Η ιλαρά έχει κάνει «δυναμικά» την επανεμφάνισή της εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, με χιλιάδες κρούσματα. Η COVID-19 παραμένει ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας και ο ΕΟΔΥ προτείνει την τήρηση των κανόνων προστασίας.
Χολέρα, Δάγκειος πυρετός, πυρετός Chikungunya και Πολιομυελίτιδα καταγράφουν κρούσματα σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, Αφρικής και Ασίας.
Ιλαρά: κρούσματα σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Από 1 /01/2023 έως 31/12/2023 δηλώθηκαν 2361 επιβεβαιωμένα κρούσματα ιλαράς από 23 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η πλειονότητα των κρουσμάτων παρατηρείται:
- στη Ρουμανία(1755)
- στην Αυστρία(186)
- στην Γαλλία(118)
- στην Γερμανία(82)
- στο Βέλγιο(69)
- στην Πολωνία(37)
- στην Ιταλία(44)
- στην Ισπανία(13)
- στην Σουηδία(11)
Οι υπόλοιπες χώρες έχουν δηλώσει στο αντίστοιχο χρονικό διάστημα λιγότερα από 10 επιβεβαιωμένα κρούσματα.
Από 5-6/02/2024 δηλώθηκαν 1861 νέα ύποπτα και/ή επιβεβαιωμένα κρούσματα ιλαράς από εννέα χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από τα οποία τα 1737 στην Ρουμανία. Τα υπόλοιπα 124 επιβεβαιωμένα κρούσματα δηλώθηκαν από την Αυστρία (27),την Εσθονία (1), την Γερμανία (18), την Ελλάδα (3), την Ουγγαρία (6), την Ισλανδία (1), την Ιρλανδία (1), την Ιταλία (59, τα 27 το 2024), και την Πορτογαλία (6).
Το 2024 έχουν δηλωθεί 4 θάνατοι σχετιζόμενοι με ιλαρά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Κρούσματα ιλαράς εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης
Από 1-24/01/2024 δηλώθηκαν δύο (2) επιβεβαιωμένα κρούσματα ιλαράς από την Ελβετία. Επιπλέον από τα ΜΜΕ ανακοινώθηκε συρροή έξι επιβεβαιωμένων κρουσμάτων σε διεθνές εκπαιδευτικό ίδρυμα.
Από 1/01 – 31/12/ 2023 από το Ηνωμένο Βασίλειο δηλώθηκαν 368 επιβεβαιωμένα κρούσματα ιλαράς.
Από 1/01- 31/12 2023 δηλώθηκαν μέσω του περιφερειακού γραφείου του ΠΟΥ Ευρώπης- WHO/EURO,065 επιβεβαιωμένα κρούσματα ιλαράς, από τα οποία τα 40.299 σε χώρες εκτός ΕΕ και κυρίως στο Καζακστάν (13.662),τη Ρωσία (10.954), το Κιργιστάν (5.486), την Τουρκία (4.559), το Αζερμπαϊτζάν (3.316), το Ουζμπεκιστάν (1026), και την Αρμενία (518).
Οδηγίες προφύλαξης
Η ιλαρά είναι μια εξαιρετικά μεταδοτική ιογενής νόσος που μπορεί να προσβάλει άτομα οποιασδήποτε ηλικίας, να οδηγήσει σε επιπλοκές, κυρίως από το πεπτικό, το αναπνευστικό και το κεντρικό νευρικό σύστημα ακόμα και σε θάνατο.
Μεταδίδεται κυρίως αερογενώς και σπανιότερα από μολυσμένες από ρινικές ή φαρυγγικές εκκρίσεις επιφάνειες.
Ο χρόνος επώασης της νόσου κυμαίνεται μεταξύ 10-12 ημερών, ενώ από την έκθεση στον ιό μέχρι την εμφάνιση του εξανθήματος μεσολαβούν κατά μέσο όρο 14 ημέρες.
Οι ασθενείς μεταδίδουν 4 ημέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος έως 4 ημέρες μετά. Το μέγιστο της μετάδοσης τοποθετείται από την έναρξη του πρόδρομου σταδίου έως και 3-4 ημέρες μετά την εμφάνιση του εξανθήματος.
