Υπέρταση: Ο χρόνιος πόνος μπορεί να αυξήσει αθόρυβα την αρτηριακή πίεση – Πώς να το αποτρέψετε

Ο χρόνιος πόνος δεν επηρεάζει μόνο την ποιότητα ζωής, αλλά μπορεί και να ανεβάζει σταδιακά την αρτηριακή πίεση χωρίς εμφανή συμπτώματα, σύμφωνα με νέα μελέτη. Οι ειδικοί εξηγούν τον μηχανισμό πίσω από αυτή τη σύνδεση και πώς μπορούμε να την προλάβουμε.

Σύνδεση χρόνιου πόνου με αυξημένο κίνδυνο υπέρτασης

Ο χρόνιος πόνος σε ενήλικες μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης υψηλής αρτηριακής πίεσης και παράγοντες όπως η θέση του πόνου, η έκτασή του και η ταυτόχρονη ύπαρξη κατάθλιψης φαίνεται να παίζουν καθοριστικό ρόλο. Αυτά τα ευρήματα προκύπτουν από νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε χθες (17 Νοεμβρίου) στο περιοδικό Hypertension, της American Heart Association.

Η αξιολόγηση πληροφοριών υγείας από περισσότερους από 200.000 ενήλικες στις Η.Π.Α. έδειξε ότι τα άτομα που βίωναν χρόνιο πόνο σε ολόκληρο το σώμα είχαν υψηλότερη πιθανότητα να αναπτύξουν υψηλή αρτηριακή πίεση σε σύγκριση με όσους δεν ανέφεραν πόνο, είχαν βραχυπρόθεσμη ενόχληση ή πόνο περιορισμένο σε μία μόνο περιοχή.

«Όσο πιο εκτεταμένος ήταν ο πόνος, τόσο μεγαλύτερος ήταν ο κίνδυνος εμφάνισης υπέρτασης», δήλωσε η κύρια συγγραφέας της μελέτης Jill Pell, M.D., C.B.E., καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας στο University of Glasgow στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Μέρος της εξήγησης για αυτό το εύρημα είναι ότι ο χρόνιος πόνος καθιστούσε τα άτομα πιο επιρρεπή στην κατάθλιψη και με τη σειρά της, η κατάθλιψη αύξανε τον κίνδυνο ανάπτυξης υψηλής αρτηριακής πίεσης. Αυτό υποδηλώνει ότι η έγκαιρη ανίχνευση και θεραπεία της κατάθλιψης, σε άτομα με πόνο, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης υπέρτασης».

Κατανόηση της υψηλής αρτηριακής πίεσης και των κινδύνων της

Η υψηλή αρτηριακή πίεση και η υπέρταση εμφανίζονται όταν το αίμα πιέζει υπερβολικά τα τοιχώματα των αγγείων, αυξάνοντας την πιθανότητα εμφράγματος ή εγκεφαλικού επεισοδίου.

Η υψηλή αρτηριακή πίεση, περιλαμβανομένης της υπέρτασης σταδίου 1 ή σταδίου 2 (μετρήσεις πίεσης από 130/80 mm Hg έως 140/90 mm Hg ή υψηλότερες), επηρεάζει σχεδόν τους μισούς ενήλικες στις Η.Π.Α. Είναι επίσης η κύρια αιτία θανάτου σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του 2025 από την American Heart Association και το American College of Cardiology, τις οποίες υποστηρίζουν άλλοι 11 οργανισμοί.

Προηγούμενες μελέτες δείχνουν ότι ο χρόνιος μυοσκελετικός πόνος, όπως πόνος στο ισχίο, στο γόνατο, στη μέση ή στον αυχένα/ώμο που διαρκεί τουλάχιστον τρεις μήνες, είναι η πιο συχνή μορφή μακροχρόνιου πόνου στον γενικό πληθυσμό.

Η νέα μελέτη εξέτασε πώς η παρουσία, ο τύπος και η κατανομή του πόνου στο σώμα σχετίζονται με μελλοντική υπέρταση.

