Καρκίνος του μαστού: Τι να κάνετε για να μειώσετε τον κίνδυνο; Οι βασικότεροι παράγοντες κινδύνου

Η συχνότητα του καρκίνου του μαστού αυξάνεται συνεχώς μέχρι την ηλικία των 75 ετών. Παρά τη συνεχή αύξηση, ο καρκίνος μαστού παραμένει σπάνιος στις νέες γυναίκες μέχρι τα 40. Εμβόλιο δεν υπάρχει για να προλάβουμε τον καρκίνο του μαστού, όπως π.χ. τον καρκίνο του τραχήλου, και συνεπώς το μόνο που μένει είναι η έγκαιρη διάγνωση.

Όσο νωρίτερα διαγνωστεί ένας καρκίνος του μαστού, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα επιτυχούς θεραπείας.

Η θνητότητα από τη νόσο έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, γεγονός που αποδίδεται στη διάγνωση της νόσου σε πρωιμότερο στάδιο και στην πρόοδο στη συστηματική θεραπεία του καρκίνου του μαστού.

Ο καρκίνος του μαστού σε αριθμούς

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περισσότερες από 1.600.000 γυναίκες το χρόνο διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού.

Στην Ευρώπη, περισσότερες από 450.000 γυναίκες εμφανίζουν καρκίνο στο μαστό. Περίπου 140.000 χάνουν τη ζωή τους λόγω της ασθένειας. Στην Ελλάδα αναφέρονται 7.772 περίπου νέες περιπτώσεις το χρόνο, ενώ υπολογίζεται ότι 1 στις 7 γυναίκες παγκοσμίως θα παρουσιάσει καρκίνο μαστού σε κάποια φάση της ζωής της.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τον κίνδυνο

• Αλλαγή του τρόπου ζωής: (πχ. υγιεινή διατροφή, σωματική άσκηση και αποφυγή παχυσαρκίας, τεκνοποίηση σε νέα ηλικία, αποφυγή της έκθεσης σε άσκοπη ακτινοβολία, αποφυγή της χρήσης ορμονών κλπ.) μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
• Η τήρηση των κανόνων προληπτικού ελέγχου με τακτική κλινική εξέταση των μαστών από ειδικό γιατρό και ετήσια μαστογραφία μπορεί να οδηγήσει στην έγκαιρη διάγνωση ενός πρώιμου, μικρού μεγέθους καρκίνου ή ακόμη και προκαρκινικών αλλοιώσεων που φαίνονται μόνο στη μαστογραφία. Οι περιπτώσεις αυτές αντιμετωπίζονται με εξαιρετική επιτυχία.

Η δευτερογενής πρόληψη του καρκίνου του μαστού περιλαμβάνει:

• Την αυτοεξέταση του μαστού από την ίδια την γυναίκα
• Την κλινική εξέταση του μαστού από τον γιατρό
• Τη μαστογραφία και τις άλλες απεικονιστικές εξετάσεις

Στην ηλικία μεταξύ 35 και 40 ετών, κάθε γυναίκα θα πρέπει να υποβάλλεται σε κλινική εξέταση των μαστών κάθε δύο χρόνια και να κάνει τον πρώτο της έλεγχο με μαστογραφία.

Από την ηλικία των 40 ετών, θα πρέπει να υποβάλλεται συστηματικά σε μαστογραφία και κλινική εξέταση των μαστών από εξειδικευμένο ιατρό, μία φορά το χρόνο. Η θεραπεία του καρκίνου του μαστού όταν αυτός ανιχνεύεται έγκαιρα έχει πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα για ίαση και καλύτερη πορεία

Παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού

• Φύλο: Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να εμφανιστεί και στους άνδρες, όμως είναι συχνότερος στις γυναίκες (100 γυναίκες: 1 άνδρας).
• Ηλικία: Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του μαστού αυξάνεται με την ηλικία. Οι περισσότερες περιπτώσεις παρουσιάζονται μετά από την ηλικία των 50 ετών, ενώ είναι σπάνιος σε γυναίκες ηλικίας κάτω των 40 ετών (5% των περιπτώσεων), με εξαίρεση τις γυναίκες που έχουν κληρονομική προδιάθεση.
• Θετικό Οικογενειακό Ιστορικό: Όταν μια γυναίκα έχει μια συγγενή πρώτου βαθμού (μητέρα, αδελφή ή κόρη) με καρκίνο του μαστού, σχεδόν διπλασιάζεται ο σχετικός κίνδυνος να αναπτύξει καρκίνο του μαστού και η ίδια. Ο κίνδυνος σχεδόν πενταπλασιάζεται όταν υπάρχουν δυο συγγενείς πρώτου βαθμού με καρκίνο του μαστού στο ιστορικό τους.
• Κληρονομικός καρκίνος: Οφείλεται σε γενετική μετάλλαξη (μετάλλαξη του γονιδίου BRCA1 ή BRCA2) ή είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης άλλων γονιδίων. Τον κληρονομούμενο καρκίνο του μαστού τον υποπτευόμαστε όταν στο ιστορικό της γυναίκας υπάρχουν συγγενείς που εκδήλωσαν καρκίνο του μαστού σε μικρή ηλικία ή εκδήλωσαν και στους δύο μαστούς ή αν υπάρχει συγχρόνως και ιστορικό καρκίνου των ωοθηκών.
• Έμμηνος ρύση: Οτιδήποτε επηρεάζει μακροχρόνια έκθεση του μαστού στα οιστρογόνα επηρεάζει και τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου. Για το λόγο αυτό, εάν η περίοδος αρχίσει πολύ νωρίς, κάτω των 10 ετών, και η εμμηνόπαυση έρθει καθυστερημένα άνω των 55 ετών, εάν μια γυναίκα δεν έχει παιδιά ή γέννησε το πρώτο της παιδί σε ηλικία άνω των 35 ετών, η γυναίκα αυτή εμφανίζει αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
• Ιστορικό Καρκίνου: Οι γυναίκες που έχουν ήδη εμφανίσει καρκίνο στον ένα μαστό τους έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν έναν νέο, δεύτερο καρκίνο στον άλλο μαστό (1 στις 100 γυναίκες ανά έτος).
• Προηγούμενη ακτινοθεραπεία στο θώρακα για άλλο νόσημα
• Ατεκνία
• Πρώτη κύηση σε ηλικία πάνω από τα 35 έτη
• Μακροχρόνια χρήση θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης
• Μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ
• Παχυσαρκία
• Καθιστική ζωή

Συμπτώματα

Στα αρχικά στάδια, ο καρκίνος του μαστού δεν παρουσιάζει σημάδια ή συμπτώματα και δεν προκαλεί πόνο. Αργότερα μπορεί να εμφανιστεί ένα ψηλαφητό μόρφωμα στον μαστό ή διόγκωση των μασχαλιαίων λεμφαδένων. Ακόμα, μπορεί να εμφανιστεί αλλαγή στο χρώμα του δέρματος ή καθήλωση του δέρματος ή της θηλής του μαστού (εισολκή θηλής).

Σημάδια προχωρημένης νόσου

Αν η γυναίκα δεν δώσει σημασία στα παραπάνω αναφερθέντα συμπτώματα τότε μπορεί να εμφανίσει σημάδια προχωρημένης νόσου, όπως θερμό και ερυθρό μαστό (φλεγμονώδης καρκίνος), πόνους στα οστά, μεγάλη διόγκωση (block) λεμφαδένων στη μασχάλη κ.α.

Νέα δεδομένα στη διάγνωση

Νέες τεχνολογίες προστίθενται στην απεικόνιση και διάγνωση καρκίνου μαστού. Η ανακάλυψη ολοένα και περισσότερων βιοδεικτών αποκωδικοποιεί την ετερογένεια του καρκίνου του μαστού που πλέον ταξινομείται σε διαφορετικές ομάδες με διαφορετική πρόγνωση και αντιμετώπιση.

Αυτό οδηγεί στην ανάπτυξη νέων στοχευμένων και πιο εξατομικευμένων θεραπειών για καρκίνο μαστού.

Πηγή: oloygeia.gr