Φαρμακευτική πολιτική: Πιθανό «ανάχωμα» οι αλλαγές χωρίς δομικές μεταρρυθμίσεις, προειδοποιούν οι εκπρόσωποι του κλάδου

Στην τελική ευθεία φέρεται να βρίσκεται η τροπολογία που θα ανατρέψει σημαντικές παραμέτρους της φαρμακευτικής πολιτικής, με κυριότερη την κατάργηση της μεθόδου κατανομής του clawback (του ποσού υπέρβασης της δαπάνης).

O Υπουργός Υγείας, Θ. Πλεύρης αποφάσισε να ικανοποιήσει το αίτημα της αγοράς για κατάργηση της συνταγής κατανομής του clawback της εξωνοσοκομειακής δαπάνης «80-20». Επρόκειτο, μάλιστα, να κοινοποιούσε τις προθέσεις του σε συνάντηση με τους επικεφαλής των 4 φορέων της αγοράς (ΣΦΕΕ, ΠΕΦ, PIF, ΣΑΦΕΕ), όπως και έγινε την Πέμπτη του Πάσχα, 28 Απριλίου. Στη συνέχεια, όπως φάνηκε, η Αριστοτέλους αποφάσισε να προχωρήσει και στην κατάργηση του «90-10», του τρόπου κατανομής της υπέρβασης (clawback) στη νοσοκομειακή δαπάνη.

Είναι ενδεικτικό πως σύμφωνα με πληροφορίες, σε επιστολή προς τον κ. Πλεύρη, που απέστειλε το Pharma Innovation Forum (PIF) περίπου μια εβδομάδα μετά τη συνάντηση, η κατάργηση του «80-20», το οποίο όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά «επιβαρύνει δυσανάλογα τα καινοτόμα προϊόντα», περιγράφεται ως «σημαντικό βήμα στην ενίσχυση της πρόσβασης στην καινοτομία». Σημειώνεται, δε, η ανάγκη να συνοδευτεί με την κατάργηση και του «90-10», εξέλιξη που, όπως ανέφεραν οι πληροφορίες ήταν ήδη στα σχέδια του Υπουργείου.

Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε πως σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, η συνολική υπέρβαση της φαρμακευτικής δαπάνης υπολογίζεται πως εκτινάχθηκε το 2021 το 1,2 με 1,3 δισ. ευρώ!

Βάσει, λοιπόν, των 80/20 και 90/10, το 80% και 90% του clawback, της υπέρβασης της φαρμακευτικής δαπάνης, αντίστοιχα, υπολογίζεται βάσει του μεριδίου της εταιρείας στο σύνολο της δαπάνης και το 20%  και 10%, αντίστοιχα βάσει της ανάπτυξης της. Με την κατάργηση τους, θεωρητικά επιστρέφουμε στον καταμερισμό του clawback μόνο βάσει του μεριδίου της εταιρείας στο σύνολο της αγοράς.

Προκειμένου να «εξισορροπηθούν» οι επιπτώσεις από την κατάργηση των 80/20 και 90/10 το Υπουργείο φέρνει αύξηση στα rebate, τις υποχρεωτικές δηλαδή εκπτώσεις, που καταβάλλουν οι εταιρείες. Αν και τελικές αλλαγές στις υποχρεωτικές εκπτώσεις δεν έχουν φιξαριστεί, η σκέψη είναι να υπάρξει rebate μεταξύ 3% και 5% για ΦΥΚ που δεν έχουν γενόσημο και μεταξύ 2% και 3%, για τα σκευάσματα υψηλής κατανάλωσης.

Ακόμη μια εξέλιξη που φαίνεται να φέρει η υπό διαμόρφωση τροπολογία είναι και η διάσπαση της φαρμακευτικής δαπάνης, εκείνης που καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ, σε δύο τμήματα. Το Υπουργείο Υγείας έκρινε πως για να έχουν νόημα οι αλλαγές θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας προϋπολογισμός για τα Φάρμακα Υψηλού Κόστους (στον οποίο θα εντάσσονται τα 1Α και 1Β φάρμακα που καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ).

