Μοναχοπαίδια: Πώς επηρεάζεται ο εγκέφαλος και η συμπεριφορά τους στην ενήλικη ζωή

Καθώς τα μεγέθη των οικογενειών συρρικνώνονται παγκοσμίως, ζουν χωρίς αδέρφια και κατ’ επέκταση και χωρίς τη μοναδική δυναμική των σχέσεων μεταξύ αδερφών. Αλλά πώς διαμορφώνεται πραγματικά η συμπεριφορά και ανάπτυξη ενός παιδιού που μεγάλωσε χωρίς αδέρφια, στην ενήλικη ζωή του; Πέρα από τα κοινά στερεότυπα που σχετίζονται με τα μοναχοπαίδια, πώς αλλιώς επηρεάζεται η συμπεριφορά και ο εγκέφαλος; Προηγούμενες έρευνες έχουν προσφέρει μερικές ενδείξεις, αλλά η πλήρης εικόνα παραμένει πολύπλοκη και υπό συζήτηση. Τι λέει η επιστήμη και ποιες νέες συνδέσεις αποκαλύπτει σχετικά με την ανάπτυξη.

Μοναχοπαίδι: Ποιες οι αλλαγές σε εγκέφαλο και συμπεριφορά στην ενήλικη ζωή συγκριτικά με όσους μεγάλωσαν με αδέρφια

Η δυναμική της οικογενειακής δομής αλλάζει παγκοσμίως, οδηγώντας σε περισσότερα παιδιά να μεγαλώνουν χωρίς αδέρφια. Αυτή η τάση εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με το πώς η απουσία αδερφών μπορεί να διαμορφώσει την ανάπτυξη ενός ατόμου στην ενήλικη ζωή.

Καθώς τα μεγέθη των οικογενειών συρρικνώνονται παγκοσμίως, ζουν χωρίς αδέρφια και κατ’ επέκταση και χωρίς τη μοναδική δυναμική των σχέσεων μεταξύ αδερφών. Αλλά πώς διαμορφώνεται πραγματικά η συμπεριφορά και ανάπτυξη ενός παιδιού που μεγάλωσε χωρίς αδέρφια, στην ενήλικη ζωή του; Πέρα από τα κοινά στερεότυπα που σχετίζονται με τα μοναχοπαίδια, πώς αλλιώς επηρεάζεται η συμπεριφορά και ο εγκέφαλος; Προηγούμενες έρευνες έχουν προσφέρει μερικές ενδείξεις, αλλά η πλήρης εικόνα παραμένει πολύπλοκη και υπό συζήτηση. Τι λέει η επιστήμη και ποιες νέες συνδέσεις αποκαλύπτει σχετικά με την ανάπτυξη.

Μοναχοπαίδι: Ποιες οι αλλαγές σε εγκέφαλο και συμπεριφορά στην ενήλικη ζωή συγκριτικά με όσους μεγάλωσαν με αδέρφια

Η δυναμική της οικογενειακής δομής αλλάζει παγκοσμίως, οδηγώντας σε περισσότερα παιδιά να μεγαλώνουν χωρίς αδέρφια. Αυτή η τάση εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με το πώς η απουσία αδερφών μπορεί να διαμορφώσει την ανάπτυξη ενός ατόμου στην ενήλικη ζωή.

Προηγούμενες έρευνες έχουν αποφέρει ποικίλα και μερικές φορές αντικρουόμενα αποτελέσματα, τα οποία μερικές φορές υπαινίσσονταν αρνητικές επιδράσεις του να είναι κάποιος μοναχοπαίδι και άλλες φορές υπογράμμιζαν τις θετικές της επιπτώσεις. Επιπλέον, αυτές οι αρνητικές και θετικές επιδράσεις βρέθηκαν να είναι ασυνεπείς μεταξύ των μελετών, με κάποιες μελέτες να υποδεικνύουν ότι τα μοναχοπαίδια τείνουν να τα πηγαίνουν καλύτερα στο σχολείο, είναι πιο φιλοκοινωνικά και λιγότερο προβληματικά, ενώ άλλες έδειξαν το αντίθετο.

Ερευνητές στο Γενικό Νοσοκομείο του Ιατρικού Πανεπιστημίου Tianjin και σε άλλα ιδρύματα στην Κίνα πραγματοποίησαν πρόσφατα μια μελέτη με στόχο την καλύτερη κατανόηση του πώς το να είναι κάποιος μοναχοπαίδι επηρεάζει τον εγκέφαλο και τη συμπεριφορά των ανθρώπων κατά την ενήλικη ζωή. Τα ευρήματά τους, που δημοσιεύτηκαν στο Nature Human Behaviour, υπογραμμίζουν συγκεκριμένα πρότυπα στην ανάπτυξη και τη δραστηριότητα του εγκεφάλου, καθώς και συμπεριφορικές τάσεις, που παρατηρούνται συνήθως σε ενήλικες που μεγάλωσαν χωρίς αδέρφια.

