Θέμα τιμής η σιωπή των αντρών – θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης;

Για εκείνα τα κλειδιά που γυρίζουν βιαια στην πόρτα και παγιδευουν μέσα στα ψυχρά δωμάτια την αγνότητα κάθε ψυχής, ικανά να αντικαταστήσουν την ξεγνοιασιά του μικρού παιδιού με άγρια, ζωώδη ένστικτα.. και ένας φόβος τόσο δυνατός ώστε η σιωπή τους να είναι σωτήρια. Για εκείνα τα θύματα που σιωπούν από φόβο να μην βρεθούν από καταγγέλλοντες, καταγγελλόμενοι. Από φόβο μήπως από θύματα βρεθούν δαχτυλοδειχτούμενοι και κοινωνικά στιγματισμένοι. Και όταν επιλέξουν την σιωπή.. Ο εφιάλτης τους γίνεται η σκιά τους. Και η σιωπή όσων γνωρίζουν γίνεται συνενοχή..

Η επιστημονική τοποθέτηση της Συμβούλου Ψυχικής Υγείας/ Ψυχοθεραπεύτριας, Εύης Βουκελάτου

‘’Η κακοποίηση έχει πολλά “πρόσωπα”. Είναι μια κατάσταση που πολλές φορές δυσκολευόμαστε να αναγνωρίσουμε καθώς την έχουμε ταυτίσει μόνο με τη σωματική κακοποίηση. Μπορεί να ειναι δηλαδή λεκτική,σωματική, ψυχολογική αλλά και με τη χρήση βίας και επιθετικότητας.

Η βία συναντάται σε κάθε της μορφή ανεξαρτήτως εισοδήματος, μορφωτικού επιπέδου και ηλικίας. Μπορεί να ασκείται από ανθρώπους και των δύο φύλων, ανάμεσα σε συζύγους ή από γονείς σε παιδιά. Πρόκειται για ένα από τα πιο δύσκολα φαινόμενα της σύγχρονης κοινωνίας. Είναι ένα τέρας με πολλά πρόσωπα, πιο συχνά στην αόρατη μορφή του, μα όταν το αισθανθούμε μας κυριεύει ολοκληρωτικά.. το κορμί και η ψυχή μας παραλύει και είμαστε δέσμιοι του.

Σίγουρα όλοι έχουμε ακούσει για τη βία κατά των γυναικών, για τη βία κατά των παιδιών, ακόμα και κατά των ζώων. Χαίρομαι ιδιαίτερα που τις τελευταίες ημέρες έχουν αρχίσει και σπάνε τη σιωπή τους γυναίκες που βιώσαν και μαρτυρούν τον δικό τους γολγοθά. Θύματα που στην πιο ύπουλη προσπάθεια κάποιων να τους κλείσουν το στόμα με την έκφραση ¨Γιατί τώρα”; τολμούν και απαντούν “Γιατί τώρα ένιωσαν έτοιμες και γιατί τώρα μπορούν να ακουστούν, για αυτό τώρα” και συνέχισαν να αποκαλύπτουν καταστάσεις. Ένα μεγάλο μπράβο που βρήκαν αυτή τη δύναμη. Είναι άξιες θαυμασμού, όχι κατάκρισης επειδή κάποιοι πιστεύουν πως υπάρχει συγκεκριμένη χρονική στιγμή για να ειπωθούν αυτά.

Τι γίνεται όμως με τη βία κατά των ανδρών; Υφίσταται; Ομολογείται; Ακούγεται; Υπερασπίζεται; Και όμως υφίσταται και στις μέρες μας είναι όλο και πιο συχνό φαινόμενο. Είναι αλήθεια ότι τα περιστατικά ανδρικής κακοποίησης γίνονται σπανιότερα αντικείμενο δημόσιας συζήτησης. Συχνά δε, οι συζητήσεις που πράγματι γίνονται παίρνουν χαρακτηριστικά πολύ πιο επιθετικά από εκείνες που αφορούν γυναίκες. Θα έπρεπε και οι άνδρες να αφήσουν πίσω τους όλα όσα τους αναγκάζουν υποσυνείδητα να σιωπούν και να μιλήσουν. Αν το καλοσκεφτούμε είναι μια μαρτυρία ενός άντρα που θεωρείται ‘’ταμπού’’ συχνότερα για τα πρότυπα της κοινωνίας, αφυπνίζει και ανασκευάζει πολλά στερεότυπα. Ας πάρουμε υπόψιν τα στατιστικά στοιχεία της γερμανικής ομοσπονδιακής υπηρεσίας καταπολέμησης εγκλήματος δείχνουν ότι το 2018 το 20% των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας ήταν άνδρες.

