Τον συνδυασμό εμβολίων διαφορετικής τεχνολογίας κατά της COVID-19 (mix and match) συστήνουν οι επίσημες αρχές πολλών χωρών σε πολίτες που ξεκίνησαν τον εμβολιασμό τους με AstraZeneca, έπειτα από τη σύνδεση του βρετανοσουηδικού σκευάσματος με το σπάνιο σύνδρομο συνδυασμού θρόμβωσης-θρομβοπενίας.
Γερμανία, Γαλλία και Ισπανία είναι κάποιες από τις χώρες που προχώρησαν σε συστάσεις η δεύτερη δόση να πραγματοποιηθεί με τα εμβόλια mRNA των Pfizer/BioNTech ή Moderna.
Σύμφωνα με τη Διευθύντρια του Τμήματος Ανοσοποίησης και Εμβολίων του Παγκόσμιου Οργανισμού υγείας (ΠΟΥ), Δρ Kate O’Brien, όλα τα εμβόλια κατά της COVID-19 έχουν σχεδιαστεί ώστε να προκαλούν την παραγωγή αντισωμάτων κατά του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2, απλώς με διαφορετικούς μηχανισμούς. Θα μπορούσαν όμως αυτοί οι μηχανισμοί να αποδώσουν μετά τον συνδυασμό τους; «Με βάση τις βασικές αρχές της λειτουργίας των εμβολίων, πιστεύουμε ότι η μέθοδος mix and match θα πετύχει», αναφέρει σχετικά.
Επί του παρόντος, τα επιστημονικά δεδομένα είναι περιορισμένα. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης διεξάγουν από τον Φεβρουάριο μελέτες επί της χορήγησης διαφορετικών εμβολίων από την πρώτη στη δεύτερη δόση και κατά πόσο υψηλή είναι η ανοσολογική απόκριση από τον συνδυασμό, με τα αποτελέσματα να αναμένονται μέσα στο καλοκαίρι. Στη μελέτη «Com-Cov» όπως ονομάζεται, περιλαμβάνονται τα σκευάσματα των AstraZeneca, Moderna, Novavax και Pfizer/BioNTech. Παρόμοιες μελέτες τρέχουν σε Ισπανία και Γερμανία.
«Χρειαζόμαστε τα στοιχεία για καθένα ξεχωριστό συνδυασμό εμβολίων», σχολίασε η Δρ O’Brien.
Πρόσφατη ισπανική μελέτη της Combivacs διαπίστωσε ότι ο συνδυασμός μίας δόσης AstraZeneca ακολουθούμενης από Pfizer είναι εξαιρετικά ασφαλής και αποτελεσματικός, με ελαφρώς αυξημένες πιθανότητες ανεπιθύμητων ενεργειών όπως ρίγη και μυικοί πόνοι. «Πιθανώς να οφείλεται στο γεγονός ότι ο συνδυασμός εμβολίων διαφορετικής τεχνολογίας μπορεί να προκαλεί μεγαλύτερη ανοσοαπόκριση», εξηγεί ο Lawrence Young, ιολόγος από το Πανεπιστήμιο του Γουόρικ στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ωστόσο, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA), μέσω του επικεφαλής της στρατηγικής εμβολιασμών, Μάρκο Καβαλέρι, ανακοίνωσε ότι τα δεδομένα από δύο κλινικές δοκιμές σε Ηνωμένο Βασίλειο και Ισπανία έδειξαν ασφάλεια αλλά αναποτελεσματικότητα στη δημιουργία ισχυρής απόκρισης από το συνδυασμό AstraZeneca με εμβόλιο τεχνολογίας mRNA.
Τι ισχύει στην Ελλάδα
Σύμφωνα με δήλωση της Ομότιμης Καθηγήτριας Παιδιατρικής και Προέδρου της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, κυρίας Μαρίας Θεοδωρίδου, για τη μέθοδο mix and match «υπάρχουν μελέτες οι οποίες δείχνουν ότι έχει ανεπιθύμητες ενέργειες, περισσότερες αλλά όχι σημαντικές, αλλά δεν ξέρουμε σε βάθος χρόνου ποιο θα είναι το ανοσολογικό αποτέλεσμα αυτού του συνδυασμού. Πιθανόν να είναι και άριστο. Αλλά την συγκεκριμένη στιγμή, είναι ένα ερωτηματικό το να κάνουμε ένα συνδυασμό δύο διαφορετικών εμβολίων».
Στην Ελλάδα, όπως στη Βρετανία και τον Καναδά, η Επιτροπή διατηρεί τη σύσταση ολοκλήρωσης του εμβολιασμού με το ίδιο εμβόλιο και εν προκειμένω το AstraZeneca, δεδομένου ότι στη δεύτερη δόση ο κίνδυνος της σπάνιας ανεπιθύμητης ενέργειας συνδυασμού θρομβοπενίας με θρόμβωση είναι πολύς χαμηλός, μόλις 1,3 περιστατικά ανά 1 εκατομμύριο δόσεις. Όπως έχει επισημάνει ο Γενικός Γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας, κ. Μάριος Θεμιστοκλέους, στις 270.000 δεύτερες δόσεις με AstraZeneca στην Ελλάδα δεν έχει καταγραφεί κάποιο περιστατικό συναγερμού.
Ωστόσο, μετά τις τελευταίες συστάσεις της Επιτροπής για χορήγηση πρώτης δόσης AstraZeneca μόνο στους άνω των 60 ετών, δίνεται η δυνατότητα σε όσους εκδήλωσαν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες μετά την πρώτη δόση εμβολίου, όπως θρομβώσεις, είτε πάσχουν από ειδικά ιατρικά προβλήματα, να αιτηθούν από τη Δευτέρα 21 Ιουνίου μέσω του θεράποντος ιατρού τους την αλλαγή εμβολίου για τη δεύτερη δόση.