Η φλεγμονή και η κατάθλιψη είναι ήδη αναγνωρισμένοι παράγοντες που συμβάλλουν στην υψηλή αρτηριακή πίεση. Ωστόσο, η Pell σημείωσε ότι καμία προηγούμενη έρευνα δεν είχε αξιολογήσει πόσο αυτά τα στοιχεία μπορούν να εξηγήσουν τη σχέση μεταξύ μακροχρόνιου πόνου και μελλοντικής υπέρτασης.

Πώς συλλέχθηκαν και μετρήθηκαν τα δεδομένα πόνου από τους ερευνητές

Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα βασικό ερωτηματολόγιο, περιγράφοντας αν είχαν βιώσει πόνο τον προηγούμενο μήνα που επηρέαζε τις καθημερινές τους δραστηριότητες. Υποδείκνυαν αν ο πόνος εντοπιζόταν στο κεφάλι, το πρόσωπο, τον αυχένα/ώμο, τη μέση, το στομάχι/κοιλιά, το ισχίο, το γόνατο ή σε ολόκληρο το σώμα.

Όσοι ανέφεραν πόνο δήλωσαν επίσης αν τα συμπτώματα διαρκούσαν για περισσότερο από τρεις μήνες.

Η κατάθλιψη αξιολογήθηκε μέσω ερωτηματολογίου που ρωτούσε για καταθλιπτική διάθεση, απώλεια ενδιαφέροντος, ανησυχία ή ο λήθαργος κατά τις προηγούμενες δύο εβδομάδες.

Η φλεγμονή μετρήθηκε μέσω εξετάσεων αίματος για την C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP).

Κατάθλιψη και φλεγμονή αυξάνουν την πίεση

Μετά από μια μέση περίοδο παρακολούθησης 13,5 ετών, τα αποτελέσματα έδειξαν:

Σχεδόν το 10% όλων των συμμετεχόντων ανέπτυξε υψηλή αρτηριακή πίεση.

Σε σύγκριση με άτομα χωρίς πόνο, εκείνοι με χρόνιο εκτεταμένο πόνο αντιμετώπιζαν τη μεγαλύτερη αύξηση κινδύνου (75% υψηλότερος), ενώ ο βραχυπρόθεσμος πόνος σχετιζόταν με 10% αυξημένο κίνδυνο και ο χρόνιος πόνος σε ένα σημείο με 20% αυξημένο κίνδυνο.

Αναλύοντας τις περιοχές πόνου:

• Ο χρόνιος εκτεταμένος πόνος συνδεόταν με 74% υψηλότερο κίνδυνο υπέρτασης.
• Ο χρόνιος κοιλιακός πόνος με 43% υψηλότερο κίνδυνο.
• Οι χρόνιοι πονοκέφαλοι με 22% υψηλότερο κίνδυνο.
• Ο χρόνιος πόνος στον αυχένα/ώμο με 19% υψηλότερο κίνδυνο.
• Ο χρόνιος πόνος στο ισχίο με 17% υψηλότερο κίνδυνο.
• Ο χρόνιος πόνος στη μέση με 16% υψηλότερο κίνδυνο.

Η κατάθλιψη (11,3% των συμμετεχόντων) και η φλεγμονή (0,4%) εξήγησαν το 11,7% της σχέσης μεταξύ χρόνιου πόνου και υψηλής αρτηριακής πίεσης.

«Κατά την παροχή φροντίδας σε άτομα με πόνο, οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να γνωρίζουν ότι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης υπέρτασης, είτε άμεσα είτε μέσω της κατάθλιψης. Η αναγνώριση του πόνου θα μπορούσε να βοηθήσει στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία αυτών των επιπρόσθετων καταστάσεων», ανέφερε η Pell.

