AIDS: Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση παραμένουν κρίσιμες- 3.721 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στην Ελλάδα

Στη σκιά μειωμένης παγκόσμιας χρηματοδότησης, η Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS υπενθυμίζει την ανάγκη για ενίσχυση της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης.

Παρά την πρόοδο της επιστήμης και τη δυνατότητα αποτελεσματικής θεραπείας, ο HIV παραμένει μια υπαρκτή και σοβαρή πρόκληση δημόσιας υγείας.
Τα επιδημιολογικά δεδομένα στην Ελλάδα δείχνουν ότι η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση παραμένουν κρίσιμες. Μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2025, στη χώρα μας έχουν καταγραφεί 21.815 περιστατικά HIV λοίμωξης, εκ των οποίων 4.795 εξελίχθηκαν σε AIDS και 3.721 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους. Εντός του 2025, έλαβαν αντιρετροϊκή αγωγή 11.549 άτομα με HIV λοίμωξη.

Τα στοιχεία του ΕΟΔΥ δείχνουν ότι οι νέες διαγνώσεις παραμένουν σε παρόμοια επίπεδα με την προηγούμενη χρονιά, ωστόσο πάνω από τους μισούς ανθρώπους που διαγνώσθηκαν το 2025 φτάνουν στο σύστημα υγείας καθυστερημένα– γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη για συνεχή ενημέρωση, έγκαιρο έλεγχο και απρόσκοπτη πρόσβαση στη θεραπεία.

Τρόποι μετάδοσης

Μεταξύ των περιστατικών που διαγνώστηκαν το 2025, συχνότερος τρόπος μόλυνσης είναι η σεξουαλική επαφή, κυρίως μεταξύ ανδρών (37,3%), ενώ για μεγάλο ποσοστό των νέων διαγνώσεων (35,7% ) ο τρόπος μετάδοσης είναι ακαθόριστος, κάτι που δυσχεραίνει την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων αναφορικά με τον τρόπο μετάδοσης.

Το 52% των περιστατικών που καταγράφηκαν το πρώτο δεκάμηνο του 2025, διαγνώστηκε καθυστερημένα, με τα υψηλότερα ποσοστά καθυστερημένης διάγνωσης να καταγράφονται στις γυναίκες, στα ετεροφυλόφιλα άτομα, στα άτομα ηλικίας 50+ ετών και στα άτομα αλλοδαπής εθνικότητας.

Όσον αφορά στους στόχους 95-95-95 που έχει θέσει το UNAIDS, σύμφωνα με την πρόσφατη αναφορά του καταρράκτη των σταδίων φροντίδας των ατόμων που ζούσαν με HIV λοίμωξη στην Ελλάδα το 2024, «βρισκόμαστε κοντά στον πρώτο στόχο της διάγνωσης, καθώς έχει διαγνωστεί το 91% των ατόμων που εκτιμάται ότι ζουν με HIV στη χώρα μας. Ωστόσο, όσον αφορά στον δεύτερο στόχο της λήψης αντιρετροϊκής θεραπείας, η χώρα μας απέχει περισσότερο από 10% (73% των διαγνωσμένων που ζούσαν με HIV στην Ελλάδα λάμβανε θεραπεία το 2024). Τέλος, ο τρίτος στόχος, που αφορά στην επίτευξη ιικής καταστολής στα άτομα που λαμβάνουν αντιρετροϊκή αγωγή, έχει προσεγγιστεί σε σημαντικό βαθμό (94% των ατόμων που λάμβαναν αντιρετροϊκή αγωγή το 2024 είχε επιτύχει ιική καταστολή)», σημειώνει ο ΕΟΔΥ.

Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS

Με φόντο αυτά τα δεδομένα, η φετινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, την 1η Δεκεμβρίου, αποκτά ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα.
Το φετινό μήνυμα του προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για την αντιμετώπιση του HIV/AIDS (UNAIDS) για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS είναι «Overcoming disruption, transforming the AIDS response» και σχετίζεται με τις περικοπές της διεθνούς χρηματοδότησης προγραμμάτων για την αντιμετώπιση του AIDS και τις συνέπειες που θα επιφέρουν σε παγκόσμια κλίμακα.

Tο UNAIDS προειδοποιεί ότι η παγκόσμια ανταπόκριση στην επιδημία απειλείται από την μειωμένη χρηματοδότηση, τον περιορισμό των προγραμμάτων πρόληψης και την θέσπιση νόμων που ποινικοποιούν συγκεκριμένες, ευάλωτες στον HIV ομάδες πληθυσμού, δυσχεραίνοντας την πρόσβασή τους σε υπηρεσίες σχετιζόμενες με τον HIV. Για το λόγο αυτό, καλεί όλες τις χώρες να επανεξετάσουν τις πολιτικές και τη χρηματοδότησή τους για την αντιμετώπιση του HIV και να συνεργαστούν, προκειμένου να καλυφθούν τα κενά και να υπάρξει μια συντονισμένη απόκριση που θα μας φέρει πιο κοντά στο στόχο της εξάλειψης της επιδημίας.
Η φετινή επέτειος υπενθυμίζει ότι ο αγώνας κατά του HIV δεν έχει τελειώσει. Η ενημέρωση, η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση, η πρόσβαση στη θεραπεία και η εξάλειψη του στίγματος παραμένουν κρίσιμα για την προστασία της δημόσιας υγείας και για μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς.