‘’Ο συναισθηματικός “ευνουχισμός” ενός άνδρα έρχεται μαζί με τη γέννηση του. “

Ζούμε σε μια κοινωνία όπου ο συναισθηματικός “ευνουχισμός” ενός άνδρα έρχεται μαζί με τη γέννηση του. “Μην κλαις ολόκληρος άνδρας”, “Οι άνδρες δεν κλαίνε”, “Οι άνδρες δεν πονάνε”, “Δεν γίνεται να στεναχωριέσαι εσύ, είσαι άνδρας είσαι δυνατός”, “Δεν γίνεται να κρυώνεις είσαι ολόκληρος άνδρας”, “Φοβάσαι; Οι άνδρες δεν φοβούνται”, “όχι ροζ μπλούζα, το ροζ είναι για τα κορίτσια” και άλλες παρόμοιες εκφράσεις βγαίνουν από τα στόματα, μανάδων, μπαμπάδων, φίλων, συγγενών, ακόμα και εκπαιδευτικών, από την ημέρα που γεννιέται ένα αγόρι. Όχι γιατί το θέλουν αλλά γιατί έτσι μεγάλωσαν και εκείνοι. Όμως αυτές οι εκφράσεις και μάλιστα από έναν “σημαντικό άλλο” για ένα παιδί είναι τραυματικές. Ποιός είπε πως ένας άνδρας δεν μπορεί να νιώσει, να πληγωθεί, να πονέσει (σωματικά και ψυχικά), να κρυώσει, να ζήσει όπως μια γυναίκα; Ποιός έδωσε το δικαίωμα στον οποιοδήποτε να πει σε κάποιον πως θα νιώσει και ποιός είπε πως είσαι λιγότερο άνδρας αν κλάψεις, αν πονέσεις, αν κρυώσεις, αν σε μια απώλεια νιώσεις το σώμα σου να μουδιάζει και δάκρυα τρέχουν από τα μάτια σου; Υπάρχει χειρότερος “ευνουχισμός” για έναν άνθρωπο που θέλει να κλάψει, να ξεσπάσει να νιώσει αλλά δεν το κάνει γιατί θα χαρακτηριστεί;

 Στις μέρες μας οι γυναίκες έχουν μπει πολύ δυναμικά στο χώρο της εργασίας και “πολεμάνε”, συγκρούονται, και ανταγωνίζονται όπως κάποτε έκαναν μόνο οι άνδρες. Δυστυχώς σε μια τέτοια κοινωνία έχει αρχίσει να αυξάνεται η ενδοοικογενειακή βία κατά των ανδρών. Αυτό όμως είναι ταμπού για το ‘΄’ισχυρότερο φύλο’’, δεν μπορεί να βγει να μιλήσει ανοιχτά γιατί πρέπει να είναι σκληρός, δεν μπορεί να του έχει συμβεί κάτι τέτοιο.. Δεν γίνεται..Είναι άντρας..Τι θα πει ο κόσμος για εκείνον αν μάθει πως μια γυναίκα ασκεί βία επάνω του; Πόσο άνδρας θα είναι αφού άφησε μια γυναίκα να τον χειραγωγήσει και να τον εκμεταλλευτεί; Θα ήταν σίγουρα ντροπή.

Λάθος!! Ντροπή είναι για εκείνον που κακοποιεί (είτε είναι άνδρας είτε είναι γυναίκα). Η βία κατά των ανδρών δεν διαφέρει απο εκείνη των γυναικών και γίνεται ασκώντας συναισθηματική ή σωματική ακόμα και σεξουαλική βία και απειλές. Δεν είναι εύκολα αναγνωρίσιμη καθώς η σύντροφος μπορεί στην αρχή να φαίνεται προστατευτική, καλή κάτι που στη συνέχεια γίνεται ελεγκτικό και τρομακτικό. Μετά από κάποιο συμβάν μπορεί να ζητάει συγγνώμη και να λέει πως δεν θα ξανασυμβεί. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα βίας είναι όταν ο άνδρας χάσει τη δουλειά του και αντί για υποστήριξη νιώσει άχρηστος, επειδή “ο άνδρας είναι αυτός που φέρνει τα χρήματα στο σπίτι’’.

