Υπέρταση: Ποια κοινά χάπια αυξάνουν την αρτηριακή πίεση

Γνωρίζετε αν τα χάπια που παίρνετε δουλεύουν κρυφά εναντίον σας; Αποδεικνύεται ότι πολλά κοινά φάρμακα μπορούν να έχουν μια ανεπιθύμητη παρενέργεια: να αυξάνουν την αρτηριακή σας πίεση. Αυτός είναι ένας κρυφός κίνδυνος, ειδικά αν διαχειρίζεστε ήδη την υπέρταση ή αν παίρνετε αγωγή για πολλές παθήσεις. Το να γνωρίσετε ποια φάρμακα είναι οι «ένοχοι» θα σας βοηθήσει να προστατεύσετε την καρδιά σας. Μάθετε ποια φάρμακα επηρεάζουν την αρτηριακή πίεση και ποια ομάδα κινδυνεύει περισσότερο.

Υπέρταση: Μια κοινή παρενέργεια σε πολλά φάρμακα – Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Εκατομμύρια άνθρωποι βασίζονται καθημερινά σε φάρμακα για να αντιμετωπίσουν διάφορες παθήσεις. Τι θα γινόταν, όμως, αν κάποια από αυτά τα κοινά χάπια, που λαμβάνονται για να προλάβουν ή να αντιμετωπίσουν κάποια πάθηση προκαλούσαν υπέρταση; Πρόσφατα ευρήματα υποδηλώνουν ότι πολλά φάρμακα έχουν αυτή την παρενέργεια, υπογραμμίζοντας μια κρυφή πρόκληση για πολλούς που διαχειρίζονται την αρτηριακή πίεση. Ενημερωθείτε για το ποια φάρμακα μπορεί να έχουν αυτή την ανεπιθύμητη παρενέργεια για να προστατεύσετε την υγεία της καρδιάς σας.

Υπέρταση: Συμπτώματα, διάγνωση και διαχείριση

Η υπέρταση, ή αλλιώς υψηλή αρτηριακή πίεση, είναι μια συχνή πάθηση που εξελίσσεται σιωπηρά τις περισσότερες φορές αλλά μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές υγείας εάν δεν διαχειριστεί εγκαίρως. Παρακάτω παρουσιάζεται μια επισκόπηση των συμπτωμάτων της, των διαγνωστικών μεθόδων και των στρατηγικών διαχείρισης.

Συμπτώματα υπέρτασης

Η υπέρταση συχνά αποκαλείται ο «σιωπηλός δολοφόνος» επειδή τυπικά δεν παρουσιάζει συμπτώματα μέχρι να συμβεί σημαντική βλάβη. Ωστόσο, σε περιπτώσεις σοβαρά αυξημένης αρτηριακής πίεσης (π.χ., τιμές 180/120 mm Hg ή υψηλότερες), τα άτομα μπορεί να βιώσουν:

• Σοβαρούς πονοκεφάλους
• Θολή όραση
• Πόνο στο στήθος
• Ζάλη
• Δύσπνοια
• Ναυτία ή έμετος
• Ρινορραγίες
• Άγχος ή σύγχυση
• Βουητό στα αυτιά
• Ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό

Εάν βιώσετε αυτά τα συμπτώματα παράλληλα με μια υψηλή μέτρηση αρτηριακής πίεσης, αναζητήστε άμεση ιατρική φροντίδα.

Διάγνωση υπέρτασης

Η υπέρταση διαγιγνώσκεται μέσω συστηματικής μέτρησης της αρτηριακής πίεσης. Μία μόνο αυξημένη μέτρηση δεν αρκεί για τη διάγνωση. Απαιτούνται πολλές μετρήσεις με την πάροδο του χρόνου. Οι διαγνωστικές μέθοδοι περιλαμβάνουν:

• Μέτρηση αρτηριακής πίεσης στο ιατρείο: Μετρήσεις που λαμβάνονται σε κλινικό περιβάλλον.
• Κατ’ οίκον παρακολούθηση αρτηριακής πίεσης (HBPM): Αυτο-μετρούμενες τιμές στο σπίτι.
• Περιπατητική καταγραφή της αρτηριακής πίεσης (ABPM): Συνεχής 24ωρη παρακολούθηση χρησιμοποιώντας φορητή συσκευή.

