Πολλοί ογκολόγοι αποτρέπουν τους καρκινοπαθείς να λαμβάνουν αντιοξειδωτικά συμπληρώματα, διότι πιστεύουν ότι θα χαλάσουν την χημειοθεραπεία. Τα επιστημονικά δεδομένα, όμως, δείχνουν ότι τα συμπληρώματα διατροφής με αντιοξειδωτικά όχι μόνο δεν αντιδοτούν τη χημειοθεραπεία και την ακτινοβολία, αλλά μειώνουν τις παρενέργειές τους, αυξάνουν τη δράση τους, χαρίζουν καλύτερη ποιότητα ζωής και αυξάνουν τον χρόνο επιβίωσης των καρκινοπαθών. Κατά συνέπεια, αυτοί οι ογκολόγοι που είναι αρνητικοί σ΄αυτό, μάλλον, δεν έχουν παρακολουθήσει τις εξελίξεις ή αυτοί που υποστηριζουν το αντίθετο δεν ξέρουν τί λένε! Κάποτε πρέπει να τα λέμε κι αυτά για επιστήμονες και “επιστήμονες”.
Η χημειοθεραπεία και η θεραπεία με ακτινοβολία προκαλούν μεγάλη νοσηρότητα. Δύο συνταγογραφούμενα φάρμακα, τα Amifostine και Dexrazoxane, και τα δύο αντιοξειδωτικά, μειώνουν τις παρενέργειες της θεραπείας του καρκίνου, χωρίς να την εμποδίζουν να σκοτώνει τους όγκους. Η Amifostine (WR-2721) μειώνει τις παρενέργειες και αυξάνει τα ποσοστά ανταπόκρισης, χωρίς να έρχεται σε σύγκρουση με τη θεραπεία του καρκίνου (1-4). Η Dexrazoxane (ICRF-187) προστατεύει την καρδιά από την τοξικότητα της αδριαμυκίνης, χωρίς να εμποδίζει τις αντιογκικές δράσεις της κάνοντας χήλωση του σιδήρου, που διαφορετικά θα σχημάτιζε ελεύθερες ρίζες (5-6).
Παρά τη συχνή χρήση της Amifostine και της Dexrazoxane και σε αντίθεση με τα επιστημονικά ευρήματα από τη δεκαετία του 1970 σε πολλούς ασθενείς έχουν πει να μην χρησιμοποιούν συμπληρώματα διατροφής με αντιοξειδωτικά και άλλα συστατικά κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας και/ή της θεραπείας με ακτινοβολία, διότι υπάρχει μια εσφαλμένη αλλά φαινομενικά λογική άποψη ότι τα αντιοξειδωτικά αντιδοτούν την ακτινοβολία και μερικές χημειοθεραπείες, διότι αυτές οι θεραπείες σκοτώνουν παράγωντας ελεύθερες ρίζες, οι οποίες εξουδετερώνονται από τα αντιοξειδωτικά και ότι το φολικό οξύ αντιδοτεί τη μεθοτρεξάτη.
Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα αντιοξειδωτικά συστατικά μειώνουν το ποσοστό που η χημειοθεραπεία και η ακτινοβολία σκοτώνουν τους όγκους. Υποστηρίζουν ότι οι συμβατικές μέθοδοι προκαλούν οξείδωση και τα αντιοξειδωτικά μειώνουν τη δράση των συμβατικών μεθόδων. Κατά συνέπεια, λένε, δεν θα πρέπει να χορηγούνται αντιοξειδωτικά στους καρκινοπαθείς κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας και της ακτινοβολίας. Σε απλή χημεία κάποιος μπορεί να σκεφτεί ότι αυτό είναι σωστό. Ωστόσο σε δοκιμαστικούς σωλήνες (in vitro), σε ζώα και σε ανθρώπους καρκινοπαθείς κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Επειδή ο καρκίνος είναι ένας ιστός στερημένος οξυγόνου ή αναερόβιο κύτταρο, το καρκινικό κύτταρο έχει πολύ φτωχούς μηχανισμούς για απορρόφηση κατάλληλων ποσοτήτων αντιοξειδωτικών. Η εξαίρεση είναι η βιταμίνη C, που είναι παρόμοια στη χημική δομή με τη γλυκόζη, το αγαπημένο καύσιμο για τα καρκινικά κύτταρα.
Σε ένα αναερόβιο περιβάλλον όπως ο καρκίνος τα αντιοξειδωτικά μπορούν να γίνουν οξειδωτικά. Η βιταμίνη C είναι ένας αντικαρκινικός παράγοντας, διότι μοιάζει με το προτιμώμενο καύσιμο του καρκίνου, τη γλυκόζη, και απορροφάται σε αφθονία. Το ασκορβικό οξύ (η βιταμίνη C) σε ένα αναερόβιο περιβάλλον μπορεί να γίνει ένα ισχυρό οξειδωτικό και καταστρέφει το καρκινικό κύτταρο – αλλά μόνο τα καρκινικά κύτταρα, επειδή τα υγιή κύτταρα έχουν μηχανισμούς για απορρόφηση των σωστών ποσοτήτων βιταμίνης C μαζί με τα άλλα αντιοξειδωτικά.