Η βία εξαπλώνεται σε κάθε ευκαιρία δια της επιβολής

Η βία δεν περιορίζεται μόνο μέσα στην οικογένεια φυσικά. Άλλος ένας τομέας είναι η εργασία. Πολλοί άνδρες πέφτουν θύματα λεκτική, ψυχολογικής ακόμα και σεξουαλικής βίας από κάποιον συνάδελφο ή από κάποιον ανώτερο τους (όπως και οι γυναίκες). Η κακοποίηση στον εργασιακό χώρο, γίνεται με υποτιμητικά σχόλια προς το “θύμα”, κυρίως μπροστά σε συναδέλφους, υποτίμηση της δουλειάς, με υβριστικά σχόλια και χαρακτηρισμούς όπως και με απειλές ότι αν δεν ενδώσει σε κάποια επιθυμία, ερωτικού περιεχομένου ή αν αναφέρει μια ήδη προυπάρχουσα παρενόχληση, θα χάσει τη δουλειά του. Ήδη τις τελευταίες ημέρες έχουν αρχίσει να γίνονται καταγγελίες και από άνδρες για τέτοιου είδους παρενοχλήσεις, στο χώρο του θεάματος κατα κύριο λόγο, αλλά δεν είναι ο μόνος χώρος που υφίσταται μια τέτοιου είδους κακοποιητική συμπεριφορά. Σε όλους τους χώρους υπάρχουν περιστατικά.

Τέτοιες κακοποιητικές συμπεριφορές προκαλούν σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία και των ανδρών. Οι γυναίκες είναι πιθανό να βιώσουν πιο σοβαρή σωματική κακοποίηση σε σύγκριση με τους άνδρες, αλλά και η μη σωματική κακοποίηση μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά. Η σιωπή θα γίνει εφιάλτης..θα πρέπει να αισθάνεται κάθε άνθρωπος, γυναίκα ή άνδρας, ελεύθερος να μιλήσει για αυτό που του συμβαίνει όποτε νιώσει έτοιμος και αξίζει σε κάθε άνθρωπο να έχει δίπλα του ανθρώπους που θα τον ενσυναισθανθούν, θα τον αποδεχτούν άνευ όρων και θα σταθούν δίπλα του ώστε να βγει από μια τέτοια μαρτυρική κατάσταση.

Η αυτοτιμωρία ως διέξοδος από τον εφιάλτη

Πολλοί άνδρες που έχουν υποστεί κάποιου είδους κακοποίηση αντί να καταφεύγουν σε κάποιον ειδικό ή σε κάποιον φίλο για να τους βοηθήσει, στρέφονται στο αλκοόλ, στα ναρκωτικά, το τσιγάρο ή το φαγητό για να αντιμετωπίσουν τη δύσκολη αυτή κατάσταση. Ακόμα υπάρχουν και άνδρες που έχουν σκεφτεί να δώσουν τέλος στη ζωή τους ακόμα και να το έχουν αποπειραθεί. Και όλο αυτό γιατί; Επειδή φοβούνται να μιλήσουν. Επειδή φοβούνται πως θα είναι δακτυλοδειχτούμενοι σε μια κοινωνία που το μόνο που ξέρει να κάνει καλά είναι να βάζει ταμπέλες, να κρίνει και να κατακρίνει.

Κι ύστερα τι…;

Γιατί λοιπόν να καταδικάζουμε και να καταστρέφουμε έτσι τις ζωές των ανθρώπων; Γιατί γυναίκες και άνδρες να μην έχουν τις ίδιες ελευθερίες στον τρόπο που υπάρχουν; Γιατί να μην νιώθουν όλοι ελεύθεροι να μιλήσουν για την κακοποίηση που υφίστανται ώστε να υπάρχουν λιγότεροι θύτες; Γιατί αντί να παροτρύνουμε τις γυναίκες ,τους άνδρες και τα παιδιά να μιλάνε όταν νιώθουν ότι κάποιος ξεπέρασε τα όρια τους να ρωτάμε “ γιατί τώρα” ; Γιατί να φοβάται και να ντρέπεται το θύμα και όχι ο θύτης; Γιατί να χάνει τον ύπνο του το θύμα και όχι ο θύτης; Γιατί να αφήνουμε τέτοιους ανθρώπους να καταστρέφουν τις ζωές κάποιων άλλων;  Γιατί να στιγματιστείς και να περιθωριοποιηθείς αν είσαι άνδρας και ομολογήσεις ότι κακοποιήθηκες;

Ας αναρωτηθούμε όλοι αν έχει μεγαλύτερη αξία να βάλουμε μια ταμπέλα και να δείξουμε κάποιον με το δάχτυλο ή αν αξίζει να προσπαθήσουμε όλοι μαζί να ζήσουμε ελεύθεροι μακρυά από την τοξικότητα που ρέει άφθονη σε μια συνεχώς εξελισσόμενη κοινωνία με οδηγό της τα ταμπού του παρελθόντος..

Θα πρέπει να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα του παρελθόντος και να μάθουμε εκ νέου στα παιδιά μας τι πραγματικά έχει αξία.