Το μικροβίωμα του εντέρου σημαντικός παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικό

Μια νέα μελέτη εντόπισε βακτηριακά στελέχη της μικροχλωρίδας του εντέρου που σχετίζονται με σοβαρά εγκεφαλικά επεισόδια και με δυσκολότερη ανάκαμψη μετά από αυτά.

Η μελέτη, που παρουσιάστηκε σήμερα στο συνέδριο του European Stroke Organisation (ESOC 2022) στη Λυών της Γαλλίας, υποδεικνύει το εντερικό μικροβίωμα ως έναν σημαντικό παράγοντα κινδύνου για εγκεφαλικό.

Σύμφωνα με τη μελέτη, συγκεκριμένες ομάδες βακτηρίων συσχετίζονται με ισχαιμικό εγκεφαλικό και με δυσκολότερη ανάρρωση τόσο κατά την οξεία φάση (24 ώρες) όσο και μετά από τρεις μήνες. Ανάμεσα σε αυτές συμπεριλαμβάνονται τα Fusobacterium και Lactobacillus, τα Negativibacillus και Lentisphaeria που συσχετίζονται με πιο σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο στην οξεία φάση (στις 6 και 24 ώρες αντίστοιχα) και το Acidaminococcus που συνδέεται με κακή νευρολογική λειτουργική εξέλιξη μέσα στους επόμενους τρεις μήνες.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης δρα. Miquel Lledós από το ερευνητικό ινστιτούτο Sant Pau Stroke Pharmacogenomics & Genetics Laboratory, στη Βαρκελώνη της Ισπανίας, η επίδραση του μικροβιώματος του εντέρου – τα τρισεκατομμύρια βακτήρια και άλλοι μικροοργανισμοί που ζουν στο έντερο – είναι ένας τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικό και για την πορεία της εξέλιξής του.

Ωστόσο, οι περισσότερες έρευνες μέχρι τώρα έχουν διενεργηθεί μόνο σε ζωικά μοντέλα.«Σε αυτή τη μελέτη λάβαμε δείγματα κοπράνων (τα πρώτα δείγματα ελήφθησαν αμέσως μετά το συμβάν) από 89 άτομα που είχαν υποστεί ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Σε σύγκριση με μια ομάδα ελέγχου μπορέσαμε να αναγνωρίσουμε πολλαπλές ομάδες βακτηρίων που σχετίζονται με υψηλό κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου», συμπληρώνει ο ίδιος.

Το ισχαιμικό εγκεφαλικό, που είναι ο πιο κοινός τύπος εγκεφαλικού, εμφανίζεται όταν ένας θρόμβος εμποδίζει την παροχή αίματος στον εγκέφαλο. Στην Ευρώπη περίπου 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι παθαίνουν εγκεφαλικό κάθε χρόνο, το οποίο αποτελεί και τη δεύτερη πιο κοινή αιτία θανάτου. Υπολογίζεται δε, πως μέχρι το 2047 τα εγκεφαλικά θα αυξάνονται κατά 3% ετησίως στην ΕΕ. Το σημαντικότερο όμως όλων είναι ότι το 80% των εγκεφαλικών επεισοδίων μπορούν να προληφθούν.

Η εν λόγω μελέτη που βασίζεται στην εξέταση της εντερικής μικροχλωρίδας ανοίγει μια συναρπαστική προοπτική αποτροπής των εγκεφαλικών στο μέλλον ή βελτίωσης της νευρολογικής ανάκαμψης. Ήδη διεξάγονται κλινικές δοκιμές για άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπου οι ερευνητές αντικαθιστούν την εντερική χλωρίδα μέσω διατροφικών αλλαγών ή μέσω μεταμόσχευσης μικροβιώματος κοπράνων από υγιή άτομα και αυτά θα πρέπει να μελετηθούν περαιτέρω και στην περίπτωση του εγκεφαλικού.

Η σχέση εντερικού μικροβιώματος και εγκεφαλικού ενισχύεται και από μια άλλη μελέτη που παρουσιάστηκε επίσης στο συνέδριο του ESOC αυτή την εβδομάδα από μια άλλη ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Yale, στις ΗΠΑ.

Οι ερευνητές ανέλυσαν στατιστικά δεδομένα από το Flemish Gut Flora Project (μια μεγάλης κλίμακας έρευνα για τη χλωρίδα του εντέρου) και από την κοινοπραξία MEGASTROKE (μια μεγάλης κλίμακας διεθνής συνεργασία που ξεκίνησε από το International Stroke Genetics Consortium που δημοσιεύει συνοπτικά στατιστικά στοιχεία από τη μετα-ανάλυση δεδομένων σε υποτύπους εγκεφαλικού για να επιτρέψει σε άλλους ερευνητές να εξερευνήσουν αυτά τα δεδομένα για επιστημονικούς σκοπούς) χρησιμοποιώντας μια τεχνική που ονομάζεται Mendelian Randomisation (MR) η οποία μετρά τις παραλλαγές γονιδίων για να εξετάσει την αιτιολογική επίδραση μιας έκθεσης σε ένα αποτέλεσμα. Η μελέτη εντόπισε 20 μικροβιακά χαρακτηριστικά που σχετίζονται σημαντικά με τον κίνδυνο εμφάνισης τουλάχιστον ενός υποτύπου ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου.