Υπέρταση και καρκίνος του δέρματος σχετίζονται, η ελληνική έρευνα που βραβεύτηκε

Βραβευμένη έρευνα Ελλήνων επιστημόνων τεκμηριώνει ότι τα αντιυπερτασικά φάρμακα προστατεύουν από τον καρκίνο του δέρματος όσα άτομα εμφανίζουν αυξημένη γενετική προδιάθεση για αυτόν.

Ο συχνότερος τύπος καρκίνου παγκοσμίως, που αφορά περίπου το ένα τρίτο νέων περιστατικών καρκίνου, είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα του δέρματος. Ονομάζεται έτσι επειδή εμφανίζεται στα βασικά κύτταρα που βρίσκονται στη βαθύτερη στοιβάδα του δέρματος. Περιλαμβάνει τα δύο τρίτα όλων των καρκίνων του δέρματος και εμφανίζεται  στην περιοχή του κεφαλιού στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων (85%).

Πολυκεντρικές επιδημιολογικές μελέτες επί αρκετά χρόνια έχουν παρατηρήσει ότι η λήψη διαδεδομένων αντιυπερτασικών φαρμάκων μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του δέρματος και ειδικότερα της πιο συνηθισμένης μορφής του, του βασικοκυτταρικού καρκινώματος. Τα ευρέως χρησιμοποιούμενα αντιυπερτασικά που έχουν αντικαρκινική δράση είναι οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης (ACE) και ειδικών ανταγωνιστών των υποδοχέων της αγγειοτασίνης ΙΙ.

Πρόσφατα, Έλληνες ερευνητές από τη Μονάδα Στοματοπροσωπικής Γενετικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) προχώρησαν ακόμη ένα βήμα παραπέρα επιβεβαιώνοντας και γενετικά την παραπάνω έρευνα, τεκμηριώνοντας τη συσχέτιση μεταξύ των γονιδίων της υπέρτασης και του βασικοκυτταρικού καρκινώματος. Με άλλα λόγια, τα άτομα που εμφανίζουν γενετική προδιάθεση για υπέρταση έχουν αυξημένη γενετική προδιάθεση και για τον συνηθισμένο τύπο καρκίνου του δέρματος.

Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον υπεύθυνο της Μονάδας, Αναπληρωτή Καθηγητή Γενετικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ κ. Χρήστο Γιαπιτζάκη, μελέτησε δείγματα 

γενωμικού DNA από Έλληνες ασθενείς με βασικοκυτταρικό καρκίνωμα και από υγιείς μάρτυρες  με αντιστοιχία φύλου και ηλικίας (28-96 ετών). Σε όλα τα δείγματα πραγματοποιήθηκε μοριακή γονοτύπηση λειτουργικών πολυμορφισμών του DNA που επηρεάζουν την έκφραση 5 γονιδίων και επομένως την παραγόμενη ποσότητα πρωτεϊνικών παραγόντων του συστήματος ρενίνης-αγγειοτασίνης, το οποίο ρυθμίζει την πίεση του αίματος [AGT (αγγειοτασινογόνο),  ACE (μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτασίνης), ACE2 (μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτασίνης 2), AGTR1 και AGTR2 (υποδοχείς 1 και 2 της αγγειοτασίνης ΙΙ)]. Η έρευνα έδειξε πως οι ασθενείς με βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είχαν στατιστικά αυξημένο ποσοστό της γενετικά καθορισμένης αύξησης της έκφρασης των γονιδίων AGT και ACE σε σχέση με τους υγιείς μάρτυρες.

Έτσι, επιβεβαιώνεται γενετικά πως πράγματι η λήψη αντιυπερτασικών φαρμάκων που στοχεύουν στο μετατρεπτικό ένζυμο ή τους υποδοχείς της αγγειοτασίνης ΙΙ δρα χημειοπροστατευτικά έναντι της ανάπτυξης βασικοκυτταρικού καρκινώματος σε άτομα με αυξημένη γενετική προδιάθεση για υπέρταση και καρκίνο δέρματος.

Αξίζει να αναφερθεί ότι η εν λόγω έρευνα της ομάδας του Καθηγητή Χρήστου Γιαπιτζάκη βραβεύθηκε με το Πρώτο Βραβείο Βασικής Έρευνας στο 48ο Ετήσιο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο που έλαβε χώρα στην Αθήνα τον περασμένο Μάιο.