Ψηφιοποίηση της Υγείας: Οι 15 + 11 προτάσεις των φαρμακευτικών εταιρειών για ψηφιακές μεταρρυθμίσεις στο Φάρμακο

Συνεργασία Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων με στόχο την άμεση εφαρμογή ψηφιακών μεταρρυθμίσεων στο χώρο του φαρμάκου.

Μετά από αίτημα του Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκου Πιερρακάκη, ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ), διαμόρφωσε μια σειρά προτάσεων, που θα αποτελέσουν «γρήγορες νίκες» ή «quick-wins» ψηφιακών μεταρρυθμίσεων στο χώρο του φαρμάκου.

Σύμφωνα με πληροφορίες ο ΣΦΕΕ διαμόρφωσε ένα πλαίσιο 26 προτάσεων, 15 με βραχυπρόθεσμο ορίζοντα υλοποίησης και 11 με μακροπρόθεσμο, που θα καταστήσουν αποδοτικότερους τους υπάρχοντες μηχανισμούς ελέγχου της δαπάνης.

Οι βραχυπρόθεσμες προτάσεις

Προτάσεις που στοχεύουν στη διασφάλιση της τήρησης των συνταγογραφικών πρωτοκόλλων, πλήρη υιοθέτηση της άυλης συνταγογράφησης, φίλτρα αλλά και υπενθυμίσεις μη συμμόρφωσης, μητρώα ασθενών και ένταξη όλων των φαρμάκων στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, περιλαμβάνει η λίστα με τις 15 προτάσεις με βραχυπρόθεσμο ορίζοντα υλοποίησης του ΣΦΕΕ.

Συγκεκριμένα, προτείνεται:

(1) Σύνδεση διαγνωστικών εργαστηρίων με Ηλεκτρονικό Φάκελο ασθενούς για αποτελέσματα αιματολογικών/ βιοχημικών εξετάσεων, ώστε να επιτευχθεί η διασφάλιση της τήρησης των συνταγογραφικών πρωτοκόλλων μέσα από το σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.

Συστηματική χρήση και διασύνδεση δεδομένων ΗΔΙΚΑ, ΕΟΠΥΥ και ΕΟΦ, με στόχο την αποτελεσματική χρήση και εξαγωγή συμπερασμάτων και κριτηρίων από τις υπάρχουσες πηγές δεδομένων. «Η διασύνδεση των στοιχείων μπορεί να οδηγήσει σε αποτελεσματικότερη εφαρμογή των πρωτοκόλλων και των φίλτρων συνταγογράφησης και κατά συνέπεια σε καλύτερο έλεγχο της δαπάνης, καθώς και στη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων σε κατηγορίες όπου φαίνεται να υπάρχει αδικαιολόγητα αυξημένη δαπάνη», αναφέρουν.

Επιπλέον, σημαντικό κρίνεται από το ΣΦΕΕ σε κάθε διαπραγμάτευση να μοιράζονται στοιχεία από την ΗΔΙΚΑ και το ΣΗΠ μεταξύ της Επιτροπής και των εταιρειών υπό διαπραγμάτευση. Έτσι, η διαπραγμάτευση θα γίνεται σε μια κοινή βάση με κοινά στοιχεία, ώστε να μπορούν να επιτυγχάνονται συμφωνίες που θα οδηγούν σε πραγματικό εξορθολογισμό της δαπάνης. Σε αυτό το πλαίσιο, προτείνται και η επέκταση δεσμευτικών συνταγογραφικών πρωτοκόλλων σε κατηγορίες/παθήσεις που δεν υφίστανται αυτή τη στιγμή, με βάση την παρακολούθηση της πάθησης και σύμφωνα με την κλινική πρακτική.

