Χολολιθίαση: Πότε δεν είναι απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση

Η χολολιθίαση, δηλαδή η δημιουργία λίθων στη χοληδόχο κύστη, αποτελεί πάθηση, στην εμφάνιση της οποίας συντελούν πολλοί παράγοντες, όπως η κληρονομικότητα, η ανθυγιεινή διατροφή, η παχυσαρκία, οι ταχείες μεταβολές σωματικού βάρους, τα αυξημένα τριγλυκερίδια, η δυσανεξία στη γλυκόζη, η κατάχρηση αλκοόλ, η λήψη φαρμάκων.

Χειρουργική αντιμετώπιση λίθων χοληδόχου κύστεως: Δεν είναι πάντα η ενδεδειγμένη λύση

Κοινή πρακτική αντιμετώπισης είναι η χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστης (χολοκυστεκτομή). Ωστόσο, η χειρουργική αντιμετώπιση δεν είναι πάντοτε η ενδεδειγμένη λύση για την πάθηση αυτή, η επίπτωση της οποίας αυξάνεται στην Ευρώπη, διότι σε αρκετές περιπτώσεις δημιουργεί περισσότερα προβλήματα απ’ όσα λύνει.

Τι είναι η χολή και γιατί δημιουργούνται λίθοι

Η χολή είναι ένα υγρό που παράγεται από το ήπαρ και αποθηκεύεται στη χοληδόχο κύστη. Περιέχει χολικά άλατα, λεκιθίνη και χοληστερόλη, ενώ ο ρόλος της είναι να βοηθά στη διάσπαση και απορρόφηση των λιπών. Όταν αλλοιωθεί η σύστασή της, μπορεί να σχηματιστούν λίθοι. Οι περισσότεροι ασθενείς δεν εμφανίζουν συμπτώματα και οι λίθοι εντοπίζονται τυχαία σε υπερηχογράφημα.

Όταν εκδηλώνονται, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κοιλιακό πόνο ή βάρος, ναυτία, εμετό, δυσπεψία και ίκτερο. Σοβαρές επιπλοκές, όπως φλεγμονή, απόφραξη ή παγκρεατίτιδα, εμφανίζονται σε μικρό ποσοστό των ασθενών. Σε αυτές τις περιπτώσεις η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη.

Παρά τα δεδομένα που εκτίθενται παραπάνω, στην κλινική πράξη παρατηρείται υπερβολική χρήση της χολοκυστεκτομής. Έτσι, πολλοί ασθενείς μετά το χειρουργείο παρουσιάζουν συμπτώματα και παθολογικά προβλήματα σοβαρότερα από την ίδια τη χολολιθίαση. Οι επιπλοκές διακρίνονται σε πρώιμες και όψιμες.

Πρώιμες επιπλοκές

Παρά τις προόδους της λαπαροσκοπικής χειρουργικής, δεν έχουν εξαλειφθεί οι κίνδυνοι. Σοβαρά προβλήματα που μπορεί να εμφανιστούν είναι η ατελεκτασία, η αναπνευστική ανεπάρκεια, οι διαρροές χολής, τα αποστήματα, οι αιμορραγίες, η παραμονή λίθων ή η απόφραξη από πήγματα αίματος. Αυτές οι επιπλοκές απασχολούν κυρίως τον χειρουργό και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να απειλήσουν τη ζωή του ασθενούς.

Όψιμες επιπλοκές

Η απουσία της χοληδόχου κύστης επιβαρύνει μακροπρόθεσμα την πέψη και τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Η χολή ρέει πλέον συνεχώς στο έντερο, χωρίς να αποθηκεύεται, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει γαστρική παλινδρόμηση, αυξημένη παραγωγή χολικών οξέων και επιτάχυνση της διόδου των τροφών. Επίσης, συχνά εμφανίζονται δυσλειτουργίες στα εξωηπατικά χοληφόρα, όπως σπασμός του σφιγκτήρα του Oddi, στενώσεις, νέοι λίθοι, με αποτέλεσμα επιμένουσα κοιλιακή δυσφορία και ίκτερος.

Συχνό φαινόμενο αποτελεί και το σύνδρομο μετά χολοκυστεκτομή, όπου οι ασθενείς ταλαιπωρούνται από διάρροια, φούσκωμα, καούρες και συμπτώματα γαστρίτιδας. Επιπλέον, ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι η αφαίρεση της χολής μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνους του οισοφάγου και του εντέρου, αφού ο εντερικός βλεννογόνος εκτίθεται συνεχώς στη χολή χωρίς την προστατευτική παρουσία της χοληδόχου κύστης.

Εναλλακτικές θεραπευτικές επιλογές

Η χειρουργική εξαίρεση δεν είναι πάντοτε η λύση που συνιστάται. Υπάρχουν και άλλες θεραπευτικές επιλογές, όπως διατροφικές παρεμβάσεις (π.χ. δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες, λειτουργικά τρόφιμα), φαρμακευτική αγωγή, υπερηχογραφική παρακολούθηση. Γενικές διατροφικές οδηγίες για τους πάσχοντες από χολολιθίαση:

• Επιλέξτε μεσογειακή διατροφή.
• Περιορίστε το λίπος, ιδιαίτερα ζωικά λίπη, αλλαντικά και τηγανητά.
• Διακόψτε το fast food.
• Προτιμήστε δημητριακά ολικής άλεσης, γαλακτοκομικά προιόντα, άπαχο κρέας λαχανικά όσπρια και ψάρια. Εάν ένα τρόφιμο σας προκαλεί φούσκωμα ή συμπτώματα, το αποσύρετε από την διατροφή σας.
• Μασήστε επαρκώς την τροφή σας.
• Μαγειρέψτε και μουλιάστε επαρκώς τα όσπρια ώστε να γίνουν εύπεπτα.
• Να πίνετε επαρκή ποσότητα νερού.
• Συνιστάται σταδιακή απώλεια βάρους εάν πάσχετε από παχυσαρκία.

Συμπερασματικά

Η χολοκυστεκτομή είναι αναγκαία μόνο όταν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος φλεγμονής, μετακίνησης λίθου, απόφραξης ή παγκρεατίτιδας. Η βιαστική επιλογή της χειρουργικής λύσης μπορεί να οδηγήσει σε νέες, μακροχρόνιες επιπλοκές που δυσκολεύουν την καθημερινότητα του ασθενούς.

Γι’ αυτόν τον λόγο, η σωστή και προσεκτική ιατρική αξιολόγηση από έναν έμπειρο παθολόγο είναι καθοριστικής σημασίας. Η εξατομικευμένη εκτίμηση του κάθε περιστατικού προστατεύει τον ασθενή από περιττές χειρουργικές επεμβάσεις και του εξασφαλίζει την καλύτερη δυνατή ποιότητα ζωής.

Πηγή: oloygeia.gr