Στατίνες: Προκαλούν διαβήτη και ηπατική βλάβη; Ποιοι κινδυνεύουν από τις παρενέργειες σύμφωνα με τη Mayo Clinic

Οι ιατροί συνταγογραφούν στατίνες σε άτομα με υψηλή χοληστερόλη και σε άτομα με σοβαρά καρδιακά προβλήματα. Η υπερβολική ποσότητα χοληστερόλης στο αίμα αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών και εγκεφαλικών επεισοδίων.

Οι στατίνες συμβάλλουν στη μείωση της συνολικής χοληστερόλης και μειώνουν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου. Πώς το κάνουν αυτό; Μπλοκάρουν ένα ένζυμο που χρειάζεται το ήπαρ για να παράγει χοληστερόλη. Αυτό προκαλεί το συκώτι να απομακρύνει τη χοληστερόλη από το αίμα.

Οι στατίνες είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές και ασφαλείς για τους περισσότερους ανθρώπους, ωστόσο, έχουν συνδεθεί με μυϊκούς πόνους, πεπτικά και νευρολογικά προβλήματα σε ορισμένους ανθρώπους.

Εάν νομίζετε ότι αντιμετωπίζετε παρενέργειες από τη λήψη στατινών, μην σταματήσετε μόνοι σας τα χάπια. Συζητήστε πρώτα με τον ιατρό σας γιατί μια αλλαγή στην ποσότητα του φαρμάκου που παίρνετε ή ακόμη και ένας διαφορετικός τύπος φαρμάκου μπορεί να σας βοηθήσει.

Ποιες παρενέργειες μπορεί να έχουν οι στατίνες

1. Μυϊκός πόνος
2. Ηπατική βλάβη
3. Αυξημένο σάκχαρο στο αίμα ή διαβήτη τύπου 2
4. Νευρολογικές παρενέργειες

1. Μυϊκός πόνος

Ένα από τα πιο συνηθισμένα παράπονα των ατόμων που λαμβάνουν στατίνες είναι ο μυϊκός πόνος. Μπορεί να αισθάνεστε αυτόν τον πόνο ως κόπωση ή αδυναμία στους μύες σας. Ο πόνος μπορεί να είναι μια ήπια ενόχληση ή μπορεί να είναι αρκετά σοβαρός ώστε να δυσκολεύεστε να κάνετε τις καθημερινές σας δραστηριότητες.

Ωστόσο, οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ένα φαινόμενο «nocebo» όταν πρόκειται για ανθρώπους που νομίζουν ότι έχουν μυϊκό πόνο από τις στατίνες. Το φαινόμενο «nocebo» σημαίνει ότι οι άνθρωποι που έχουν αρνητικές προσδοκίες για ένα φάρμακο αναφέρουν ότι βιώνουν την πιθανή παρενέργεια σε υψηλότερα ποσοστά από αυτά που θα έπρεπε να προκαλεί το φάρμακο.

Ο πραγματικός κίνδυνος εμφάνισης μυϊκού πόνου ως αποτέλεσμα της λήψης στατινών είναι περίπου 5% ή λιγότερο σε σύγκριση με τη λήψη ενός χαπιού που δεν περιέχει φάρμακο, το οποίο ονομάζεται εικονικό φάρμακο. Ωστόσο, μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι σχεδόν το 30% των ανθρώπων σταμάτησαν να παίρνουν τα χάπια λόγω μυϊκών πόνων ακόμη και όταν έπαιρναν εικονικό φάρμακο!

Ένας ισχυρός προγνωστικός παράγοντας για το αν θα αντιμετωπίσετε μυϊκούς πόνους όταν παίρνετε στατίνες θα μπορούσε να είναι το αν διαβάσατε ή όχι το χαρτί με τις πιθανές παρενέργειες.

Πολύ σπάνια, οι στατίνες μπορεί να προκαλέσουν απειλητική για τη ζωή μυϊκή βλάβη που ονομάζεται ραβδομυόλυση. Η ραβδομυόλυση μπορεί να προκαλέσει ακραίο μυϊκό πόνο, ηπατική βλάβη, νεφρική ανεπάρκεια και θάνατο. Ο κίνδυνος πολύ σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών είναι εξαιρετικά χαμηλός. Μόνο λίγες περιπτώσεις ραβδομυόλυσης συμβαίνουν ανά εκατομμύριο ατόμων που λαμβάνουν στατίνες. Η ραβδομυόλυση μπορεί να εμφανιστεί όταν παίρνετε στατίνες σε συνδυασμό με ορισμένα φάρμακα ή αν παίρνετε υψηλή δόση στατινών.

