σύμφωνα με τη μελέτη, αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει έναν αξιόπιστο τρόπο παρακολούθησης των ηλικιωμένων και της πιθανότητας να εμφανίσουν ασθένειες ή να αντιμετωπίσουν πρόωρο θάνατο.

Εν τω μεταξύ, η έρευνα για καινοτόμες μεθόδους αντικατάστασης των χαμένων δοντιών συνεχίζεται. Τους τελευταίους μήνες, έχουν σημειωθεί πρόοδοι στη δημιουργία συνθετικών δοντιών στο εργαστήριο, καθώς και κλινικές δοκιμές ενός φαρμάκου που μπορεί να αναπτύξει εκ νέου τα χαμένα δόντια. «Αυτά τα ευρήματα τονίζουν τη ζωτική σημασία της παρακολούθησης της εξέλιξης της απώλειας δοντιών», γράφουν οι ερευνητές. «Είναι λογικό να προταθεί ότι οι γιατροί και το ευρύ κοινό θα πρέπει να γνωρίζουν την πιθανή αρνητική πρόγνωση που σχετίζεται με την ταχεία απώλεια δοντιών».

Πηγές: oloygeia.gr (ScienceAlert, BMC Geriatrics, Nature Scientific Reports, Frontiers, MDPI, ScienceDirect, AHAIASA Journals Stroke)