(2) 100% εφαρμογή της άυλης συνταγογράφησης. Η εφαρμογή θα βοηθήσει στην αναγνώριση πιθανών μη ορθών συνταγογραφήσεων και συνεπώς στην άμεση μείωση της δαπάνης. Επιπρόσθετα, θα εξαλειφθεί το κόστος,  1 ευρώ για κάθε συνταγή που πραγματοποιείται με χαρτί, οδηγώντας σε εξοικονόμηση περίπου 60 εκατ. ευρώ, που θα μπορούσε να ενισχύσει τον προϋπολογισμό του Φαρμάκου.

(3) Τα SPC φίλτρα πρέπει επεκταθούν ώστε να περιλαμβάνουν και φίλτρα δοσολογίας με βάση το Φύλλο οδηγιών του Σκευάσματος, το φύλο την ηλικία κλπ.

(4) Υπενθυμίσεις συνταγογραφικής μη συμμόρφωσης προς τους συνταγογράφους Ιατρούς, σε πραγματικό χρόνο.  

(5) Υπενθυμίσεις συμμόρφωσης και επέκταση ελέγχου μέσω της εφαρμογής MyHealth. Η μη συμμόρφωση στην αγωγή επηρεάζει το αποτέλεσμα της και τη λειτουργία του συστήματος υγείας. Αυξάνει τον κίνδυνο νοσηλειών και το βαθμό θνησιμότητας, καθώς σχετίζεται με ανεπιθύμητες ενέργειες και αυξημένο κόστος. Η χρήση κινητών εφαρμογών και ειδοποιήσεων μέσω υπαρχόντων ψηφιακών εργαλείων, όπως οι εφαρμογές στα κινητά,  αποτελεί προσέγγιση χαμηλού κόστους και υψηλής προσβασιμότητας στους ασθενείς, όπως φάνηκε στην πανδημία.

(6) Επιβεβαίωση λήψης συνταγής από τον δικαιούχο ηλεκτρονικά είτε μέσω sms είτε μέσω email, με στόχο την εξακρίβωση των στοιχείων του ασφαλισμένου και την ορθή χρήση του ΑΜΚΑ του.

(7) Διασταυρούμενος έλεγχος ΑΜΚΑ. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν περιπτώσεις που ο ΑΜΚΑ δεν ορίζεται με σαφήνεια ειδικά στις περιπτώσεις των ανασφάλιστων. Θα επιτρέψει τον καθορισμό  του ακριβούς πληθυσμού ασθενών και τη δαπάνη που απαιτείται ώστε να προέλθει από άλλο προϋπολογισμό.

(8) Κωδικοποίηση σε βάση ICD10 των πληροφοριών σχετικά με νοσηλείες κλπ. που σύντομα θα ενταχθούν στο myHealthApp

(9) Μητρώα ασθενών. Είναι ζωτικής σημασίας να συνδεθούν ηλεκτρονικά όλες οι Μονάδες Υγείας (Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, ιδιώτες ιατροί κ.λπ.) και όλοι οι ασθενείς με τον ΑΜΚΑ τους, ανεξαρτήτως τοποθεσίας που νοσηλεύονται, να μπαίνουν σε μια πλατφόρμα, ορατή σε όλες τις μονάδες. Αυτό θα επιτρέψει την παρακολούθηση της θεραπείας των ασθενών.

(10) Αναβάθμιση της πλατφόρμας του Συστήματος Ηλεκτρονικής Προέγκρισης (ΣΗΠ). «Παραμετροποίηση του ΣΗΠ προκειμένου να μπορούν να καταγράφονται και δεδομένα αποτελεσματικότητας των φαρμάκων και να μπορεί να αξιοποιηθεί ως εργαλείο για τη σύναψη συμφωνιών διαπραγμάτευσης με βάση το αποτέλεσμα ή/και συμφωνίες σε συνάρτηση με θεραπευτικά ορόσημα σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους.