Από τη δεκαετία του 1970 280 in vitro (εργαστηριακές) και in vivo μελέτες, συμπεριλαμβανομένων 50 ανθρώπινων μελετών, έχουν δείξει ότι τα συμπληρώματα διατροφής με αντιοξειδωτικά (μη συνταγογραφούμενα αντιοξειδωτικά) και άλλα συστατικά δεν αντιδοτούν τις θεραπευτικές αγωγές του καρκίνου και ότι μπορούν να ενισχύσουν τις ικανότητές τους να σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα, μειώνουν τις αρνητικές τους παρενέργειες, προστατεύουν τους φυσιολογικούς ιστούς και σε 15 μελέτες σε ανθρώπους 3.738 ασθενείς είχαν παρατεταμένη επιβίωση.
Η χημειοθεραπεία και η θεραπεία με ακτινοβολία μειώνουν τα επίπεδα των αντιοξειδωτικών στον ορό του αίματος λόγω υπεροξείδωσης των λιπιδίων και ως εκ τούτου προκαλούν υψηλότερο επίπεδο οξειδωτικού στρες.
In vitro κυτταρικές μελέτες (7-12) (κοντά στις 100 μελέτες) και μελέτες σε ζώα (13-17) (πάνω από 100) χρησιμοποιώντας συστατικά που περιλαμβάνουν τις βιταμίνες C, A, K, E, D, B6, B12, βήτα-καροτίνη, σελήνιο και κυστεΐνη ως μεμονωμένους παράγοντες ή διδόμενες σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία ή tamoxifen ή interferon alpha-2b ή ακτινοβολία ή με συνδυασμούς αυτών των θεραπειών δείχνουν την ίδια επίδραση: Μη αντιδότηση, αυξημένη προστασία των φυσιολογικών ιστών, αυξημένη νέκρωση των όγκων και σε μερικές μελέτες αυξημένη επιβίωση των ζώων.
50 μελέτες σε ανθρώπους που συμπεριέλαβαν 8.521 ασθενείς, σε 5.081 εκ των οποίων δόθηκαν διατροφικά συμπληρώματα, έχουν δείξει ότι τα μη συνταγογραφόμενα αντιοξειδωτικά (τα συμπληρώματα διατροφής με αντιοξειδωτικά) και άλλα συστατικά:
– δεν αντιδοτούν τις θεραπευτικές αγωγές του καρκίνου
– μπορούν να ενισχύσουν την ικανότητα της θεραπείας να σκοτώσει τα καρκινικά κύτταρα
– μειώνουν τις παρενέργειες της θεραπείας του καρκίνου
– προστατεύουν τους φυσιολογικούς ιστούς από τη θεραπεία του καρκίνου και
– επιμηκύνουν τη ζωή σε 15 μελέτες για 3.738 ασθενείς (18-67).
Το φολικό οξύ δεν αντιδοτεί τη μεθοτρεξάτη (68-69). Οι επιδράσεις της μεθοτρεξάτης, μιας χημειοθεραπείας, μπορούν να ακυρωθούν με φολινικό οξύ, που είναι ένα ανάλογο της βιταμίνης φολικού οξέος. Το φολικό οξύ δεν ακυρώνει τις επιδράσεις της μεθοτρεξάτης. Για να ακυρώσει τις επιδράσεις της μεθοτρεξάτης το φολινικό οξύ πρέπει να δοθεί σε υψηλές δόσεις. Το φολινικό οξύ δεν μπορεί να το πάρει κάποιος από μόνος του, πρέπει να συνταγογραφηθεί.
Ας εξετάσουμε κάποια αντιοξειδωτικά και άλλα θρεπτικά συστατικά.
ΒΙΤΑΜΙΝΗ Κ. Σε μια μελέτη ασθενείς με καρκίνο του στόματος που θεραπεύτηκαν με ενέσεις βιταμίνης Κ3 πριν τη θεραπεία με ακτινοβολία διπλασίασαν τις πιθανότητές τους (20% έναντι 39%) για 5χρονη επιβίωση και για να είναι ελεύθεροι από την ασθένεια (70). Σε κύτταρα λευχαιμίας σε καλλιέργεια, οι βιταμίνες Κ και Ε που προστέθηκαν στα χημειοθεραπευτικά φάρμακα 5FU (fluorouracil) και leucovorin παρείχαν 300% βελτίωση στην αναχαίτιση των όγκων σε σύγκριση με το 5FU μόνο του (71). Ζώα στα οποία δόθηκε μεθοτρεξάτη και Κ3 είχαν βελτιώσεις στην αντιστροφή του καρκίνου χωρίς αύξηση στην τοξικότητα στον ιστό τους (72).