Τα διαγνωστικά όρια διαφέρουν ελαφρώς ανάλογα με τη μέθοδο μέτρησης:

• Μέτρηση στο ιατρείο: ≥140/90 mm Hg
• Μέτρηση στο σπίτι: ≥135/85 mm Hg
• Περιπατητική καταγραφή: 24ωρος μέσος όρος ≥130/80 mm Hg

Φυσιολογική αρτηριακή πίεση και υπέρταση: Τιμές

Οι κατηγορίες αρτηριακής πίεσης βοηθούν στον προσδιορισμό της σοβαρότητας της υπέρτασης:

• Φυσιολογική: <120/80 mm Hg
• Αυξημένη: 120–129/<80 mm Hg
• Υπέρταση σταδίου 1: 130–139/80–89 mm Hg
• Υπέρταση σταδίου 2: ≥140/90 mm Hg
• Υπερτασική κρίση: 180/120 mm Hg

Διαχείριση υπέρτασης

Η υπέρταση διαχειρίζεται μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής και, εάν χρειάζεται, φαρμακευτικής αγωγής. Μια διατροφή υγιεινή για την καρδιά όπως η δίαιτα DASH, μειωμένη πρόσληψη νατρίου, τακτική άσκηση, έλεγχος βάρους, περιορισμός αλκοόλ, διακοπή καπνίσματος, και διαχείριση στρες μπορούν να μειώσουν σημαντικά την αρτηριακή πίεση.

Εάν αυτά δεν επαρκούν, φάρμακα όπως διουρητικά, αναστολείς ΜΕΑ, αναστολείς διαύλων ασβεστίου, ή ARBs μπορεί να συνταγογραφηθούν—συχνά σε συνδυασμό για πιο σοβαρές περιπτώσεις. Ο στόχος είναι να διατηρηθεί η αρτηριακή πίεση κάτω από 140/90 mm Hg, ή 130/80 mm Hg για άτομα υψηλού κινδύνου, με τακτική παρακολούθηση για την πρόληψη επιπλοκών όπως καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικό.

Κοινά φάρμακα μπορεί να προκαλούν υπέρταση

1 στους 5 ενήλικες με υψηλή αρτηριακή πίεση παίρνει φάρμακα που θα μπορούσαν να κάνουν το πρόβλημα χειρότερο, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη. Οι ασθενείς προειδοποιούνται να ελέγχουν τακτικά τα φάρμακα που παίρνουν, ειδικά αυτά που διατίθενται χωρίς συνταγή, καθώς κάποιο θα μπορούσε να επηρεάζει τις προσπάθειες μείωσης της αρτηριακής πίεσης.

Περίπου 9% των ασθενών με υψηλή αρτηριακή πίεση λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά, 7% λαμβάνουν μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα όπως η ιβουπροφαίνη, και 2% λαμβάνουν από του στόματος στεροειδή για τη θεραπεία παθήσεων όπως η ουρική αρθρίτιδα, ο λύκος ή η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Άλλα φάρμακα που σχετίζονται με αύξηση της αρτηριακής πίεσης αναφέρθηκαν επίσης, συμπεριλαμβανομένων των αντιψυχωσικών, ορισμένων από του στόματος αντισυλληπτικών και δημοφιλών αποσυμφορητικών.