(11) Δυνατότητα εκτέλεσης συνταγών ανά γραμμή. Σήμερα, μία συνταγή πρέπει να εκτελεστεί στο σύνολό της. Έτσι στην περίπτωση που περιλαμβάνει διάφορα σκευάσματα, τα οποία δεν είναι όλα διαθέσιμα την ίδια χρονική στιγμή στο ίδιο φαρμακείο, ο ασθενής είτε θα πρέπει να περιμένει από το φαρμακείο να προμηθευτεί όλα τα σκευάσματα της συνταγής είτε θα πρέπει να προσπαθήσει να βρει φαρμακείο που να τα έχει άμεσα διαθέσιμα όλα. Στην προτεινόμενη ενναλακτική περίπτωση, ο ασθενής θα μπορούσε να προμηθευτεί από ένα φαρμακείο τα σκευάσματα που διαθέτει άμεσα και από κάποιο γειτονικό τα υπόλοιπα. Αυτή η δυνατότητα, εκτός από την καλύτερη εξυπηρέτηση του ασθενούς, θα επέφερε και πιο ορθολογική διαχείριση του συνολικά διαθέσιμου αποθέματος των φαρμάκων.

(12) Το σύνολο των συνταγογραφούμενων φαρμάκων (αποζημιούμενα και μη αποζημιούμενα όπως περιλαμβάνονται στο Δελτίο Τιμών) να εισαχθούν στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση.

(13) Ηλεκτρονική αποστολή όλων των σημειωμάτων rebate και clawback.

(14) Ψηφιακή διανομή των Dear Healthcare Professional Communication (DHPC) στους επαγγελματίες Υγείας για την άμεση και στοχευμένη ενημέρωσή τους για νέα δεδομένα ασφάλειας των φαρμάκων, διασφαλίζοντας έτσι τόσο την ορθότερη χρήση φαρμάκων, όσο και τη δημόσια. υγεία.

(15) Δημιουργία ενός εθνικού μηχανισμού διάθεσης δεδομένων υγείας (γνωστά και ως δεδομένα του πραγματικού κόσμου, Real World Data, RWD) με πρώτο βήμα την εξασφάλιση πρόσβασης στα δεδομένα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.

Όπως έχει αναγνωριστεί από όλους τους εμπλεκομένους στο χώρο, η Ελλάδα διαθέτει όλα τα εχέγγυα για να προσελκύσει επενδύσεις που δικαιούται στην κλινική έρευνα και να αναδειχθεί ως επενδυτικό «hub» στον τομέα. Στην προσπάθεια αυτή, σημαντικό ρόλο μπορεί παίξει η αξιοποίηση των RWΕ. Κάθε χρόνο, η φαρμακοβιομηχανία επενδύει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για να αποκτήσει πρόσβαση σε τέτοια δεδομένα. Στη χώρα μας διαθέτουμε το μοναδικό πλεονέκτημα των δεδομένων της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, ήδη από το 2012, που χαρακτηρίζονται «θησαυρός» για τη φαρμακευτική βιομηχανία και την επιστημονική έρευνα. Γεγονός είναι η πρόσβαση και η ανάλυση του μεγάλου όγκου δεδομένων υγείας που παράγεται στο εθνικό σύστημα υγείας εντάσσεται στις προτεραιότητες της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025. Αντίστοιχα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αντιληφθεί τη σημασία των δεδομένων αυτών και έχει θέσει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για την υγεία, ως μία από τις βασικές της προτεραιότητές ως το 2025.

Στο πλαίσιο αυτό, ένα πρώτο βήμα υλοποίησης της σημαντικής αυτής παρέμβασης για την αξιοποίηση των δεδομένων υγείας προς όφελος των ασθενών και του εθνικού συστήματος υγείας μπορεί να είναι η εξασφάλιση πρόσβασης στα δεδομένα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και η αξιοποίησή τους για επιστημονικούς σκοπούς.