Δράσεις του ΕΟΔΥ

Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), συνεχίζοντας την υλοποίηση παρεμβάσεων στην Κοινότητα για την πρόληψη των μεταδοτικών νοσημάτων, έχει προγραμματίσει στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του AIDS, τις παρακάτω δράσεις ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και προληπτικού ελέγχου με τη μέθοδο της δοκιμασίας ταχείας ανίχνευσης (rapid test) για τον ιό HIV, τις Ηπατίτιδες B & C και άλλων Σεξουαλικά Μεταδιδόμενων Νοσημάτων (ΣΜΝ).

Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Πάτρα, 25/11/2025, Τρίτη, 12:00-17:00, παρουσία Κινητής Μονάδας ΕΟΔΥ, σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS (ΕΕΜΑΑ): εξειδικευμένο προσωπικό του ΕΟΔΥ θα διενεργεί δωρεάν, ανώνυμο και εμπιστευτικό έλεγχο με τη μέθοδο της δοκιμασίας της ταχείας ανίχνευσης (rapid test) για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, σε όσους πολίτες το επιθυμούν, με ενημέρωση και συμβουλευτική πριν και μετά την εξέταση (pre information and post-counseling)

•  Αθήνα: Πλατεία Κοραή
•  Θεσσαλονίκη: Πλατεία Αριστοτέλους
•  Πάτρα: Πλατεία Γεωργίου Α’

Μοσχάτο-Κέντρο Υγείας Μοσχάτου, 27/11/2025, Πέμπτη, 09:00-13:00, παρουσία εξειδικευμένου επιστημονικού κλιμακίου στο Κέντρο Υγείας: ενημέρωση, ευαισθητοποίηση της κοινότητας και προληπτικός έλεγχος του γενικού πληθυσμού για ΣΜΝ

Αθήνα-Πλατεία Κοραή, 30/11/2025 & 01/12/2025, Κυριακή & Δευτέρα, 16:00-21:00, παρουσία Κινητής Μονάδας Εξέτασης του ΕΟΔΥ: ανιχνευτική εξέταση για τη HIV λοίμωξη και τα Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα, με συμβουλευτική πριν και μετά το τεστ

Πειραιάς, 01/12/2025, Δευτέρα, ώρα 09:00-14:00, στη συμβολή των οδών Καραΐσκου και Σωτήρος Διός (πίσω από Πλατεία Κοραή): ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσμού σχετικά με τον ιό του HIV και τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα με διανομή έντυπου ενημερωτικού υλικού και προφυλακτικών (stand & street work)

Θεσσαλονίκη:

01/12/2025, Δεύτερα, 09:00-15:00, Πλακόστρωτο Παραλίας Θεσσαλονίκης, στο ύψος του αγάλματος Κων. Καραμανλή, παρουσία Κινητής Μονάδας Εξέτασης του ΕΟΔΥ: ανιχνευτική εξέταση για τη HIV λοίμωξη και τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, με συμβουλευτική πριν και μετά την εξέταση

02/12/2025, Τρίτη, 09:30-14:30, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, παρουσία Κινητής Μονάδας Εξέτασης ΕΟΔΥ για τη HIV λοίμωξη και τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, με συμβουλευτική πριν και μετά το τεστ

11/12/2025, Πέμπτη, 15:00-20:00, στο χώρο του Κέντρου Υποστήριξης Γυναικών iasis Hypatia (επί της οδού Πέτρου Συνδίκα 24) Θεσσαλονίκης: εκπαιδευμένο προσωπικό του ΕΟΔΥ θα διενεργεί δωρεάν, ανώνυμο και εμπιστευτικό έλεγχο με τη μέθοδο της δοκιμασίας της ταχείας ανίχνευσης (rapid test) για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, σε όσους πολίτες το επιθυμούν, με ενημέρωση/συμβουλευτική πριν και μετά την εξέταση (pre information and post-counseling)

Λάρισα:

01 & 02/12/2025, Δευτέρα & Τρίτη, 10:00-15:00, Ιατρικό Τμήμα Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας: εντός του χώρου που θα διατεθεί από το Δήμο Λαρισαίων, στην κεντρική πλατεία της πόλης (επί των οδών Μ. Αλέξανδρου και Κούμα), εξειδικευμένο προσωπικό του ΕΟΔΥ θα διενεργεί δωρεάν, ανώνυμο και εμπιστευτικό έλεγχο με τη μέθοδο της δοκιμασίας της ταχείας ανίχνευσης (rapid test) για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, σε όσους πολίτες το επιθυμούν, με ενημέρωση/συμβουλευτική πριν και μετά την εξέταση (pre information and post-counseling).

Όλες οι παραπάνω δράσεις πρόληψης θα συνοδεύονται από ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού με διανομή έντυπου ενημερωτικού υλικού και προφυλακτικών.

Πηγή: oloygeia.gr