Ωστόσο, η ανησυχία που διατρέχει τον κλάδο των φαρμακευτικών εταιρειών και η οποία αποτυπώνεται και στην επιστολή της PIF προς τον κ. Πλεύρη σχετίζεται με την υλοποίηση των παραπάνω χωρίς να συνοδεύονται από βασικές δομικές αλλαγές, όπως τα αυστηρότερα πρωτόκολλα συνταγογράφησης, τα μητρώα ασθενών, κατάλληλων υποδομών σε ΕΟΠΥΥ και Υπουργείο, διεύρυνση της ψηφιοποίησης και η εφαρμογή φίλτρων ελέγχου της δαπάνης.

Ειδικότερα, ο φορέας εκφράζει τον έντονο προβληματισμό τους αναφορικά με τα μέτρα που παρουσιάστηκαν στη συνάντησης της 28/4 καθώς «για άλλη μια φορά, απουσιάζουν οι δομικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα στοχεύουν ουσιαστικά στη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης και την εξάλειψη των υπερβάσεων».

Αντιθέτως, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν, «τα προτεινόμενα μέτρα εστιάζουν στη μεταφορά του βάρους των υποχρεωτικών επιστροφών από το clawback στο rebate, ως εκ τούτου στη λογιστική μεταφορά των υποχρεωτικών επιστροφών και όχι στην απομείωση τους».

Επιπλέον, τονίζεται πως η κατάργηση του 80/20 στον υπολογισμό του clawback των καινοτόμων φαρμάκων, ουσιαστικά φαίνεται ότι αντικαθίσταται από μια παρόμοια επιβάρυνση στα ποσοστά του rebate, «χωρίς να οδηγεί σε μείωση των επιστροφών και διατηρώντας την άδικη κατανομή των υποχρεωτικών επιστροφών μεταξύ των καινοτόμων και μη φαρμάκων».

Πάντως, ασαφές παραμένει πότε και στο πλαίσιο ποιου νομοσχεδίου θα κατατεθεί η τροπολογία, καθώς αν και στις προθέσεις του Υπουργείου Υγείας ήταν να έρθει στη Βουλή στο σχέδιο νόμου του Προσωπικού Ιατρού, η διαμόρφωση των αλλαγών ίσως απαιτήσει περισσότερο χρόνο μεταθέτοντας την υποβολή του σε ένα από τα επόμενο νομοθετήματα του Υπουργείου. 

Σε κάθε περίπτωση, ο κλάδος είναι αναμονή της αποστολής από την Αριστοτέλους, της τροπολογίας και της αναλυτικής περιγραφής των επερχόμενων μεταρρυθμίσεων, με τον Υπουργό να φέρεται να δεσμεύθηκε πως θα αποστείλει και των δεδομένων που έχουν επεξεργαστεί οι αρμόδιες υπηρεσίες για την τεκμηρίωση της αποδοτικότητας των συγκεκριμένων προτάσεων, ώστε στη συνέχεια να υποβάλλουν εκπρόσωποι των εταιρειών τις δικές τους προτάσεις, στο πλαίσιο της ανοικτής επικοινωνίας και του θεσμικού διαλόγου, που έχει υιοθετήσει η νυν ηγεσία του Υπουργείου.

«Είναι σημαντικό, στο πλαίσιο του θεσμικού διαλόγου, να προηγηθεί η διαβούλευση που ανακοινώσατε και όχι να βρεθούμε προ τετελεσμένων αποφάσεων, όπως έχει συμβεί επανειλημμένα στο παρελθόν», σημειώνεται στην επιστολή η οποία κλείνει με την ανάγκη ουσιαστικού θεσμικού διαλόγου, «με μόνο γνώμονα την πρόσβαση των ασθενών στην Ελλάδα στις καλύτερες και αποδοτικότερες θεραπείες».