Η κυκλοφορία των νέων υποπαραλλαγών της Όμικρον έχει μειώσει την προστασία που απολαμβάναμε από προηγούμενηση νόσο με COVID-19, αυξάνοντας τις επαναλοιμώξεις.
Το πρόσφατο 6ο κύμα κορονοϊού έχει οδηγήσει σε σημαντική αύξηση κρουσμάτων. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και πολλές επαναλοιμώξεις. Ενδεικτικό είναι ότι σύμφωνα με την εβδομαδαία ενημέρωση του ΕΟΔΥ, από τις 4 Ιουλίου 2022 – 10 Ιουλίου 2022 καταγράφηκαν 13.623 κρούσματα COVID-19 ανά εκατoμμύριο πληθυσμού (18% εβδομαδιαία μεταβολή) εκ των οποίων οι επαναλοιμώξεις αφορούν το 17% των λοιμώξεων.
Τα αναδυόμενα δεδομένα υποστηρίζουν πια ότι οι νέες υποπαραλλαγές μπορούν να μειώσουν την περίοδο μεταξύ της πρώτης λοίμωξης και της επόμενης με COVID-19. Σε πολλές περιοχές, οι ειδικοί εισηγήθηκαν τη μείωση του προστατευτικού παραθύρο προηγούμενης λοίμωξης από 12 εβδομάδες σε 28 μέρες. Αυτήν την εβδομάδα σε 3 περιοχές της Αυστραλίας ( New South Wales, Western Australia και Australian Capital Territory), οι κυβερνήσεις ανακοίνωσαν ότι όσοι νόσησαν με COVID προηγουμένως, θα χρειαστεί να κάνουν ξανά τεστ μετά από 28 μέρες αν βιώσουν συμπτώματα. Αν βγουν θετικοί, θα αντιμετωπιστούν ως νέα κρούσματα.
Οι επαναλοιμώξεις με COVID-19 σε όλο τον κόσμο βρίσκονται σε άνοδο. Στην Αγγλία, οι επαναλοιμώξεις συνιστούσαν το 1% όλων των κρουσμάτων στην προ-Όμικρον εποχή. Τις πρόσφατες εβδομάδες συνιστούν πάνω από 25% των ημερήσιων κρουσμάτων. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 18% στη Νέα Υόρκη.
Για να κατανοήσουμε το μέγεθος του κινδύνου επαναλοίμωξης σε ατομικό επίπεδο πρέπει να λάβουμε υπόψιν 4 παράγοντες: Τον ιό, την ανοσιακή απάντηση του καθενός σε προηγούμενη λοίμωξη, το στάτους εμβιολιασμού, και τα προσωπικά μέτρα προστασίας που λαμβάνει κάποιος. Δεν υπάρχουν πολλά που μπορούν να κάνουμε για τους δύο πρώτους παράγοντες αλλά μπορούμε να αναλάβουμε δράση για τους άλλους δύο.
Ο ιός
Στην προ-Όμικρον εποχή η λοίμωξη με ένα τα στελέχη Άλφα, Βήτα και Δέλτα πρόσφεραν ανοσία για πολύ καιρό κατά της συμπτωματικής λοίμωξης. Ωστόσο, όλα άλλαξαν με την ανάδυση του στελέχους Όμικρον. Οι μελέτες δείχνουν ότι η προηγούμενη λοίμωξη με Όμικρον δεν πρόσφερε τόσο μεγάλη προστασία κατά της επαναλοίμωξης και συνδέθηκε με λιγότερο ισχυρές αποκρίσεις αντισωμάτων.
Φτάνοντας στο σήμερα, παρατηρούμε ότι ακόμα και η λοίμωξη με τις υποπαραλλαγές ΒΑ.1 και ΒΑ.2 δεν μας προστατεύει απαραίτητα από τις νέες υποπαραλλαγές ΒΑ.4 και ΒΑ.5.
Η απάντησή μας σε προηγούμενη λοίμωξη
Ο τρόπος που το ανοσοποιητικό μας σύστημα αντιμετώπισε προηγούμενες λοιμώξεις COVID μπορεί να επηρεάσει τις μελλοντικές ανταποκρίσεις του οργανισμού σε νέα έκθεση στον ιό. Γνωρίζουμε ότι τα ανοσοκατασταλμένα άτομα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επαναμόλυνσης (ή ακόμη και υποτροπής από μια επίμονη λοίμωξη).
