Σωτήρια για το μυαλό η θεραπεία της κατάθλιψης στα 50, λένε οι ειδικοί

Τα ευρήματα νέας, πολυετούς μελέτης σε μεσήλικες με κατάθλιψη. Ο ρόλος της βαρύτητας των συμπτωμάτων τους με τον κίνδυνο που διέτρεχαν να αναπτύξουν και άνοια με την πάροδο του χρόνου. Πόσο προστατευτική απεδείχθη η αντικαταθλιπτική θεραπεία.

Είναι γνωστό εδώ και χρόνια ότι η κατάθλιψη στα 50 και στα 60 χρόνια αυξάνει τον κίνδυνο για ανάπτυξη άνοιας αργότερα στη ζωή. Τώρα, μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι η έγκαιρη θεραπεία της μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια για τις νοητικές λειτουργίες.

Στη μελέτη αναλύθηκαν στοιχεία από σχεδόν 350.000 άνδρες και γυναίκες. Η μέση ηλικία τους κατά την έναρξη της μελέτης ήταν τα 60 χρόνια. Όσοι έπασχαν από κατάθλιψη για την οποία έκαναν θεραπεία διέτρεχαν σημαντικά μειωμένο κίνδυνο να εκδηλώσουν άνοια με την πάροδο του χρόνου.

Το όφελος αυτό παρατηρήθηκε τόσο με τη λήψη αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, όσο και με την γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία.

Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι «η έγκαιρη θεραπεία είναι απαραίτητη στους πάσχοντες από κατάθλιψη στην ώριμη ηλικία», δήλωσε ο ερευνητής Dr. Wei Cheng, καθηγητής  Νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο Fudan στη Σαγκάη.

Περισσότερα από 55 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν με άνοια, μία εξουθενωτική νευροεκφυλιστική νόσο. Στα 280 εκατομμύρια, εξ άλλου, ανέρχονται οι πάσχοντες από κατάθλιψη. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί στο 5% των ενηλίκων παγκοσμίως, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Αποτελεσματική θεραπεία για την άνοια προς το παρόν δεν υπάρχει. Γι’ αυτό τον λόγο οι επιστήμονες προσπαθούν να βρουν τρόπους να περιορίσουν τους παράγοντες που ευνοούν την ανάπτυξή της, όπως η κατάθλιψη μετά τα 50 έτη.

Τέσσερις κατηγορίες

Η νέα μελέτη δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση Biological Psychiatry. Οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία από την UK Biobank, μία μεγάλη βάση δεδομένων που περιέχει ιατρικά δεδομένα για περισσότερους από μισό εκατομμύριο εθελοντές.

Στην παρούσα μελέτη αναλύθηκαν τα δεδομένα για την άνοια και την κατάθλιψη που αφορούσαν 354.313 εθελοντές. Οι επιστήμονες είχαν αρχίσει να τους παρακολουθούν την περίοδο 2006-2010, όταν είχαν ηλικία 50 έως 70 ετών. Οι 46.820 από αυτούς έπασχαν από κατάθλιψη.

Έως το 2020, 725 από τους ασθενείς  με κατάθλιψη είχαν εκδηλώσει άνοια.  Οι ερευνητές τους χώρισαν σε τέσσερις κατηγορίες αναλόγως με την πορεία της ψυχικής νόσου τους. Ειδικότερα, τους ταξινόμησαν αναλόγως με το αν είχαν:

• Αργή αλλά σταθερή επιδείνωση (από αρχικώς ήπια συμπτώματα προς διαρκώς εντονότερα)
• Βελτίωση των συμπτωμάτων  τους (αρχικώς ήταν μέτριας έως υψηλής βαρύτητας αλλά στην πορεία βελτιώνονταν)
• Χρονίως σοβαρά καταθλιπτικά συμπτώματα (παρέμειναν σταθερά με την πάροδο του χρόνου)
• Χρονίως ήπια καταθλιπτικά συμπτώματα (παρέμειναν σταθερά με την πάροδο του χρόνου)

Τα ευρήματα

Όπως ανέμεναν οι ερευνητές, η κατάθλιψη αύξανε σημαντικά τον κίνδυνο να εκδηλωθεί και άνοια μέχρι το τέλος της μελέτης. Η αύξηση έφτανε το 51%, σε σύγκριση με τους εθελοντές οι οποίοι δεν είχαν καταθλιπτικά συμπτώματα. Ωστόσο ο βαθμός του κινδύνου επηρεαζόταν από την πορεία της καταθλιπτικής διάθεσης των ασθενών.

Όσοι είχαν επιδείνωση ή στασιμότητα της ψυχικής νόσου τους ήσαν πιο ευάλωτοι στην άνοια, σε σύγκριση με όσους βελτιώθηκαν. Στην πραγματικότητα, όσοι βελτιώθηκαν διέτρεχαν τον ίδιο κίνδυνο για άνοια με τους εθελοντές χωρίς πρόβλημα ψυχικής υγείας.

Εκείνο όμως που απασχολούσε ιδιαιτέρως τους ερευνητές ήταν αν η θεραπεία για την κατάθλιψη μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο για άνοια. Έτσι, εξέτασαν ξεχωριστά τους εθελοντές που έκαναν αντικαταθλιπτική θεραπεία και εκείνους που δεν έκαναν.

Η σύγκριση έδειξε πως οι εθελοντές που λάμβαναν θεραπεία διέτρεχαν κίνδυνο άνοιας μειωμένο κατά 30%. Μάλιστα αυτό ίσχυε ακόμα κι αν η θεραπεία δεν κατάφερνε να τους θεραπεύσει πλήρως από την κατάθλιψη.

«Η αθεράπευτη κατάθλιψη δεν είναι απλό πρόβλημα, αλλά ενέχει (και) σοβαρούς ιατρικούς κινδύνους. Η έγκαιρη αντιμετώπισή της μπορεί να προφυλάξει τους πάσχοντες στη μέση ηλικία από πολύ σοβαρότερα προβλήματα αργότερα στη ζωή», τόνισε ο Dr. Cheng.