Υπέρταση στην Ελλάδα: Διαδεδομένη και υποδιαγνωσμένη

Σύμφωνα με την εθνική επιδημιολογική μελέτη ΕΜΕΝΟ που διεξήχθη μεταξύ 2013 και 2016, περίπου 39,6% των ενηλίκων στην Ελλάδα έχουν υπέρταση. Η επικράτηση είναι υψηλότερη στους άνδρες (42,7%) σε σύγκριση με τις γυναίκες (36,5%). Με βάση την εθνική επιδημιολογική μελέτη ΕΜΕΝΟ που διεξήχθη μεταξύ 2013 και 2016, περίπου 31,8% των ενηλίκων με υπέρταση στην Ελλάδα δεν γνώριζαν την κατάστασή τους.

Δεδομένου ότι περίπου 39,6% του ενήλικου πληθυσμού έχει υπέρταση, αυτό μεταφράζεται σε περίπου 1,06 εκατομμύρια άτομα που είναι αδιάγνωστα. Αξιοσημείωτα, το ποσοστό άγνοιας ήταν υψηλότερο στους άνδρες (39,2%) σε σύγκριση με τις γυναίκες (23,6%). Μεταξύ των 27.000 συμμετεχόντων στη μελέτη, 19% ανέφεραν τη χρήση ενός ή περισσότερων φαρμάκων που αυξάνουν την αρτηριακή πίεση, και 4% ανέφεραν τη χρήση πολλαπλών.

Υψηλότερος ο κίνδυνος για τις γυναίκες: 1 στις 4 παίρνει φάρμακα που αυξάνουν την αρτηριακή πίεση

Σχεδόν το ένα τέταρτο (24%) των γυναικών με υψηλή αρτηριακή πίεση ανέφεραν τη χρήση φαρμάκου που αυξάνει την αρτηριακή πίεση σε σύγκριση με το 14% των ανδρών. «Πρόκειται για φάρμακα που λαμβάνουμε συνήθως—με και χωρίς συνταγή—τα οποία μπορεί να έχουν την ανεπιθύμητη παρενέργεια της αύξησης της αρτηριακής πίεσης και θα μπορούσαν να έχουν αρνητικές επιδράσεις στην υγεία της καρδιάς μας», δήλωσε σύμφωνα με το Surrey Live ο Αμερικανός καρδιολόγος Δρ. John Vitarello, στο Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess στη Βοστώνη.

«Γνωρίζουμε ότι η υψηλή αρτηριακή πίεση οδηγεί σε καρδιαγγειακές παθήσεις, εγκεφαλικό και θάνατο, και ακόμη και μικρές αυξήσεις στην αρτηριακή πίεση μπορούν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στις καρδιαγγειακές παθήσεις. Με βάση τα ευρήματά μας, πρέπει να είμαστε πιο ενήμεροι για την πολυφαρμακία (τη χρήση πολλαπλών φαρμάκων από έναν μόνο ασθενή) σε ηλικιωμένους ενήλικες που έχουν επίσης το μεγαλύτερο φορτίο υψηλής αρτηριακής πίεσης», συνέχισε.

Ο Δρ. Vitarello δήλωσε ότι τα ευρήματα υποδηλώνουν, σε ορισμένες περιπτώσεις, αντί να θεραπεύεται η υψηλή αρτηριακή πίεση με περισσότερα φάρμακα, μπορεί να υπάρχουν ευκαιρίες για μείωση της αρτηριακής πίεσης με το να διακόψετε κάποιο φάρμακο ή να το αντικαταστήσετε με ασφαλέστερες επιλογές. Για παράδειγμα, μπορεί να υπάρχουν άλλες κατηγορίες φαρμάκων για τη θεραπεία της ίδιας πάθησης που έχουν μικρότερη επίδραση στην αρτηριακή πίεση. Μην αλλάξετε τη φαρμακευτική σας αγωγή χωρίς να συμβουλευθείτε τον γιατρό σας.

Πηγές: SurreyLive, Mayo Clinic, VeryWell Health, WHO, WHO (2), AAFP, NIH, Health