Η μεγάλη έρευνα για τη μόλυνση από COVID στο Ηνωμένο Βασίλειο δείχνει ότι στον γενικό πληθυσμό, τα άτομα που δεν αναφέρουν συμπτώματα ή έχουν χαμηλότερες συγκεντρώσεις ιού στα PCR με την προηγούμενη μόλυνσή τους είναι πιο πιθανό να επαναμολυνθούν από εκείνα με συμπτώματα ή υψηλότερες συγκεντρώσεις ιών.
Αυτό δείχνει ότι όταν το σώμα προκαλεί μια πιο ισχυρή ανοσολογική απόκριση στην πρώτη λοίμωξη, χτίζει άμυνες κατά της επαναμόλυνσης.
Στάτους εμβολιασμού
Όταν κυκλοφόρησαν τα εμβόλια COVID το 2021, παρείχαν προστασία τόσο κατά της σοβαρής νόσου όσο και κατά της συμπτωματικής νόσου. Το σημαντικό είναι ότι η προστασία κατά της σοβαρής νόσου ακόμα διατηρείται, λόγω των ανοσοποιητικών απαντήσεων κατά κομματιών του ιού που δεν έχουν μεταλλαχθεί από το αρχικό στέλεχος. Ωστόσο, οι υποπαραλλαγές της Όμοκρον μπορούν να μολύνουν ανθρώπους ακόμη και αν είναι εμβολιασμένοι, καθώς τα στελέχη έχουν βρει τρόπους για αποδράσουν από τα αντισώματα των εμβολίων.
Μία νέα μελέτη δείχνει ότι 6 μήνες μετά τον εμβολιασμό με mRNA εμβόλιο, τα επίπεδα αντισωμάτων κατά όλων των υποπαραλλαγών της Όμικρον μειώνονται σημαντικά σε σχέση με το αρχικό στέλεχος. Αυτό μειώνει σημαντικά την προστασία κατά της λοίμωξης με τις νέες υποπαραλλαγές.
Τα επίπεδα αντισωμάτων αυξήθηκαν ξανά δύο εβδομάδες αφόοτοι οι συμμετέχοντες έλαβαν αναμνηστική δόση. Ωστόσο, το κέρδος κατά της ΒΑ.4 και της ΒΑ.5 ήταν μικρότερο. Ενδιαφέρον έχει ότι τα επίπεδα αντισωμάτων ήταν υψηλότερα σε όσους είχαν μολυνθεί αλλά και εμβολιαστεί. Παρομοίως, το όφελος ήταν μικρότερο για τις νέες υποπαραλλαγές.
Ατομική προστασία
Ο SARS-CoV-2 μεταδίδεται από άτομο σε άτομο στον αέρα με αναπνευστικά σταγονίδια και αερολύματα και αγγίζοντας μολυσμένες επιφάνειες.
Μπορούμε να διαταράξουμε τη μετάδοση κάνοντας όλα τα πράγματα που έχουμε διδαχθεί τα τελευταία δύο χρόνια. Κοινωνικές αποστάσεις και χρήση μάσκας είναι οι καλύτεροι σύμμαχοι. Το τακτικό πλύσιμο των χεριών, η βελτίωση του εξαερισμού και το άνοιγμα των παραθύρων βοηθάει. Τέλος πρέπει να απομονωθούμε όταν είμαστε άρρωστοι.
Υπάρχουν κάποια ελπιδοφόρα πρόσφατα δεδομένα που δείχνουν ότι ενώ η επαναμόλυνση μπορεί να είναι συνηθισμένη, σπάνια σχετίζεται με σοβαρή ασθένεια. Δείχνουν επίσης ότι οι αναμνηστικές δόσεις παρέχουν κάποια μέτρια προστασία.
Ενώ ορισμένα (άτυχα) άτομα έχουν μολυνθεί εκ νέου μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα (λιγότερο από 90 ημέρες), αυτό φαίνεται να είναι ασυνήθιστο και συνήθως αφορά νέους ως επί το πλείστον ανεμβολίαστους.