2. Ηπατική βλάβη

Περιστασιακά, η χρήση στατίνης μπορεί να προκαλέσει αύξηση των επιπέδων των ενζύμων στο ήπαρ. Αυτά τα ένζυμα σηματοδοτούν φλεγμονή. Εάν η αύξηση είναι μόνο ήπια, μπορείτε να συνεχίσετε να παίρνετε το φάρμακο. Σπάνια, εάν η αύξηση είναι σοβαρή, μπορεί να χρειαστεί να δοκιμάσετε μια διαφορετική στατίνη.

Αν και τα ηπατικά προβλήματα είναι σπάνια, ο ιατρός μπορεί να σας ζητήσει μια εξέταση ηπατικών ενζύμων πριν ή λίγο μετά την έναρξη λήψης μιας στατίνης. Δεν θα χρειαστείτε περαιτέρω εξετάσεις ηπατικών ενζύμων, εκτός εάν αρχίσετε να έχετε συμπτώματα προβλημάτων με το συκώτι σας.

Επικοινωνήστε αμέσως με τον ιατρό σας εάν έχετε ασυνήθιστη κόπωση ή αδυναμία, απώλεια όρεξης, πόνο στο άνω μέρος του στομάχου σας, σκουρόχρωμα ούρα ή κιτρίνισμα του δέρματος ή των ματιών σας.

3. Αυξημένο σάκχαρο στο αίμα ή διαβήτη τύπου 2

Είναι πιθανό το επίπεδο σακχάρου στο αίμα σας, γνωστό ως γλυκόζη αίματος, να αυξηθεί όταν παίρνετε στατίνη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη διαβήτη τύπου 2. Ο κίνδυνος είναι μικρός αλλά αρκετά σημαντικός ώστε ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) να έχει εκδώσει προειδοποίηση στις ετικέτες των στατινών σχετικά με τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και τον διαβήτη.

Η αύξηση εμφανίζεται γενικά όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι ήδη υψηλότερα από το φυσιολογικό. Τα άτομα με προδιαβήτη ή διαβήτη μπορεί να δουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους να αυξάνονται όταν αρχίσουν να παίρνουν στατίνη.

Αλλά οι στατίνες προλαμβάνουν τις καρδιακές προσβολές σε άτομα με διαβήτη. Το όφελος από τη λήψη στατινών πιθανότατα αντισταθμίζει τον μικρό κίνδυνο να ανέβει το επίπεδο σακχάρου στο αίμα. Μιλήστε με τον ιατρό σας αν ανησυχείτε γι’ αυτό.

4. Νευρολογικές παρενέργειες

Ο FDA προειδοποιεί στις ετικέτες των στατινών ότι ορισμένοι άνθρωποι έχουν αναπτύξει απώλεια μνήμης ή σύγχυση κατά τη λήψη στατινών. Αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες αντιστρέφονται μόλις σταματήσετε τη λήψη των φαρμάκων.

Υπάρχουν περιορισμένα στοιχεία που αποδεικνύουν σχέση αιτίου-αποτελέσματος και αρκετές μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι στατίνες δεν έχουν καμία επίδραση στη μνήμη. Μιλήστε με τον ιατρό σας εάν παρουσιάσετε απώλεια μνήμης ή σύγχυση ενώ παίρνετε στατίνες.

Μάλιστα υπάρχουν ενδείξεις ότι οι στατίνες μπορεί να βοηθήσουν στη λειτουργία του εγκεφάλου, σε άτομα με άνοια, για παράδειγμα. Αυτό εξακολουθεί να μελετάται.

Ποιος κινδυνεύει να εμφανίσει παρενέργειες από στατίνες

Δεν έχουν όλοι όσοι λαμβάνουν στατίνη παρενέργειες, αλλά ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται:

• Λήψη πολλαπλών φαρμάκων για τη μείωση της χοληστερόλης
• Λήψη φαρμάκων που αλληλεπιδρούν με τις στατίνες
• Το φύλο (οι γυναίκες εμφανίζουν πιο συχνά παρενέργειες)
• Μικρός σωματότυπος
• Η ηλικία, αν είστε 80 ετών ή μεγαλύτεροι
• Νεφρική ή ηπατική νόσος
• Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ
• Αυξημένη κατανάλωση χυμού γκρέιπφρουτ (για ορισμένες στατίνες)
• Παθήσεις, όπως υποθυρεοειδισμός ή νευρομυϊκές διαταραχές

Τρόφιμα και φάρμακα που αλληλεπιδρούν με τις στατίνες

Ο χυμός γκρέιπφρουτ έχει μια χημική ουσία που μπορεί να επηρεάσει τα ένζυμα που διασπούν τις στατίνες στο πεπτικό σας σύστημα. Παρόλο που δεν θα χρειαστεί να κόψετε εντελώς το γκρέιπφρουτ από τη διατροφή σας, ρωτήστε τον ιατρό σας πόσο γκρέιπφρουτ μπορείτε να καταναλώνετε.