Κρίσιμο είναι να υπογραμμιστεί ότι υπάρχουν ήδη βέλτιστες πρακτικές από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ και υπό την απόλυτη τήρηση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Μεταξύ αυτών ο οργανισμός FINDATA της Φινλανδίας. Στα 2,5 χρόνια λειτουργίας του έχουν κατατεθεί σχεδόν 700 αιτήσεις για πρόσβαση στα δεδομένα του, ενώ περίπου 500 αιτήματα έχουν ήδη ικανοποιηθεί.

Η πρόσβαση ιδιωτικών οργανισμών σε ανώνυμα δεδομένα (θα επιφέρει θετικές επιδράσεις όπως:

• Η αύξηση των ελληνικών δεδομένων αναφορικά με τις επιπτώσεις των θεραπειών
• Η διαθεσιμότητα επιδημιολογικών δεδομένων, προγνωστικών παραγόντων για την επιδείνωση ή αποτελεσματικότητα της θεραπείας της νόσου.
• Η δυνατότητα πιθανής μελλοντικής χρήσης των δεδομένων αυτών, στη διαδικασία ΗΤΑ
• Η χρήση δεδομένων αυτών για τη μέτρηση αποτελεσματικότητας– συστήματα επιδόσεων
• Η πιθανή δυνατότητα ανάλυσης κόστους (εάν συλλέγονται και έμμεσες δαπάνες)

Μάλιστα, εκτιμάται ότι η καταβολή του πληρωτέου ποσού (μείον το διοικητικό κόστος για την παροχή των δεδομένων) για τα RWE από κάθε φαρμακευτική εταιρεία θα μπορούσε να μετριάσει το cb της εταιρείας.

Οι μακροπρόθεσμες προτάσεις

Πλήρη εφαρμογή της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης στα νοσοκομεία, έλεγχο εφαρμογής των θεραπευτικών πρωτοκόλλων, ένας διαγνωστικός Άτλαντας για τις σπάνιες παθήσεις και μια ηλεκτρονική πλατφόρμα horizon scanning, είναι μεταξύ των 11 προτάσεων με βραχυπρόθεσμο ορίζοντα εφαρμογής.

Ειδικότερα, οι προτάσεις προβλέπουν:

(1) Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση στα Νοσοκομεία. Θα επιτρέψει την παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο των δαπανών του νοσοκομειακού προϋπολογισμού που, με την παράλληλη εφαρμογή θεραπευτικών πρωτοκόλλων και την εισαγωγή δεδομένων από τα διαγνωστικά δεδομένα των ασθενών, θα οδηγήσει σε έλεγχο της συνταγογράφησης.

(2) Τα θεραπευτικά πρωτόκολλα καθώς και οι περιορισμοί που θέτει η Επιτροπή Αξιολόγησης να ελέγχονται και σε όσες συνταγές αυτό δεν είναι δυνατόν να ζητείται η επικύρωση από τον θεράποντα ιατρό και ίσως για κάποιες θεραπείες (υψηλού κόστους) που βρίσκονται σε θεραπευτικό πρωτόκολλο να ζητείται η έγκριση του φορέα ασφάλισης.

(3) Αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας για την καταγραφή και αποτύπωση και του έμμεσου κόστους που σχετίζεται με τις νόσους. Στόχος είναι η σταδιακή μετάβαση σε ένα σύγχρονο μοντέλο όπου ο σχεδιασμός και η κατανομή πόρων θα γίνεται με βάση το κόστος της νόσου και όχι αποσπασματικά, πχ. κόστος φαρμάκων, εξετάσεων ή νοσηλείας. Αυτό θα περιλαμβάνει το χρόνο απουσίας από την εργασία λόγων παθήσεων, διασύνδεση αναρρωτικών αδειών με τον ηλεκτρονικό φάκελο υγείας, την καταγραφή πιστοποίησης αναπηρίας, επιδομάτων ή πρόωρης συνταξιοδότησης για λόγους υγείας και συσχέτισης με αντίστοιχες νόσους.

