Σήμα κινδύνου εκπέμπεται από το υπουργείο Υγείας για την αντοχή του συστήματος δημόσιας υγείας έπειτα από τα αλλεπάλληλα και σφοδρά κύματα της επιδημίας κορωνοϊού. Η ανάγκη να λειτουργήσει και πάλι ως σύστημα διαχείρισης, περίθαλψης και νοσηλείας όλων των ασθενών και όχι μόνο εκείνων που νοσούν με λοίμωξη covid-19 – όπως έγινε τα προηγούμενα δύο έτη- προβάλλεται επιτακτική από όλους. Είναι ενδεικτικό ότι στο χειρουργικό πεδίο η επιδημία ανέτρεψε κάθε σχεδιασμό στο ΕΣΥ: το 2020 η μείωση στις προγραμματισμένες επεμβάσεις ήταν της τάξης του 29% σε σύγκριση με εκείνες του 2019 και η μείωση εκτιμάται ότι θα κυμανθεί στο 31,6% για το τρέχον έτος.
«Θα πρέπει να υπάρχει δυνατότητα χειρουργείου και Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) και για τον τραυματία από τροχαίο και για εκείνον που έχει έναν όγκο. Είναι δίκαιο για όλους να μπορεί να υπάρχει φροντίδα για όλους. Και είναι σημαντικό ότι εδώ και πολλούς μήνες έχουμε τρόπο να προστατευτούμε (σσ το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού)» είπε χαρακτηριστικά κατά την τελευταία ενημέρωση για την επιδημία η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, κυρία Μίνα Γκάγκα.
Παρά την στήριξη που παρείχε στο ΕΣΥ ο ιδιωτικός τομέας υγείας κατά τις κρίσιμες περιόδους της επιδημίας, ιδίως τον περυσινό Νοέμβριο και Δεκέμβριο στη βόρεια Ελλάδα και στη συνέχεια κατά τους πέντε πρώτους μήνες του 2021 και στην Αττική, διαθέτοντας υποδομές και δυναμικό, για την περίθαλψη των non covid ασθενών είναι κοινή η παραδοχή ότι η επιστροφή στην κανονικότητα για το ΕΣΥ γίνεται με αργό ρυθμό. Οι περισσότεροι από 2.100 ασθενείς με λοίμωξη covid-19 που βρίσκονταν έως και την περασμένη Πέμπτη σε απλές κλίνες και κλίνες ΜΕΘ στα νοσοκομεία όλης της χώρας δεν επιτρέπουν να αλλάξει άμεσα ο ρυθμός και να εξυπηρετηθούν οι non covid ασθενείς. Το κρίσιμο είναι να μην συνεχίζεται η ροή των ασθενών προς τα νοσοκομεία, κάτι που μπορεί να αντιστραφεί μόνο με τον εμβολιασμό, ο οποίος μειώνει τη σοβαρή νόσηση και την ανάγκη νοσηλείας.
«Μια από τις παράπλευρες απώλειες της πανδημίας ήταν ο περιορισμός της κανονικής λειτουργίας των Νοσοκομείων παρά τις τεράστιες προσπάθειες του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού να εξυπηρετήσουν όλους όσοι είχαν άμεση ανάγκης νοσοκομειακής περίθαλψης. Συνεπώς, είναι πολύ σημαντικό για εμάς να μπορέσουμε να βελτιώσουμε στους επόμενους μήνες την πρόσβαση των ασθενών στο ΕΣΥ και να εξυπηρετήσουμε οσο το δυνατόν περισσότερους non Covid ασθενείς, ελπίζοντας να το επιτρέψει φυσικά και η εξέλιξη της πανδημίας. Σε αυτό σημαντικό ρόλο θα μπορούσε να παίξει και ο ιδιωτικός τομέας ώστε να αντιμετωπιστούν πιο γρήγορα οι λίστες αναμονής για κάποια χειρουργεία» τονίζει στο protothema.gr ο γενικός γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας, κ. Ιωάννης Κωτσιόπουλος.
Τα στοιχεία για τις προγραμματισμένες και τις επείγουσες χειρουργικές επεμβάσεις αλλά και για τις επισκέψεις στα Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία (ΤΕΙ) και στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) είναι αποκαλυπτικά για την «απορρύθμιση» του ΕΣΥ με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τους ασθενείς.
Η σύγκριση των χειρουργικών πράξεων τα τελευταία τρία έτη αποτυπώνει την κατάσταση. Συγκεκριμένα, το 2019 είχαν προγραμματιστεί 364.920 χειρουργικές επεμβάσεις και διενεργήθηκαν άλλες 116.358 επείγουσες επεμβάσεις στο πλαίσιο των εφημεριών των νοσοκομείων.
Το 2020, έτος καταλυτικό σε παγκόσμιο επίπεδο για τη δημόσια υγεία αλλά και τα συστήματα υγείας, το πεδίο της χειρουργικής στις προγραμματισμένες επεμβάσεις συρρικνώθηκε στο ΕΣΥ κατά 29%: συνολικά έγιναν 259.345. Στα Επείγοντα η κατάσταση διαμορφώθηκε καλύτερα, καθώς καταγράφηκε μείωση της τάξης του 6% για τις κρίσιμες και άμεσες χειρουργικές επεμβάσεις, με τα νοσοκομεία να συνεχίζουν να αποδεικνύουν τα αντανακλαστικά και τις υψηλού επιπέδου υπηρεσίες τους κατά την εφημερία.
Το τρέχον έτος και για το πρώτο οκτάμηνο έχουν πραγματοποιηθεί 134.156 προγραμματισμένες χειρουργικές πράξεις και άλλες 79.574 στο πλαίσιο των Επειγόντων. Όλο αυτό το διάστημα διενεργήθηκε μεγάλος αριθμός επεμβάσεων στις ιδιωτικές μονάδες υγείας, οι οποίες συνεργάστηκαν με το σύστημα δημόσιας υγείας, όμως θεωρείται βέβαιο ότι καταγράφηκαν αναβολές και ματαιώσεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους ασθενείς.
Την επίπτωση της επιδημίας στο πεδίο του προληπτικού ελέγχου μαρτυρούν τα δεδομένα για τις επισκέψεις των πολιτών στα Τακτικά ιατρεία του ΕΣΥ. Το 2019 πραγματοποιήθηκαν 7.590.500 επισκέψεις και το 2020 μειώθηκαν κατά 34,1%. Συνολικά μέσα στο πιο δύσκολο έτος της επιδημίας με πολύμηνα lockdown στη διάρκεια των οποίων ήταν ερμητικά κλειστές και οι πόρτες του ΕΣΥ έγιναν 4.998.112 επισκέψεις. Σε σύγκριση με το 2019 η ροή των ασθενών προς το ΕΣΥ μέσω τακτικών ραντεβού θα είναι μειωμένη έως και 55,6% έως το τέλος του έτους.
Σε ό,τι αφορά τα ραντεβού στα ΤΕΠ, αυτά μειώθηκαν από 4.877.270 το 2019 σε 3.315.734, ενώ από την αρχή του έτους μέχρι τον περασμένο Αύγουστο έχουν πραγματοποιηθεί 2.287.935 επισκέψεις στα ιατρεία των ΤΕΠ.