Ο Daniel W. Jones, M.D., FAHA, πρόεδρος της Ομάδας Κατευθυντήριων Οδηγιών για την Υπέρταση 2025 της American Heart Association και του American College of Cardiology, καθώς και επίτιμος καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Μισισιπή, σχολίασε:

«Είναι γνωστό ότι ο πόνος μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση βραχυπρόθεσμα. Ωστόσο, γνωρίζαμε λιγότερα για το πώς ο χρόνιος πόνος επηρεάζει την πίεση. Αυτή η μελέτη ενισχύει την κατανόησή μας, δείχνοντας ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ του αριθμού των σημείων χρόνιου πόνου και της υπέρτασης και ότι αυτή η σύνδεση ενδέχεται να μεσολαβείται από τη φλεγμονή και την κατάθλιψη».

Ο Jones, που δεν συμμετείχε στη μελέτη, συνέστησε περαιτέρω έρευνα μέσω τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων μελετών, για να εξεταστεί πώς διαφορετικές στρατηγικές διαχείρισης πόνου επηρεάζουν την πίεση.

Τόνισε επίσης τη σημασία της κατανόησης του πώς τα Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη Φάρμακα (ΜΣΑΦ) όπως η ιβουπροφαίνη μπορεί να αυξάνουν την αρτηριακή πίεση.

«Ο χρόνιος πόνος πρέπει να διαχειρίζεται στο πλαίσιο της αρτηριακής πίεσης του ασθενούς, ιδιαίτερα σε σχέση με τη χρήση φαρμάκων για τον πόνο που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την πίεση», πρόσθεσε ο Jones.

Το 62,2% είχε χρόνιο πόνο σε ένα σημείο

Η παρούσα μελέτη επικεντρώθηκε σε 206.963 ενήλικες. Ο μέσος όρος ηλικίας ήταν 54 έτη, το 61,7% ήταν γυναίκες, και το 96,7% λευκοί ενήλικες.

Συνολικά:

• Το 35,2% των συμμετεχόντων ανέφερε χρόνιο μυοσκελετικό πόνο.
• Το 62,2% είχε χρόνιο πόνο σε ένα σημείο.
• Το 34,9% είχε χρόνιο πόνο σε δύο έως τρία σημεία.
• Το 3,2% ανέφερε πόνο σε τέσσερα σημεία.

Σε σύγκριση με όσους δεν είχαν πόνο, όσοι είχαν πόνο ήταν συχνότερα γυναίκες, είχαν λιγότερο υγιεινές συνήθειες, μεγαλύτερη περιφέρεια μέσης, υψηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), περισσότερα χρόνια προβλήματα υγείας, και ήταν πιο πιθανό να ζουν σε περιοχές με υψηλότερη ανεργία, χαμηλότερη ιδιοκτησία σπιτιού και αυτοκινήτου και μεγαλύτερο συνωστισμό.

Οι ερευνητές προσαρμόστηκαν σε παράγοντες που σχετίζονται τόσο με τον πόνο όσο και με την υπέρταβση, όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η σωματική δραστηριότητα, ο καθιστικός χρόνος, η διάρκεια ύπνου και η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών.

Τα δεδομένα από το UK Biobank συλλέχθηκαν μέσω ερωτηματολογίου αφής, συνέντευξης, σωματικών μετρήσεων (ύψος, βάρος, ΔΜΣ, περίμετρος μέσης, αρτηριακή πίεση) και δειγμάτων αίματος για χοληστερίνη και σάκχαρο (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη A1c).

Τα νοσοκομειακά αρχεία χρησιμοποιήθηκαν για την ταυτοποίηση της υψηλής αρτηριακής πίεσης, με τη χρήση των διεθνών κωδικών ICD-10.

Η περίοδος παρακολούθησης μετρήθηκε από την έναρξη της μελέτης μέχρι να συμβεί ένα από τα εξής: διάγνωση υπέρτασης, θάνατος του συμμετέχοντα ή λήξη της διαθεσιμότητας των δεδομένων. Το πρώτο από αυτά τα γεγονότα καθόριζε το τέλος της παρακολούθησης για κάθε συμμετέχοντα.

Πηγή: oloygeia.gr