(4) Διαγνωστικός Άτλαντας για Σπάνιες Παθήσεις. Μια εφαρμογή ή ηλεκτρονική πλατφόρμα που μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς και τους επαγγελματίες υγείας HCPs σε πιο ακριβή και ταχύτερη διάγνωση, ειδικά στον τομέα των Σπάνιων Παθήσεων, εξαλείφοντας τη χορήγηση λανθασμενων θεραπειών λόγω λανθασμένης διάγνωσης, μειώνοντας περιττές και μερικές φορές επιβλαβείς συνταγές.

(5) Χρήση του Προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου «Φ. Γεννηματά» για την τεκμηρίωση ενός επιδημιολογικού προφίλ ασθενών με καρκίνο μαστού στην Ελλάδα, την ανάπτυξη αλγορίθμου AI για έγκαιρη ανίχνευση γυναικών υψηλού κινδύνου και επέκταση σε άλλους επαχθή θεραπευτικούς τομείς.

(6) Επιτάχυνση της χρήσης Ψηφιακής Υπογραφής χρησιμοποιώντας πολλαπλούς τύπους ψηφιακών υπογραφών και διαδικασία έγκρισης (εσωτερικά και εξωτερικά).

(7) Ψηφιακός έλεγχος αποθεμάτων, με παρακολούθηση (ποσοτήτων και αξιών) νοσοκομειακών φαρμάκων (ανά θεραπευτική κατηγορία), ανά κλινική, νοσοκομείο, ΥΠΕ. Μια κοινή πλατφόρμα που θα παρακολουθεί και θα ελέγχει το απόθεμα των φαρμακοποιών του νοσοκομείου και του ΕΟΠΥΥ και θα δημιουργεί αυτόματα την παραγγελία για τη διατήρηση του κατάλληλου αποθέματος. Η παραγγελία θα αποστέλλεται αυτόματα στη φαρμακευτική εταιρεία.

(8) Ηλεκτρονικά παραστατικά. Μετάβαση από έντυπα τιμολόγια, δελτία αποστολής και πιστωτικά σημειώματα σε ηλεκτρονική μορφή.

(9) Απ’ αρχής μέχρι τέλους ψηφιοποίηση διεργασιών της Επιτροπής HTA. Ανάγκη για ψηφιοποίηση και αυτοματοποίηση της διαδικασίας για την κατάθεση, παρακολούθηση και follow-up της αίτησης αξιολόγησης. Μια τέτοια πλατφόρμα θα επιτάχυνε τη διαδικασία και θα αφαιρούσε μεγάλο μέρος του διαχειριστικού φορτίου.

(10) Δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας horizon scanning. «Σε ένα σύστημα που λειτουργεί στη λογική των κλειστών προϋπολογισμών/ έτος είναι σημαντικό να καταγράφονται προοπτικά οι πραγματικές εκτιμώμενες ανάγκες και να γίνεται τεκμηριωμένα ο υπολογισμός του προϋπολογισμού», σημειώνεται. Μέσα από αυτή την πλατφόρμα θα μπορούν να κατατίθενται από τον κάθε εταιρεία στοιχεία με τα αναμενόμενα χρονοδιαγράμματα λανσαρισμάτων νέων προϊόντων. Άρα θα μπορεί να υπάρχει μια πρώτη εκτίμηση για την πιθανή επίπτωση στον προϋπολογισμό, προκειμένου να μπορεί να γίνεται από το Υπουργείο και τον ΕΟΠΥΥ σωστός προγραμματισμός.

(11) Αξιοποίηση των πληροφοριών που παρέχονται ήδη από τον φαρμακευτικό κλάδο στον ΕΟΦ σχετικά με out of stocks and back in stock data για τη διαχείριση συνταγών/παραγγελιών. Στην παρούσα φάση όλα τα δεδομένα συμπληρώνονται χειροκίνητα στην πλατφόρμα του ΕΟΦ και δεν επιτρέπονται διορθώσεις μετά την υποβολή. Προτείνεται η αυτοματοποιημένη μεταφόρτωση των αρχείων .