Ορισμένα φάρμακα που μπορεί να αλληλεπιδράσουν με τις στατίνες και να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης παρενεργειών. Τα φάρμακα αυτά περιλαμβάνουν ένα φάρμακο για τους ακανόνιστους καρδιακούς ρυθμούς, θεραπείες για τον ιό HIV, ορισμένα αντιβιοτικά και αντιμυκητιασικά φάρμακα, ορισμένα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα και άλλα.

Υπάρχουν πολλά φάρμακα που μπορεί να αλληλεπιδράσουν με τις στατίνες, οπότε βεβαιωθείτε ότι ο ιατρός σας γνωρίζει όλα τα φάρμακα που παίρνετε πριν ξεκινήσετε τη θεραπεία με στατίνες.

Πώς να ανακουφιστείτε από τις παρενέργειες των στατινών

Για την ανακούφιση των παρενεργειών που πιστεύεται ότι προκαλούνται από τις στατίνες, ο ιατρός σας θα σας συστήσει διάφορες επιλογές:

• Κάντε ένα σύντομο διάλειμμα από τη θεραπεία με στατίνες. Μερικές φορές είναι δύσκολο να καταλάβετε αν οι μυϊκοί πόνοι ή άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζετε είναι παρενέργειες των στατινών ή απλώς μέρος της διαδικασίας γήρανσης. Ένα διάλειμμα μπορεί να σας βοηθήσει να αποφασίσετε αν οι πόνοι σας οφείλονται στις στατίνες ή σε κάτι άλλο.
• Αλλάξτε φάρμακο στατίνης. Είναι πιθανό μια συγκεκριμένη στατίνη να σας προκαλεί παρενέργειες, ενώ μια άλλη στατίνη όχι.
• Αλλάξτε τη δόση σας. Η μείωση της δόσης σας μπορεί να μειώσει ορισμένες από τις παρενέργειες, αλλά μπορεί επίσης να μειώσει ορισμένα από τα οφέλη που έχει το φάρμακό σας για τη μείωση της χοληστερόλης. Μια άλλη επιλογή είναι να λαμβάνετε το φάρμακο κάθε δεύτερη ημέρα, ειδικά αν παίρνετε μια στατίνη που παραμένει στο αίμα για αρκετές ημέρες. Μιλήστε με τον ιατρό σας για να καθορίσετε εάν αυτό είναι κατάλληλο για εσάς.
• Εξετάστε το ενδεχόμενο λήψης άλλων φαρμάκων που μειώνουν τη χοληστερόλη. Αν και οι στατίνες είναι τα πιο αποτελεσματικά φάρμακα για τη μείωση της χοληστερόλης σας, υπάρχουν και άλλα είδη φαρμάκων. Μερικές φορές, η λήψη ενός συνδυασμού φαρμάκων για τη χοληστερόλη μπορεί να προσφέρει το ίδιο αποτέλεσμα με χαμηλότερες δόσεις στατινών.
• Δοκιμάστε συμπληρώματα συνένζυμου Q10. Τα συμπληρώματα συνένζυμου Q10 μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη των παρενεργειών των στατινών σε ορισμένα άτομα, αν και χρειάζονται περισσότερες μελέτες για να προσδιοριστούν τυχόν οφέλη από τη λήψη τους. Μιλήστε πρώτα με τον ιατρό σας για να βεβαιωθείτε ότι το συμπλήρωμα δεν θα αλληλεπιδράσει με κάποιο από τα άλλα φάρμακά σας.

Ζυγίστε τους κινδύνους και τα οφέλη

Αν και οι παρενέργειες που πιστεύεται ότι προκαλούνται από τις στατίνες μπορεί να είναι ενοχλητικές, εξετάστε τα οφέλη της λήψης μιας στατίνης πριν αποφασίσετε να σταματήσετε να παίρνετε το φάρμακό σας. Να θυμάστε ότι οι στατίνες μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου και ότι ο κίνδυνος απειλητικών για τη ζωή παρενεργειών από τις στατίνες είναι πολύ χαμηλός.

Εάν έχετε διαβάσει για τις πιθανές παρενέργειες των στατινών, είναι πιο πιθανό να ρίξετε την ευθύνη για τα συμπτώματά σας στο φάρμακο, είτε αυτά προκαλούνται πραγματικά από το φάρμακο είτε όχι.

Ακόμα και αν οι παρενέργειές σας είναι ενοχλητικές, μην σταματήσετε να παίρνετε το φάρμακο στατίνης μόνοι σας, χωρίς να μιλήσετε πρώτα με τον ιατρό σας.

Πηγή: oloygeia.gr