Από την ανακοίνωση των ενθαρρυντικών αποτελεσμάτων των κλινικών δοκιμών που αξιολόγησαν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια εμβολίων έναντι του SARS-CoV-2 και τη θετική γνωμοδότηση των ρυθμιστικών αρχών σε ΗΠΑ (Οργανισμός Φαρμάκων και Τροφίμων – FDA) και Ευρώπη (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων) τέθηκε το ζήτημα της προτεραιοποίησης του εμβολιασμού καθώς ο ταυτόχρονος μαζικός εμβολιασμός του συνόλου του πληθυσμού δεν θα ήταν εφικτός. Κάθε χώρα χάραξε τη δική της προσέγγιση εμβολιασμού που στις περισσότερες περιπτώσεις ακολουθεί την εξής γενική αλληλουχία με επιμέρους τροποποιήσεις: υγειονομικοί υπάλληλοι, εργαζόμενοι και ένοικοι σε δομές μακροχρόνιας φροντίδας, ηλικιωμένοι, ασθενείς με παθήσεις πολύ υψηλού κινδύνου για σοβαρή νόσο COVID-19, εργαζόμενοι απαραίτητοι για τη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού, ασθενείς με παθήσεις υψηλού κινδύνου για σοβαρή νόσο COVID-19, νεότερες ηλικίες.
Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) (https://mdimop.gr/covid19/) συνοψίζουν τα αποτελέσματα σχετικής έρευνας που πραγματοποίησαν οι G. Persad και συνεργάτες και δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο έγκριτο περιοδικό JAMA Network Open (JAMA Netw Open. 2021;4(4):e217943). Πρόκειται για μια ανάλυση των αποτελεσμάτων δύο μεγάλων ανεξάρτητων διαδικτυακών ερευνών που πραγματοποιήθηκαν στις ΗΠΑ σε ενήλικες 18 ετών και άνω μεταξύ 14 και 27 Σεπτεμβρίου 2020 (έρευνα Gallup) και μεταξύ 19 και 25 Σεπτεμβρίου 2020 (έρευνα COVID Collaborative).
Οι συμμετέχοντες ερωτήθηκαν σχετικά με την προτεραιοποίηση των πληθυσμιακών ομάδων ως προς την πρόσβαση σε εμβόλιο έναντι του SARS-CoV-2. Συνολικά συμμετείχαν 4735 άτομα και πιο συγκεκριμένα 2730 άτομα (1474 άνδρες, μέση ηλικία 59.2 έτη) συμμετείχαν στην έρευνα Gallup και 2005 (944 άνδρες, το 21% ηλικίας 55-59) στην έρευνα COVID Collaborative. Και στις δύο έρευνες οι ερωτηθέντες κατέταξαν τους υγειονομικούς υπαλλήλους (94% και 80%, αντίστοιχα) και τους ενήλικες με σοβαρά συμπαραμαρτούντα νοσήματα (79% και 73%, αντίστοιχα) στις πληθυσμιακές ομάδες με την πιο άμεση ανάγκη εμβολιασμού. Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι η πλειοψηφία των ερωτηθέντων (74% και 85%, αντίστοιχα), ανεξάρτητα από τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, κατέταξε τους κατοίκους της μαύρης φυλής, της ισπανικής φυλής και τους ιθαγενείς σε υψηλή προτεραιότητα για εμβολιασμό έναντι του SARS-CoV-2, καθώς αυτές οι πληθυσμιακές ομάδες έχουν πληγεί δυσανάλογα από την πανδημία COVID-19 στις ΗΠΑ. Το 93% των ερωτηθέντων στην έρευνα COVID Collaborative δήλωσαν ότι οι εκπαιδευτικοί θα έπρεπε να προηγηθούν στον εμβολιασμό, ενώ το 86% δήλωσε το ίδιο και για τους εργαζόμενους στα παντοπωλεία. Και στις δύο έρευνες, τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ήταν λιγότερο πιθανό να κατατάξουν τους υγιείς ενήλικες άνω των 65 ετών στις ομάδες υψηλής προτεραιότητας για εμβολιασμό συγκριτικά με τους νεότερους ερωτηθέντες (24% έναντι 39% έρευνα Gallup και 23% έναντι 29% έρευνα COVID Collaborative).
Τέλος, σύμφωνα με τους ερωτηθέντες στην έρευνα COVID Collaborative, οι 4 σημαντικότεροι άξονες για την προτεραιοποίηση του εμβολιασμού είναι η πρόληψη της διασποράς της COVID-19, η πρόληψη των θανάτων, η πρόληψη των μακροπρόθεσμων επιπλοκών και η προστασία των εργαζομένων στην πρώτη γραμμή. Συμπερασματικά, η συγκεκριμένη μελέτη δείχνει ότι η κοινή γνώμη συμφωνεί με την προτεραιοποίηση του εμβολιασμού έναντι του SARS-CoV-2 στους εργαζομένους στην πρώτη γραμμή και στις πληθυσμιακές ομάδες που έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο διασποράς του ιού και σοβαρής νόσου COVID-19.