«Με την παγκόσμια αύξηση των οικογενειών με ένα παιδί, είναι κρίσιμο να κατανοήσουμε τις επιδράσεις της ανάπτυξης χωρίς αδέρφια (GWS) στον ενήλικα εγκέφαλο, τη συμπεριφορά και τις υποκείμενες οδούς», έγραψαν στην εργασία τους οι Κινέζοι ερευνητές Jie Tang, Jing Zhang και οι συνάδερφοί τους.

«Χρησιμοποιώντας την κοόρτη CHIMGEN, διερευνήσαμε τις συσχετίσεις της GWS με την ενήλικη δομή του εγκεφάλου, λειτουργία, συνδεσιμότητα, γνωστική ικανότητα, προσωπικότητα και ψυχική υγεία, καθώς και την οδό από την GWS προς τα αναπτυξιακά περιβάλλοντα που σχετίζονται με την GWS, στον εγκέφαλο και στην ανάπτυξη της συμπεριφοράς, σε 2.397 ζεύγη ατόμων με και χωρίς αδέρφια», δήλωσαν οι επιστήμονες σύμφωνα με τη Medical Xpress.

Νευροβιολογικές και συμπεριφορικές διαφορές στον εγκέφαλο των ενηλίκων

Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα που συλλέχθηκαν ως μέρος της μελέτης Chinese Imaging Genetics (CHIMGEN), η οποία πραγματοποιήθηκε σε 32 ερευνητικά κέντρα στην Κίνα. Τακτοποίησαν τους συμμετέχοντες που πληρούσαν τα κριτήρια επιλογής της μελέτης τους σε ζεύγη, τα οποία περιείχαν ένα μοναχοπαίδι και ένα άτομο με αδέρφια που είχαν παρόμοια δημογραφικά στοιχεία και υπόβαθρo.

Συγκρίνοντας τους εγκεφάλους και τις συμπεριφορές αυτών των ζευγών συμμετεχόντων, οι ερευνητές κατάφεραν να αποκτήσουν νέες γνώσεις σχετικά με το πώς η έλλειψη αδερφών επηρεάζει τον εγκέφαλο και τις συμπεριφορές των ανθρώπων στην ενήλικη ζωή. Ενδιαφέροντος, αποκάλυψαν επαναλαμβανόμενα πρότυπα μεταξύ των παιδιών χωρίς αδέρφια στην ακεραιότητα της λευκής ουσίας, τον όγκο του εγκεφάλου, τη νευρωνική δραστηριότητα, τη μνήμη και την ψυχική υγεία, ενώ παράλληλα αποκάλυψαν χαρακτηριστικούς συμπεριφορικούς φαινοτύπους (δηλ. γνωστικές, σχετιζόμενες με την προσωπικότητα και συμπεριφορικές τάσεις).

«Βρήκαμε συσχετίσεις που συνδέουν την GWS με υψηλότερη ακεραιότητα ινών γλώσσας, χαμηλότερη ακεραιότητα κινητικών ινών, μεγαλύτερο όγκο παρεγκεφαλίδας, μικρότερο όγκο εγκεφάλου και χαμηλότερη μετωποκροταφική αυτόματη εγκεφαλική δραστηριότητα», έγραψαν οι Tang, Zhang και οι συνάδερφοί τους.

Οικογενειακό περιβάλλον: Παρεμβάσεις και παράγοντες που διαμορφώνουν τον εγκέφαλο και τη συμπεριφορά στα μοναχοπαίδια

«Σε αντίθεση με την στερεοτυπική εντύπωση συσχετίσεων μεταξύ της GWS και προβληματικών συμπεριφορών, βρήκαμε θετικές συσχετίσεις της GWS με τη νευρογνωστική λειτουργία και την ψυχική υγεία. Παρά τις άμεσες επιδράσεις, η GWS επηρεάζει τα περισσότερα εγκεφαλικά και συμπεριφορικά αποτελέσματα μέσω μεταβλητών περιβαλλοντικών παραγόντων, όπως η κοινωνικοοικονομική κατάσταση, η μητρική φροντίδα και η οικογενειακή υποστήριξη, υποδεικνύοντας στόχους για παρεμβάσεις που θα ενισχύσουν την υγιή ανάπτυξη των παιδιών».

Αυτή η πρόσφατη μελέτη υποδεικνύει ότι ενώ το να είναι κάποιος μοναχοπαίδι μπορεί να έχει άμεσες επιδράσεις στον εγκέφαλο και τη συμπεριφορά των ανθρώπων, οι περισσότερες από τις επιδράσεις του σχετίζονται με το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουν τα μοναχοπαίδια και τα ερεθίσματα στα οποία εκτίθενται ή όχι. Αυτό υποδεικνύει ότι προσεκτικά σχεδιασμένες παρεμβάσεις με στόχο τη διεύρυνση των εμπειριών και των ευκαιριών που είναι διαθέσιμες στα μοναχοπαίδια θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη βελτίωση των εγκεφαλικών τους λειτουργιών, της ψυχικής τους υγείας και της συμπεριφοράς τους ως ενήλικες.

Πηγές: oloygeia.gr (MedicalXpress, Nature, ResearchGate, UTC Scholar)