Oι ταξιδιώτες, παιδιά και ενήλικες, σε χώρες με έξαρση κρουσμάτων συστήνεται να επιβεβαιώνουν τον πλήρη εμβολιασμό τους με δύο δόσεις του μικτού εμβολίου ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας (εμβόλιο MMR) πριν το ταξίδι.
Σε ότι αφορά στην Ευρώπη ιδιαίτερη προσοχή συνιστάται στους ταξιδιώτες στην Ρουμανία.
Μέτρα προστασίας έναντι της COVID-19
Μετά την ανακοίνωση από τον ΠΟΥ στις 5 Μαΐου 2023, σχετικά με την λήξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης για την υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο και τη μετάβαση της πανδημίας σε νέα φάση διαχείρισης, προτεραιότητα για τους ταξιδιώτες αποτελεί η τήρηση των βασικών μέτρων πρόληψης μετάδοσης των λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος όπως:
- η συχνή εφαρμογή της υγιεινής των χεριών
- η αναπνευστική υγιεινή (κάλυψη του στόματος και της μύτης με χαρτομάντηλο κατά το βήχα ή το φτέρνισμα, αποφυγή επαφής των χεριών με στόμα, μύτη ή μάτια)
- η αποφυγή επαφής με άτομα που παρουσιάζουν συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα
Επιπρόσθετα συστήνονται
- ο ετήσιος εμβολιασμός για COVID-19
- η αναβολή του ταξιδιού στην περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων συμβατών με COVID-19, όπως επίσης στην περίπτωση αναμονής αποτελέσματος ή επί θετικού αποτελέσματος σε ταχεία δοκιμασία αντιγόνου ή μοριακό έλεγχο με RT-PCR
- η εφαρμογή μάσκας, η παραμονή στο χώρο διαμονής και η αναζήτηση ιατρικής βοήθειας στην περίπτωση νόσησης κατά τη διάρκεια του ταξιδιού
- η αναζήτηση ιατρικής βοήθειας στην περίπτωση εμφάνισης πυρετού ή/και συμπτωμάτων από το αναπνευστικό σύστημα έως και 5 ημέρες μετά την επιστροφή
- Η χρήση μάσκας στους δημόσιους κλειστούς ή ανοιχτούς χώρους σε συνθήκες συνωστισμού, συστήνεται από άτομα που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου.
Χολέρα: 39.346 νέα κρούσματα, 698 θάνατοι
Από την 1η Ιανουαρίου έως τις 24η Φεβρουαρίου του 2024, έχουν αναφερθεί 39.346 νέα κρούσματα χολέρας, συμπεριλαμβανομένων 698 νέων θανάτων, παγκοσμίως.
Οι πέντε χώρες που αναφέρουν τα περισσότερα κρούσματα είναι:
- η Ζάμπια (13.015)
- το Αφγανιστάν (8.402)
- η Ζιμπάμπουε (7.219)
- η Μοζαμβίκη (2.563)
- το Πακιστάν (2.405)
Οδηγίες προφύλαξης
Οι ταξιδιώτες συστήνεται να τηρούν αυστηρά τα προληπτικά μέτρα για την ασφαλή κατανάλωση τροφίμων και ποτών. Στην περίπτωση μακράς παραμονής σε ενδημικές περιοχές, όπως τα μέλη ανθρωπιστικών αποστολών,συνιστάται ο εμβολιασμός.
Δάγκειος πυρετός και πυρετός Chikungunya (CHIKVD)
Δάγκειος πυρετός
Τον Ιανουάριο του 2024, περισσότερα από μισό εκατομμύριο κρούσματα δάγκειου πυρετού και πάνω από 100 σχετιζόμενοι θάνατοι αναφέρθηκαν παγκοσμίως.
Τα περισσότερα ύποπτα κρούσματα (550.277) αναφέρθηκαν στην περιοχή PAHO του ΠΟΥ (Βόρειος/Νότιος/Λατινική Αμερική, ΗΠΑ, Καναδάς, Καραϊβική), τις πρώτες τέσσερις εβδομάδες του 2024, παρουσιάζοντας αύξηση 189% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023.
Κρούσματα παρατηρούνται επίσης, στις περιοχές της Νοτιοανατολικής Ασίας και του Δυτικού Ειρηνικού , στο Μπαγκλαντές, στη Σρι Λάνκα και στη Ταϊλάνδη.
