Ο ύπουλος ιός – «συμπρωταγωνιστής» του κορωνοϊού που στοχεύει τα νεύρα και προκαλεί φλεγμονή

Μετά από περίπου τρία χρόνια που επικρατούσε μόνο ο κορωνοϊός, πέρσι έκανε -ξανά- την εμφάνισή του ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV), που προκαλεί μια κοινή λοίμωξη σε παιδιά και ηλικιωμένους ενήλικες. Το ίδιο μοτίβο συνεχίζεται και την εφετινή χειμερινή περίοδο, με τους ασθενείς να εμφανίζουν συμπτώματα όπως βήχας, φτέρνισμα και πυρετό, και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, να εκδηλώνεται πνευμονία ή βρογχιολίτιδα

Είναι, όμως, τόσο αθώος όσο ένα απλό συνάχι; Όπως αποκαλύπτει μια νεότερη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Τhe Journal of Infectious Diseases, εκτός από το αναπνευστικό σύστημα, ο ιός θα μπορούσε να πλήξει και το νευρικό σύστημα, προκαλώντας βλάβες, διεισδύοντας στο νωτιαίο μυελό και αποκτώντας πρόσβαση στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Πρόκειται για την πρώτη μελέτη που αποδεικνύει τη διείσδυσή του στα νευρικά κύτταρα και την εμφάνιση νευρολογικών συμπτωμάτων στα παιδιά.

Ο ιός RSV έχει ανιχνευθεί στο παρελθόν στο  εγκεφαλονωτιαίο υγρό παιδιών με επιληπτικές κρίσεις. Επιπλέον, το 40% των θετικών στον ιό RSV παιδιών ηλικίας κάτω των 2 ετών εμφάνισαν οξεία εγκεφαλοπάθεια, εγκεφαλική βλάβη που μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση, απώλεια μνήμης ή γνωστικές δυσκολίες.

Στην παρούσα μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν τον ιό χρησιμοποιώντας τρισδιάστατες καλλιέργειες περιφερικών νεύρων που αναπτύχθηκαν από βλαστικά κύτταρα και κύτταρα  εμβρύων αρουραίων. Αφού συμπέραναν ότι μπορούν να μολυνθούν από τον RSV, οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι ο RSV προκάλεσε την απελευθέρωση χημειοκινών – πρωτεϊνών που καταπολεμούν τις λοιμώξεις ελέγχοντας τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος – και σημαντική φλεγμονή.

Πιο συγκεκριμένα, στα χαμηλότερα επίπεδα μόλυνσης από τον ιό RSV, τα νεύρα έγιναν υπεραντιδραστικά στη διέγερση. Σε υψηλότερα επίπεδα, παρατηρήθηκε προοδευτικός εκφυλισμός των νεύρων και αυξημένη νευροτοξικότητα λόγω της υπερβολικής φλεγμονής. «Μέχρι πρότινος, η θεωρία ήταν ότι η φλεγμονώδης αντίδραση ενεργοποιούσε έμμεσα τα νεύρα. Η μελέτη μας όχι μόνο το επιβεβαιώνει αλλά αποδεικνύει και ότι ο ιός μπορεί να διεισδύσει απευθείας στα νεύρα» εξηγεί ο Δρ Giovanni Piedimonte, αντιπρόεδρος για την Έρευνα του Πανεπιστημίου Tulane και καθηγητής Παιδιατρικής, Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Tulane στη Λουιζιάνα των ΗΠΑ.

Επιπλέον, η μελέτη διαπίστωσε ότι ο ιός RSV μπορεί να εισέλθει στον νωτιαίο μυελό μέσω των περιφερικών νεύρων, παρά το γεγονός ότι δεν έχει την ικανότητα να εισέλθει απευθείας στους νωτιαίους νευρώνες. Αν και θα χρειαστεί περισσότερη έρευνα για να διερευνηθεί αυτός ο μηχανισμός, ο Δρ Piedimonte θεωρεί ότι χρησιμοποιώντας τα περιφερικά νεύρα για να εισέλθει στον νωτιαίο μυελό, ο RSV μπορεί να παρακάμψει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, να εισέλθει στο κεντρικό νευρικό σύστημα και να μολύνει τον εγκέφαλο.

«Εάν πράγματι σε μελλοντικές μελέτες επαληθευθεί η θεωρία ότι ιοί, όπως αυτός, είναι σε θέση να έχουν πρόσβαση στο κεντρικό νευρικό σύστημα και να προκαλέσουν νευρολογικές ή αναπτυξιακές διαταραχές, αυτό ανοίγει ένα τεράστιο κουτί της Πανδώρας» καταλήγει.