Τα πρώτα «συνθετικά έμβρυα» στον κόσμο είναι γεγονός

Ισραηλινοί ερευνητές χρησιμοποιώντας βλαστοκύτταρα ποντικών σχημάτισαν δομές που μοιάζουν με έμβρυα, τα οποία φέρουν εντερικό σωλήνα, έναν πρώιμο εγκέφαλο και μια καρδιά που χτυπά.

Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό κατόρθωμα Ισραηλινών επιστημόνων από το Ινστιτούτο Weizmann (που δημοσιεύεται στο Cell), το οποίο παρακάμπτει την ανάγκη για σπέρμα, ωάρια και γονιμοποίηση. Οι ερευνητές ανέπτυξαν βλαστοκύτταρα ποντικών τα οποία αυτοσυναρμολογήθηκαν σε πρώιμες δομές που μοιάζουν με έμβρυο που διαθέτουν εντερικό σωλήνα, έναν πρώιμο εγκεφάλου και μια καρδιά που χτυπά.

Γνωστά ως συνθετικά έμβρυα επειδή δημιουργούνται χωρίς γονιμοποιημένα ωάρια, οι ζωντανές αυτές δομές αναμένεται, βραχυπρόθεσμα, να οδηγήσουν σε βαθύτερη κατανόηση του πώς σχηματίζονται όργανα και ιστοί κατά την ανάπτυξη των φυσικών εμβρύων.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η εργασία θα μπορούσε επίσης να μειώσει τα πειράματα σε ζώα και τελικά να ανοίξει το δρόμο για νέες πηγές κυττάρων και ιστών για μεταμόσχευση ανθρώπινων οργάνων. Για παράδειγμα, τα κύτταρα του δέρματος από έναν ασθενή με λευχαιμία θα μπορούσαν ενδεχομένως να μετατραπούν σε βλαστοκύτταρα μυελού των οστών για τη θεραπεία της κατάστασής τους.

«Υποδεικνύουμε ότι τα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα δημιουργούν ολόκληρα συνθετικά έμβρυα», δήλωσε ο καθηγητής Jacob Hanna, ο οποίος ηγήθηκε της προσπάθειας. «Είμαστε πραγματικά ενθουσιασμένοι με αυτή τη δουλειά και τις δυνατότητές της».  Πέρυσι, η ίδια ομάδα περιέγραψε πώς είχε δημιουργήσει  μια μηχανική μήτρα που επέτρεπε σε φυσικά έμβρυα ποντικών να αναπτυχθούν εκτός αυτής για αρκετές ημέρες. Στην πιο πρόσφατη εργασία, η ίδια συσκευή χρησιμοποιήθηκε για την καλλιέργεια και ανάπτυξη βλαστοκυττάρων ποντικιού για περισσότερο από μια εβδομάδα, σχεδόν το ήμισυ του χρόνου κύησης για ένα ποντίκι.

Ορισμένα από τα κύτταρα υποβλήθηκαν σε προεπεξεργασία με χημικές ουσίες, οι οποίες ενεργοποίησαν γενετικά προγράμματα για να εξελιχθούν σε πλακούντα, ενώ άλλα αναπτύχθηκαν χωρίς παρέμβαση σε όργανα και άλλους ιστούς.

Ενώ τα περισσότερα από τα βλαστοκύτταρα απέτυχαν να σχηματίσουν δομές που μοιάζουν με έμβρυο, περίπου το 0,5% κατάφερε να δημιουργήσει ιστούς και όργανα. Σε σύγκριση με φυσικά έμβρυα ποντικού, τα συνθετικά έμβρυα ήταν κατά 95%  ίδια όσον αφορά την εσωτερική τους δομή και τα γενετικά προφίλ των κυττάρων. Από όσο μπορούσαν να πουν οι επιστήμονες, τα όργανα που σχηματίστηκαν ήταν λειτουργικά.

Ο Hanna είπε ότι τα συνθετικά έμβρυα δεν ήταν «πραγματικά» έμβρυα και δεν είχαν τη δυνατότητα να εξελιχθούν σε ζωντανά ζώα, ή τουλάχιστον δεν είχαν τη δυνατότητα όταν μεταμοσχεύθηκαν στις μήτρες θηλυκών ποντικών. Ο ίδιος έχει ιδρύσει μια εταιρεία που ονομάζεται Renewal Bio που δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη ανθρώπινων συνθετικών εμβρύων για την παροχή ιστών και κυττάρων για ιατρικές παθήσεις.

«Στο Ισραήλ και σε πολλές άλλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, είναι νόμιμο και έχουμε ηθική έγκριση να το κάνουμε αυτό με πολυδύναμα ανθρώπινα βλαστοκύτταρα. Αυτό παρέχει μια ηθική και τεχνική εναλλακτική στη χρήση των εμβρύων», είπε ο Hanna.

Ωστόσο, δεν συμφωνούν όλοι με το εγχείρημα, όπως ο Δρ Τζέιμς Μπρίσκο, που είναι επικεφαλής της ομάδας στο Ινστιτούτο Francis Crick στο Λονδίνο, ο οποίος συστήνει ότι ήταν σημαντικό να συζητηθεί ένας καλύτερος τρόπος ρύθμισης της εργασίας πριν αναπτυχθούν ανθρώπινα συνθετικά έμβρυα.

«Τα συνθετικά ανθρώπινα έμβρυα δεν αποτελούν άμεση προοπτική. Γνωρίζουμε λιγότερα για τα ανθρώπινα έμβρυα από τα έμβρυα ποντικιού και η αναποτελεσματικότητα των συνθετικών εμβρύων ποντικού υποδηλώνει ότι η μετάφραση των ευρημάτων στον άνθρωπο απαιτεί περαιτέρω ανάπτυξη», είπε ο Briscoe, προσθέτοντας ότι : «Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να εξετάσουμε το καλύτερο νομικό και ηθικό πλαίσιο για τη ρύθμιση της έρευνας και της χρήσης ανθρώπινων συνθετικών εμβρύων και για την αναθεώρηση των ισχυόντων κανονισμών».

Μιλώντας στο StatNews , ο καθηγητής Paul Tesar, γενετιστής στο Πανεπιστήμιο Case Western Reserve, είπε ότι: «Πάντα θα υπάρχει μια γκρίζα ζώνη, αλλά ως επιστήμονες και ως κοινωνία πρέπει να ενωθούμε για να αποφασίσουμε πού είναι η κόκκινη γραμμή και να καθορίσουμε τι είναι ηθικά αποδεκτό».

Η δημιουργία «συνθετικών» ανθρώπινων εμβρύων είναι εκτός πλαισίου του Νόμου περί Ανθρώπινης Γονιμοποίησης και Εμβρυολογίας του Ηνωμένου Βασιλείου και θα ήταν παράνομη η χρήση τους για τη διαπίστωση εγκυμοσύνης σε μια γυναίκα, επειδή δεν ταξινομούνται ως «επιτρεπόμενα έμβρυα».