Πυρετός Chikungunya (CHIKVD)
Από 1 -31 Ιανουαρίου 2024, έχουν αναφερθεί περίπου 10.000 κρούσματα CHIKVD και κανένας σχετιζόμενος θάνατος σε παγκόσμιο επίπεδο. Συνολικά οκτώ χώρες ανέφεραν κρούσματα CHIKVD από την Αμερική (6) και την Ασία (2). Οι χώρες που αναφέρουν τον υψηλότερο αριθμό κρουσμάτων είναι η Βραζιλία, η Παραγουάη, η Βολιβία και η Κολομβία.
Δεν έχουν αναφερθεί αυτόχθονα κρούσματα της νόσου του ιού Chikungunya στην Ευρώπη μέχρι σήμερα.
Από 1 Ιανουαρίου έως 31 Δεκεμβρίου 2023, αναφέρθηκαν περίπου 500.000 κρούσματα πυρετού Chikungunya και περισσότεροι από 400 σχετικοί θάνατοι παγκοσμίως.
Οδηγίες
Ο Δάγκειος πυρετός και ο πυρετός Chikungunya μεταδίδονται μέσω τσιμπήματος μολυσμένου κουνουπιού και συνεπώς συνιστάται η τήρηση όλων των απαραίτητων μέτρων για την προστασία από τα έντομα.
Δεν υπάρχει εμβόλιο για την προφύλαξη και οι ταξιδιώτες που επιστρέφουν από ενδημικές περιοχές συνιστάται να παρακολουθούν την υγεία τους για 2 εβδομάδες μετά την επιστροφή τους. Σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δεν υπάρχει κανένας περιορισμός σε ότι αφορά στο εμπόριο και στις διεθνείς μετακινήσεις.
Πολιομυελίτιδα:133 περιστατικά
Από 1 Ιανουαρίου έως 16 Φεβρουαρίου 2024 δεν έχουν αναφερθεί νέα κρούσματα οξείας χαλαρής παράλυσης οφειλόμενα στον τύπο WPV1 της πολυομυελίτιδας.
Από 1 Ιανουαρίου 2023 έως 20 Φεβρουαρίου 2024 καταγράφηκαν 133 περιστατικά οξείας χαλαρής παράλυσης οφειλόμενα στον τύπο cVPDV1 της νόσου, από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (105), από τη Μαδαγασκάρη (24) και τη Μοζαμβίκη (4).
Το 2023 καταγράφηκαν 372 περιστατικά οξείας χαλαρής παράλυσης οφειλόμενα στον cVPDV2 τύπο της νόσου. Η πλειονότητα των περιστατικών καταγράφηκε στην Λαϊκή Δημοκρατία το Κονγκό (118), στη Νιγηρία (81), στο Τσαντ (54) και στη Γουινέα (46).
Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης/ Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου είναι ελεύθερες πολυομυελίτιδας από το 2002.
Η πολιομυελίτιδα προλαμβάνεται με εμβολιασμό
Ο ιός της πολιομυελίτιδας μεταδίδεται από άτομο σε άτομο κυρίως μέσω της κοπρανο-στοματικής οδού και σπανιότερα μέσω της στοματο-στοματικής οδού, σε συνθήκες χαμηλού υγειονομικού επιπέδου.
Ο ιός ανιχνεύεται πιο εύκολα και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στα κόπρανα, από ότι σε φαρυγγικές εκκρίσεις.
Σε σπάνιες περιπτώσεις, το γάλα, άλλες τροφές και αντικείμενα μολυσμένα με κόπρανα έχουν ενοχοποιηθεί ως αγωγοί μετάδοσης.
Δεν υπάρχουν αξιόπιστες ενδείξεις μετάδοσης μέσω εντόμων. Το νερό και τα λύματα ενοχοποιούνται σπανίως.
Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν εμφανίζονται συμπτώματα, ενώ τη σοβαρή παραλυτική μορφή της νόσου εκδηλώνει λιγότερο από 1% όσων μολύνονται από τον ιό.
Η πολιομυελίτιδα είναι νόσημα που προλαμβάνεται με εμβολιασμό. Συστήνεται ο εμβολιασμός όλων των ταξιδιωτών, από και προς χώρες στις οποίες η νόσος ενδημεί, καθώς και η καταγραφή του εμβολιασμού στο Διεθνές Πιστοποιητικό Εμβολιασμού.