Τσίμπημα από κουνούπι: Τι μπορεί να προκαλέσει – Πώς να προφυλαχθείτε

Ποια κουνούπια υπάρχουν στην Ελλάδα

Στη χώρα μας συναντάμε τρία είδη κουνουπιών: τα Anopheles, Culex και Aedes. Ορισμένα είδη κουνουπιών του γένους Anopheles είναι υπεύθυνα για τη μετάδοση της ελονοσίας, είδη κουνουπιών του γένους Culex μεταδίδουν τον ιό του Δυτικού Νείλου, ενώ για τον Δάγκειο πυρετό υπεύθυνα είναι ορισμένα είδη του γένους Aedes.

• Κουνούπι Aedes – Κουνούπι τίγρης
• Κουνούπι Anopheles
• Κουνούπι Culex

Κουνούπι Aedes – Κουνούπι τίγρης

Το κουνούπι αυτό που ήρθε τα τελευταία χρόνια ήρθε στην Ελλάδα είναι το Aedes albopictus ή “Asian Tiger Mosquito”, αλλιώς το «κουνούπι τίγρης» που είναι επικίνδυνο και μπορεί να μεταφέρει τον ιό του Δυτικού Νείλου και να προκαλέσει μέχρι και εγκεφαλίτιδα.

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων, τα κουνούπια Aedes, γνωστά για τα διακριτικά ασπρόμαυρα σημάδια τους, είναι ενεργά κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας, με τις περιόδους αιχμής του τσιμπήματος να εμφανίζονται νωρίς το πρωί και το βράδυ πριν από το σούρουπο.

Αυτό το γένος κουνουπιών περιλαμβάνει πολλά είδη που είναι φορείς διαφόρων ασθενειών. Το Aedes aegypti, γνωστό και ως κουνούπι του κίτρινου πυρετού, είναι ιδιαίτερα διαβόητο για τη μετάδοση ιών, όπως ο κίτρινος πυρετός, ο δάγκειος πυρετός, ο ιός Zika.

Έχουν προσαρμοστεί να ζουν σε περιοχές με ανθρώπινη δραστηριότητα και αναπαράγονται ακόμα και σε μικρά δοχεία με σχετικά καθαρά νερά.

Κουνούπι Anopheles

Τα κουνούπια Anopheles, ένα από τα πιο γνωστά είδη αυτού του γένους, μεταδίδουν το Plasmodium falciparum, το επικίνδυνο παράσιτο της ελονοσίας.

Τα κουνούπια Anopheles έχουν ένα μοναδικό χαρακτηριστικό στον κύκλο ζωής τους. Οι προνύμφες τους δεν έχουν αναπνευστικό σύστημα και έτσι τρέφονται με το σώμα τους οριζόντια στην επιφάνεια του νερού.

Αναπαράγονται σε ανοιχτά, εκτεθειμένα στον ήλιο αβαθή γλυκά ή και υφάλμυρα νερά με άφθονη επιφανειακή βλάστηση. Εντοπίζονται συνήθως στις άκρες βάλτων, λιμνών αλλά και σε ρυάκια, δίκτυα άρδευσης, δίκτυα αποχέτευσης και χαντάκια.

Κουνούπι Culex

Τα κουνούπια Culex είναι γνωστά για την προσαρμοστικότητά τους σε διάφορα περιβάλλοντα. Αυτό το είδος αναφέρεται συνήθως ως το κοινό κουνούπι του σπιτιού.

Έχουν αναγνωριστεί ως κύριοι φορείς για ασθένειες, όπως ο ιός του Δυτικού Νείλου. Εκτός από αυτούς τους ιούς, είναι επίσης ικανά να μεταδώσουν και αρκετούς άλλους ιούς.

Τα κουνούπια Culex είναι μεσαίου μεγέθους, καφέ χρώματος, χωρίς συγκεκριμένα χαρακτηριστικά μοτίβα. Τα θηλυκά αυτού του είδους γεννούν τα αυγά τους στο νερό και οι προνύμφες μπορούν να βρεθούν σε σχεδόν κάθε τύπο πηγής νερού, από φυσικές λίμνες μέχρι τεχνητά δοχεία.

