Καρκίνος Mαστού: Νέες οδηγίες προληπτικού μαστογραφικού ελέγχου

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί έναν από τους συχνότερους καρκίνους στις γυναίκες. Μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες, που διενεργήθηκαν εδώ και 40 χρόνια, έχουν αποδείξει το όφελος του προσυμπτωματικού ελέγχου με τη χρήση μαστογραφίας για τη μείωση της θνητότητας από τη νόσο. Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα), Μιχάλης Λιόντος (Επίκουρος Καθηγητής Ογκολογίας), δρ. Μαρία Καπαρέλου (Ογκολόγος – Παθολόγος), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής) και ο Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας και Διευθυντής της Θεραπευτικής Κλινικής), οι κατευθυντήριες οδηγίες προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του μαστού εμφανίζουν μικρές αποκλίσεις μεταξύ των επιστημονικών εταιρειών και των υγειονομικών αρχών διαφόρων χωρών.

Επιπρόσθετα, τα επιδημιολογικά δεδομένα της νόσου φαίνεται ότι αλλάζουν και τις τελευταίες δεκαετίες διαπιστώνεται αύξηση της επίπτωσης της νόσου σε γυναίκες ηλικίας 40-49 ετών, παρ’ ότι τα ποσοστά συμμετοχής στα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου είναι σταθερά ή και αυξάνονται. Επιπλέον, είναι γνωστό ότι συγκεκριμένες φυλετικές ομάδες, όπως είναι οι γυναίκες μαύρης φυλής, έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης νόσου πιο προχωρημένου σταδίου ή πιο επιθετικής μορφής, όπως είναι ο τριπλά αρνητικός καρκίνος μαστού.

Στο πλαίσιο αυτό, η Ομάδα Εργασίας Προληπτικής Ιατρικής των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής εξέδωσε τις προηγούμενες ημέρες ανανεωμένες κατευθυντήριες οδηγίες προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του μαστού. Οι νέες οδηγίες βασίστηκαν στην συστηματική ανασκόπηση των βιβλιογραφικών δεδομένων που έχουν προκύψει την τελευταία δεκαετία, αλλά και σε υπολογιστικά μοντέλα, που εκτίμησαν το όφελος επιβίωσης που προσφέρουν διαφορετικές πρακτικές προσυμπτωματικού ελέγχου. Με βάση τα δεδομένα αυτά, προτείνεται για τον γενικό πληθυσμό η διενέργεια μαστογραφίας κάθε 2 έτη από την ηλικία των 40 ετών εώς τα 74 έτη.

Η σύσταση για πρωιμότερη έναρξη του προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του μαστού κατά 10 έτη – από τα 50 έτη που ήταν στις προηγούμενες οδηγίες, στα 40 έτη στις τωρινές – υπολογίζεται ότι αποτρέπει περίπου 8 θανάτους από τη νόσο για κάθε 1.000 γυναίκες που κάνουν μαστογραφία. Η ηλικία ολοκλήρωσης του μαστογραφικού ελέγχου παρέμεινε στα 74 έτη, καθώς η επιτροπή των ειδικών έκρινε ότι τα δεδομένα για το όφελος της μαστογραφίας στην ηλικιακή ομάδα 74-79 ετών δεν είναι ακόμη επαρκή.

Η Ομάδα Εργασίας έκρινε, επίσης, ότι είναι ανεπαρκή τα δεδομένα για τη χρήση συμπληρωματικών απεικονιστικών εξετάσεων, όπως είναι το υπερηχογράφημα ή η μαγνητική μαστών για τον προσυμπτωματικό έλεγχο της νόσου. Η σύσταση αυτή, μάλιστα, είναι ανεξάρτητη της πυκνότητας των μαστών, που αποτελεί από μόνος του παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του μαστού. Χρειάζεται, όμως, διαρκής έρευνα για τη βελτίωση των τεχνικών απεικόνισης των μαστών. Σε αυτό το πλαίσιο, η ψηφιακή τομοσύνθεση του μαστού («τρισδιάστατη μαστογραφία») συμπεριλήφθηκε μαζί με την ψηφιακή μαστογραφία ως αποδεκτή μέθοδος προσυμπτωματικού ελέγχου. Η ψηφιακή τομοσύνθεση του μαστού θεωρείται εξίσου αποτελεσματική με την ψηφιακή μαστογραφία ως εργαλείο προσυμπτωματικού ελέγχου, αλλά χαρακτηρίζεται από λιγότερες ψευδώς θετικές διαγνώσεις.

Επομένως, η έναρξη του προληπτικού μαστογροφικού ελέγχου στις Ηνωμένες Πολιτείες από την ηλικία των 40 ετών αναμένεται να αυξήσει την αποτελεσματικότητα της μεθόδου και να μειώσει την θνητότητα της νόσου. Η πρόσφατη αναθεώρηση των κατευθυντήριων οδηγιών θέτει έναν φιλόδοξο στόχο και μάλιστα θεωρείται ότι θα αμβλύνει τις ανισότητες στις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας, καθώς θα έχει μεγαλύτερη θετική επίδραση σε γυναίκες μαύρης φυλής.