ΠΟΥ: Νέες οδηγίες για τα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας – Οι αντιδράσεις

Σε νέα εποχή εισέρχεται η διαχείριση της παχυσαρκίας, καθώς ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) την αναγνωρίζει επίσημα ως χρόνια νόσο που απαιτεί διαρκή ιατρική παρακολούθηση και μακροχρόνια θεραπεία. Παράλληλα, ανοίγει ο δρόμος για πιο στοχευμένες και αποτελεσματικές παρεμβάσεις, με την έκδοση — για πρώτη φορά — επίσημων κατευθυντήριων οδηγιών του ΠΟΥ για τη χρήση των θεραπειών GLP-1 σε άτομα με δείκτη μάζας σώματος (BMI) ίσο ή μεγαλύτερο του 30.

Ο ΠΟΥ επισημαίνει ότι πάνω από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως ζουν σήμερα με παχυσαρκία, ενώ χωρίς αποφασιστικά μέτρα ο αριθμός αυτός ενδέχεται να διπλασιαστεί έως το 2030.

Οι δύο βασικές συστάσεις

Σύμφωνα με το Reuters, οι νέες οδηγίες βασίζονται σε δύο κεντρικούς άξονες:

• Χορήγηση φαρμάκων GLP-1 σε ενήλικες με παχυσαρκία (εξαιρούνται οι εγκυμονούσες), στο πλαίσιο μακροχρόνιας θεραπευτικής παρέμβασης.
• Συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής με αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως ισορροπημένη διατροφή, σωματική δραστηριότητα και συστηματική υποστήριξη αλλαγής συμπεριφοράς.

Ταυτόχρονα, υπογραμμίζεται η ανάγκη για διαμόρφωση «υγιέστερων περιβαλλόντων», μέσα από πολιτικές που στοχεύουν στην πρόληψη και στη δημόσια υγεία.

«Ισχυρό εργαλείο, όχι πανάκεια»

Ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, Τέντρος Αντάνομ Γκεμπρεγέσους, ξεκαθαρίζει ότι τα φάρμακα δεν αποτελούν τη συνολική απάντηση στην επιδημία της παχυσαρκίας: «Η παχυσαρκία είναι μια χρόνια, υποτροπιάζουσα νόσος και απαιτεί ολιστική και δια βίου φροντίδα. Οι θεραπείες είναι ένα σημαντικό κλινικό εργαλείο, όχι μαγική λύση».

Αποτελεσματικά φάρμακα, άνισος δρόμος πρόσβασης

Θεραπείες όπως η σεμαγλουτίδη και η τιρζεπατίδη έχουν αλλάξει το τοπίο στην απώλεια βάρους, αν και αρχικά σχεδιάστηκαν για τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2. Η λιραγλουτίδη, επίσης, παραμένει ευρέως διαθέσιμη.

Ωστόσο, η πρόσβαση παραμένει το μεγαλύτερο εμπόδιο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, έως το 2030 λιγότερο από το 10% των ασθενών που θα μπορούσαν να επωφεληθούν θα έχουν τελικά πρόσβαση.

Ο Τέντρος Αντάνομ Γκεμπρεγέσου προειδοποιεί ότι χωρίς διεθνή συνεργασία, «η καινοτομία αυτή κινδυνεύει να διευρύνει το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών χωρών».

Οι ενστάσεις της επιστημονικής κοινότητας

Η Δρ Marie Spreckley (University of Cambridge) επισημαίνει ότι οι συστάσεις είναι «ορθά διατυπωμένες με επιφύλαξη», αφού παραμένουν ανοιχτά ερωτήματα για:

• τις επιπτώσεις μακροχρόνιας χρήσης,
• τις υψηλές δοσολογίες,
• τη βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας,
• και το πραγματικό κόστος.

Το κόστος της νόσου σε ανθρώπινες ζωές

Το 2022 περισσότεροι από 3,7 εκατομμύρια θάνατοι συνδέθηκαν με την παχυσαρκία, αριθμός μεγαλύτερος από τους θανάτους που προκάλεσαν συνολικά HIV, φυματίωση και ελονοσία.

Παράλληλα, το οικονομικό αποτύπωμα της νόσου ενδέχεται να ξεπεράσει τα 3 τρισ. δολάρια ετησίως μέχρι το τέλος της δεκαετίας.

Τα επόμενα βήματα

Τον Σεπτέμβριο, η σεμαγλουτίδη και η τιρζεπατίδη εντάχθηκαν ήδη στη λίστα βασικών φαρμάκων για τον διαβήτη τύπου 2. Πλέον, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επεκτείνει την προσέγγιση και στην παχυσαρκία, δρομολογώντας μοντέλα χρηματοδότησης και προμήθειας φαρμάκων κατά το πρότυπο εκστρατειών για τον HIV.

Την επόμενη εβδομάδα αναμένονται οδηγίες για παιδιά και εφήβους, ενώ το 2026 ξεκινούν διεθνείς δράσεις για προτεραιοποίηση των ασθενών με μεγαλύτερη ανάγκη.

Οι αντιδράσεις

Η φαρμακευτική εταιρία Novo Nordisk χαιρετίζει τις νέες οδηγίες, χαρακτηρίζοντάς τες «κομβικό βήμα» για την επίσημη αναγνώριση της παχυσαρκίας ως χρόνιας νόσου.

Σύμφωνα με την εταιρεία, η αποδοχή της μακροχρόνιας θεραπείας με GLP-1 αγωνιστές ευθυγραμμίζεται με τις διεθνείς επιστημονικές συστάσεις και ενισχύει την ανάγκη επενδύσεων στη θεραπεία.

Επιπλέον τονίζει ότι τα φάρμακα GLP-1 αποτελούν «θεμέλιο λίθο» στη σύγχρονη φροντίδα και καλεί τις κυβερνήσεις να επενδύσουν στην πρόσβαση. Η έγκαιρη πρόσβαση, σημειώνει, μπορεί να αναστείλει ή να καθυστερήσει επιπλοκές όπως καρδιοπάθειες, διαβήτη, συγκεκριμένες μορφές καρκίνου, διαταραχές ψυχικής υγείας.

Τέλος, συνδέει τις οδηγίες με το Παγκόσμιο Σχέδιο Δράσης του ΠΟΥ για την Αναχαίτιση της Παχυσαρκίας.

Η επίσημη παρέμβαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας αλλάζει το αφήγημα για την παχυσαρκία. Από «προσωπικό ζήτημα» περνά σε επίπεδο πολιτικής υγείας. Τα φάρμακα GLP-1 προσφέρουν νέες δυνατότητες, όμως η επιτυχία θα κριθεί από την πρόσβαση, τη χρηματοδότηση και τις αντοχές των συστημάτων υγείας.

Πηγή: ygeiamou.gr