Στην Ελλάδα, τα κουνούπια Culex είναι πιο ενεργά τους καλοκαιρινούς μήνες, ιδιαίτερα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Ελκύονται από λιμνάζοντα νερά, όπως λιμνούλες και έλη, όπου γεννούν τα αυγά τους.

Πόσο ζουν τα κουνούπια

Η διάρκεια της ζωής των κουνουπιών εξαρτάται συνήθως από διάφορους παράγοντες, όπως η θερμοκρασία, η υγρασία, το φύλο του κουνουπιού και η εποχή του χρόνου. Τα αρσενικά ζουν για περίπου μία εβδομάδα, ενώ τα θηλυκά ζουν περισσότερο και ανάλογα με τους παραπάνω παράγοντες το διάστημα αυτό μπορεί να φτάσει έως και ένα μήνα.

Συμπτώματα από το τσίμπημα των κουνουπιών

Τα συμπτώματα από το τσίμπημα των θηλυκών κουνουπιών, τα οποία είναι τα μόνα που χρειάζονται αίμα για να ζήσουν και να αναπαραχθούν, είναι συνήθως ήπια (κνησμός και φούσκωμα στο δέρμα) και υποχωρούν εντός 24ωρου.

Πέραν όμως των απλών και συνηθισμένων συμπτωμάτων, ο οργανισμός ορισμένων ανθρώπων μπορεί να αντιδράσει πολύ έντονα, και μέσα σε λίγες ώρες η περιοχή του κνησμού να επεκταθεί. Και οι άνθρωποι να εμφανίσουν φλύκταινες και αναφυλαξία, ενώ ορισμένοι παρουσιάζουν και πυρετό. Σε περίπτωση που τα δερματικά συμπτώματα είναι έντονα ή παρουσιάζουν πρήξιμο στο λαιμό και συριγμό, πρέπει να απευθυνθούν αμέσως σε νοσοκομείο.

Μόλυνση από τα κουνούπια

Πολύ επικίνδυνα είναι όμως τα μολυσμένα κουνούπια που μπορεί να μεταδώσουν εν δυνάμει θανατηφόρες ασθένειες. Κάποιες από αυτές είναι:

• Ο ιός του Δυτικού Νείλου
• Ο ιός του Δάγκειου πυρετού

Ο ιός του Δυτικού Νείλου

Μια από αυτές είναι ο ιός του Δυτικού Νείλου, για τον οποίο πολύ λόγος γίνεται στη χώρα μας, αλλά και σε άλλες χώρες της Ευρώπης τα τελευταία χρόνια. Κρούσματα καταγράφονται σχεδόν κάθε χρονιά κατά την περίοδο κυκλοφορίας των κουνουπιών.

Αν και οι 8 στους 10 που θα μολυνθούν δεν θα παρουσιάσουν συμπτώματα, σ’ ένα ποσοστό ανθρώπων ο ιός προκαλεί ήπιες εκδηλώσεις, όπως πονοκέφαλο, πυρετό, έμετο και πόνους στο σώμα. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, όσοι έχουν υποκείμενα νοσήματα και οι ανοσοκατεσταλμένοι κινδυνεύουν περισσότερο από σοβαρές εκδηλώσεις, δηλαδή υψηλό πυρετό με σπασμούς και ρίγη, μυϊκή αδυναμία, παράλυση, απώλεια της όρασης και σύγχυση. Κάποιοι μπορεί να εμφανίσουν εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγίτιδα.

Ο ιός του Δάγκειου πυρετού

Ιδιαίτερα σοβαρή είναι η λοίμωξη από τον ιό του Δάγκειου πυρετού, η οποία μεταδίδεται στον άνθρωπο  με το νύγμα μολυσμένου κουνουπιού και ποτέ άμεσα από άνθρωπο σε άνθρωπο. Στη χώρα μας υπεύθυνο είναι το κουνούπι τίγρης.

Από τους μολυσμένους ασθενείς μόνο οι μισοί έχουν κλινικές εκδηλώσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων: υψηλό πυρετό (διάρκειας 2-7 ημερών), ναυτία και εμέτους, διογκωμένους λεμφαδένες, ανορεξία, πόνο στο κεφάλι, πίσω από τα μάτια, στους μυς, στις αρθρώσεις και ενδεχομένως στον φάρυγγα.