ΒΙΤΑΜΙΝΗ C. Ποντίκια με όγκους στα οποία δόθηκαν υψηλές δόσεις βιταμίνης C μαζί με αδριαμυκίνη είχαν παρατεταμένη ζωή και δεν υπήρξε μείωση στην ικανότητα της αδριαμυκίνης να σκοτώνει τους όγκους (73). Ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα στους οποίους χορηγήθηκαν αντιοξειδωτικά συστατικά πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την ακτινοβολία και τη χημειοθεραπεία είχαν αυξημένη καταστροφή των όγκων και σημαντικά μεγαλύτερη διάρκεια ζωής (74).
ΙΧΘΥΕΛΑΙΟ. Ένα λίπος στο ψάρι, το EPA (εικοσαπεντανοϊκό οξύ), βελτιώνει τα αποτελέσματα της υπερθερμίας και της χημειοθεραπείας αλλάζοντας τις μεμβράνες των καρκινικών κυττάρων για αυξημένη ευπάθεια (75).
ΒΙΤΑΜΙΝΗ Α ΚΑΙ ΒΗΤΑ-ΚΑΡΟΤΙΝΗ. Υπάρχει ένα συνεργιστικό όφελος στη χρήση της βιταμίνης Α με καροτενοειδή σε ασθενείς που θεραπεύονται με χημειοθεραπεία, ακτινοβολία και εγχείρηση για κοινές κακοήθειες (76). Η βήτα-καροτίνη και η βιταμίνη Α μαζί παρείχαν σημαντική βελτίωση στο αποτέλεσμα σε ζώα που θεραπεύτηκαν με ακτινοβολία για καρκίνο (77).
ΒΙΤΑΜΙΝΗ Ε. Η έλλειψη βιταμίνης Ε, που είναι συχνή στους καρκινοπαθείς, εντείνει τις καρδιοτοξικές επιδράσεις της αδριαμυκίνης (78). Όσο χειρότερη είναι η έλλειψη της βιταμίνης Ε στα ζώα, τόσο μεγαλύτερη είναι η καρδιακή βλάβη από την αδριαμυκίνη. Τα συμπληρώματα βιταμίνης Ε προλαμβάνουν την παρενέργεια αύξησης της γλυκόζης που προκαλεί το χημειοθεραπευτικό φάρμακο doxorubicin (79). Μια μελέτη βρήκε ότι τα συμπληρώματα βιταμίνης Ε μπόρεσαν να μειώσουν τη νευροτοξικότητα που προκαλεί συχνά η cisplatin (ένα χημειοθεραπευτικό φάρμακο) από το 86% των ασθενών που έπαιρναν placebo και cisplatin στο 31% των ασθενών που έπαιρναν βιταμίνη Ε και cisplatin, που είναι μια μείωση 55%.
ΝΙΑΣΙΝΗ. Τα συμπληρώματα νιασίνης (Β3) σε ζώα ήταν ικανά να μειώνουν την καρδιοτοξικότητα της αδριαμυκίνης, ενώ δεν επενέβαιναν στην ικανότητά της να σκοτώνει τους όγκους (80). Η νιασίνη σε συνδυασμό με ασπιρίνη σε 106 ασθενείς με καρκίνο της ουροδόχου κύστης που έκαναν εγχείρηση και θεραπεία με ακτινοβολία είχαν βελτίωση στην 5χρονη επιβίωση (72% έναντι 27%) σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου (81). Η νιασίνη κάνει τη θεραπεία με ακτινοβολία πιο αποτελεσματική στο να σκοτώνει υποξικά καρκινικά κύτταρα (82).
ΣΕΛΗΝΙΟ. Ζώα με έλλειψη σε σελήνιο έχουν περισσότερη καρδιακή βλάβη από το χημειοθεραπευτικό φάρμακο αδριαμυκίνη (83). Συμπληρώματα σεληνίου και βιταμίνης Ε σε ανθρώπους δεν μείωσαν την αποτελεσματικότητα των χημειοθεραπευτικών φαρμάκων κατά του καρκίνου των ωοθηκών και του τραχήλου (84). Ζώα με μεταμοσχευμένους όγκους που έπειτα θεραπεύτηκαν με σελήνιο και cisplatin είχαν μειωμένη τοξικότητα στο φάρμακο χωρίς αλλαγή στην αντικαρκινική του δράση (85).
ΚΑΡΝΙΤΙΝΗ. Η καρνιτίνη μπορεί να βοηθήσει τον καρκινοπαθή προστατεύοντας την καρδιά από τις βλαπτικές επιδράσεις της αδριαμυκίνης (86).