Τι να κάνετε μετά το τσίμπημα του κουνουπιού

Στα φαρμακεία υπάρχουν αλοιφές για τσιμπήματα κουνουπιού που παρέχουν άμεση ανακούφιση. Υπάρχουν και κρέμες που καταπραϋνουν τον πόνο μετά το τσίμπημα, ενυδατικά gel και σπρέι για μετά το τσίμπημα, καθώς και stick με αμμωνία ή και χωρίς αμμωνία.

Πώς θα προφυλαχθείτε από τα κουνούπια

Πρέπει να φοράτε κατάλληλα ρούχα που καλύπτουν όσο γίνεται περισσότερο το σώμα. Να φοράτε ρούχα με μακριά μανίκια και παντελόνια, καθώς και ανοιχτόχρωμα και φαρδιά ρούχα.

Επίσης, μπορείτε να χρησιμοποιείτε εντομοαπωθητικά σε ακάλυπτο δέρμα και επάνω από τα ρούχα που είναι εγκεκριμένα και περιέχουν αποτελεσματικές δραστικές ουσίες όπως:

• DEET
• Πικαριδίνη/ικαριδίνη
• ΙR3535
• Citriodiol ή Eucalyptus citriodora oil, hydrated, cyclized.

Βραχιόλια για κουνούπια

Τα εντομοαπωθητικά βραχιόλια είναι ένας κομψός και βολικός τρόπος για να προστατευτείτε από τα ενοχλητικά έντομα. Είναι εμποτισμένα με φυσικά έλαια που απωθούν τα κουνούπια. Φοριούνται εύκολα, απλά περάστε τα στον καρπό ή στον αστράγαλό σας και απολαύστε προστασία όπου κι αν πάτε. Είναι επίσης ιδανικά για υπαίθριες δραστηριότητες όπως κάμπινγκ, πεζοπορία ή ψάρεμα. Είναι επίσης ασφαλή για παιδιά και κατοικίδια. Με ποικιλία χρωμάτων και σχεδίων για να διαλέξετε, τα εντομοαπωθητικά βραχιόλια δεν είναι μόνο λειτουργικά αλλά και μοντέρνα.

Ηλεκτρική ρακέτα κουνουπιών

Η ηλεκτρική ρακέτα κουνουπιών είναι ένα νέο όπλο που έχετε για να εξοντώσετε τα κουνούπια. Είναι πολύ αποτελεσματική και μπορείτε να τη βρείτε πολύ εύκολα καθώς πωλείται πλέον σε πολλά καταστήματα.

Λάμπα με UV κατά των κουνουπιών

Απαλλαγείτε από τα ενοχλητικά κουνούπια χωρίς τοξικά σπρέι! Η λάμπα κατά των κουνουπιών λειτουργεί αποτελεσματικά με τη χρήση φωτισμού UV και χωρίς χημικά.

Το UV φως προσελκύει τα κουνούπια τα οποία στην συνέχεια απορροφώνται από τη συσκευή μέσω ενός ενσωματωμένου ανεμιστήρα, εξασφαλίζοντας έτσι την αποτελεσματική απαλλαγή από τα κουνούπια όπου και αν είστε.

Είναι εντελώς ακίνδυνο. Λειτουργεί χωρίς χημικά ενώ ταυτόχρονα είναι τόσο αποτελεσματικό που δεν θα χρειάζεται πλέον να χρησιμοποιείτε τοξικά σπρέι. Μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε άνετα κοντά σε παιδιά και έγκυες γυναίκες χωρίς να υπάρχει πρόβλημα. Είναι κατάλληλο για εξωτερική αλλά και εσωτερική χρήση.

Φάρμακα και συσκευές για καταπολέμηση κουνουπιών

Μπορείτε να χρησιμοποιείτε εντομοκτόνα – εντομοαπωθητικά χώρου, όπως φιδάκια, ταμπλέτες ή υγρά (στην πρίζα), ενώ αν έχετε κήπο με πολλά λουλούδια και δέντρα, καλό είναι να χρησιμοποιήσετε ειδικά φάρμακα που είναι εγκεκριμένα από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και προορίζονται για ψεκασμούς και χρήση σε κατοικημένους χώρους.