Λιστέρια. Ένας ύπουλος εχθρός στο ψυγείο σας

Η λιστέρια, ένα ενδοκυτταρικό παράσιτο, μπορεί να βρεθεί σε μια μεγάλη ποικιλία τροφίμων φυτικής και ζωικής προέλευσης. Τα καπνιστά ή κατεψυγμένα ψάρια συχνά μολύνονται και, ως εκ τούτου, μεταδίδουν την ασθένεια.

Εάν έχετε λιστερίωση, ενδέχεται να εμφανίσετε: πυρετό, μυϊκούς πόνους, ναυτία και διάρροια. Τα συμπτώματα μπορεί να αρχίσουν λίγες ημέρες αφότου έχετε φάει κάποια μολυσμένη τροφή, αλλά μπορεί να περάσουν και δύο μήνες. Αν η λιστερίωση εξαπλωθεί στο νευρικό σύστημα, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν: πονοκέφαλο, στραβολαίμιασμα, σύγχυση, απώλεια της ισορροπίας και σπασμούς.

Δεν προκαλούν ασθένεια όλα τα στελέχη του βακτηρίου λιστέρια. Από τα 20 είδη που περιγράφονται, μόνο η Listeria monocytogenes (λιστέρια η μονοκυτταρογόνος) είναι σημαντική αιτία μόλυνσης στον άνθρωπο.

Η λιστερίωση σχετίζεται με σχετικά υψηλή θνησιμότητα στις ομάδες κινδύνου. Σε υγιή άτομα που δεν ανήκουν σε μια από τις ομάδες κινδύνου, η λοίμωξη μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή του γαστρεντερικού σωλήνα συν πυρετό με μια εξέλιξη που γενικά είναι ήπια.

Πολλά άλλα έτοιμα για κατανάλωση τρόφιμα ζωικής ή φυτικής προέλευσης, τα οποία δεν υπόκεινται σε μικροβιοκτόνο επεξεργασία (π.χ. θέρμανση) μετά την επεξεργασία, μπορεί να περιέχουν L. monocytogenes π.χ. προ-κομμένες σαλάτες και λαχανικά.

Αυτό συμβαίνει επειδή η λιστέρια μπορεί να επιβιώσει για μεγάλο χρονικό διάστημα σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας τροφίμων σε εσοχές που είναι δύσκολο να προσεγγιστούν για τον καθαρισμό και την απολύμανση. Ως αποτέλεσμα, είναι δυνατή η συνεχής είσοδος των μικροβίων κατά την παραγωγή τροφίμων.

Τα ωμά ή καπνιστά προϊόντα ψαριών και θαλασσινά (π.χ. καπνιστός σολομός) συχνά μολύνονται με λιστέρια. Το 7-18% των δειγμάτων καπνιστών ψαριών εξετάστηκαν από τις αρχές παρακολούθησης τροφίμων στη Γερμανία μεταξύ του 2007 και του 2017 και βρέθηκε L. monocytogenes στο 3-9% των δειγμάτων.

Συνοπτικά, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ (Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας) τα ύποπτα τρόφιμα είναι: καπνιστά, βραστά και αλλαντικά αέρος, μαλακά τυριά (όπως κατίκι, ανθότυρο) και ημίσκληρα τυριά, απαστερίωτο γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα που προέρχονται από αυτό, ωμά θαλασσινά (συμπεριλαμβανομένου του σούσι) ή καπνιστό σολωμό, προπαρασκευασμένες ωμές σαλάτες, προμαγειρεμένα προϊόντα κρέατος, που μπορεί να καταναλωθούν χωρίς επιπλέον μαγείρεμα, πατέ, μαλακά παγωτά που δεν είναι συσκευασμένα και ωμοί βλαστοί.

Τροφές υψηλού κινδύνου. Τα ακόλουθα τρόφιμα υψηλού κινδύνου πρέπει να αποφεύγονται ή να είστε σίγουροι ότι έχουν χειριστεί σωστά:

Έτοιμα προς κατανάλωση θαλασσινά, όπως καπνιστό ψάρι, μύδια, στρείδια, ή ωμά θαλασσινά, όπως σασίμι ή σούσι
Προπαρασκευασμένες ή προσυσκευασμένες σαλάτες φρούτων και λαχανικών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που διατίθενται σε μπουφέδες και salad bars
Ποτά φτιαγμένα από φρέσκα φρούτα και λαχανικά όπου οι διαδικασίες πλύσης είναι άγνωστες (εκτός από παστεριωμένους ή κονσερβοποιημένους χυμούς)
Κρέατα delicatessen που τρώγονται χωρίς περαιτέρω μαγείρεμα ή θέρμανση, όπως πατέ, ζαμπόν, σαλάμια και μαγειρεμένο και κομμένο κοτόπουλο (όπως χρησιμοποιείται σε καταστήματα σάντουιτς)
Τυχόν μη παστεριωμένο γάλα ή τρόφιμα από μη παστεριωμένο γάλα
Παγωτό μηχανής
Μαλακά τυριά, όπως brie, camembert, ricotta και φέτα (αυτά είναι ασφαλή εάν μαγειρευτούν και σερβίρονται ζεστά)
Έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των κρεάτων που έχουν απομείνει από προηγούμενο γεύμα και τα οποία έχουν ψυχθεί για περισσότερο από μία ημέρα
Σάλτσες και σαλάτες μέσα στις οποίες μπορεί να έχουν βυθιστεί λαχανικά
Γαρνιτούρες από ωμά λαχανικά

Μερικές υποδείξεις κατά το χειρισμό και την προετοιμασία φαγητού
Όταν χειρίζεστε και προετοιμάζετε φαγητό, πρέπει να προσέχετε:

Πλύνετε τα χέρια σας πριν ετοιμάσετε φαγητό και κατά τη διάρκεια του χειρισμού ωμών και έτοιμων για κατανάλωση τροφίμων
Πλύνετε ωμά φρούτα και λαχανικά πριν το φαγητό
Μαγειρέψτε καλά όλα τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης, συμπεριλαμβανομένων των αυγών
Μην χρησιμοποιείτε τις ίδιες σανίδες κοπής και τα ίδια μαχαίρια για μαγειρεμένα και ωμά τρόφιμα, εκτός εάν έχουν ενδιαμέσως πλυθεί σε ζεστό σαπουνόνερο
Ξεπαγώστε τα τρόφιμα τοποθετώντας τα στα κάτω ράφια του ψυγείου ή χρησιμοποιήστε φούρνο μικροκυμάτων
Ακολουθείτε πάντα τις συμβουλές για τις ετικέτες τροφίμων. Το μαγείρεμα των τροφίμων πριν από την κατανάλωσή τους μπορεί να σκοτώσει ορισμένα βακτήρια, συμπεριλαμβανομένης της λιστέρια

Τα συμπτώματα κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά. Τα πρώιμα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

Πυρετός
Πονοκέφαλος
Κούραση
Πόνοι στο σώμα
Αυτά μπορεί να οδηγήσουν σε πιο σοβαρά προβλήματα, όπως:

Μηνιγγίτιδα (λοίμωξη του εγκεφάλου)
Σηψαιμία (δηλητηρίαση αίματος)

Να αποθηκεύετε τα τρόφιμα με προσοχή. Όταν αποθηκεύετε τρόφιμα, θα πρέπει να:

τα κρατάτε πάντοτε καλυμμένα
τοποθετείτε τα μαγειρεμένα τρόφιμα στο ψυγείο μέσα σε μία ώρα από το μαγείρεμα
βάζετε το ωμό κρέας, τα πουλερικά και τα ψάρια κάτω από μαγειρεμένα ή έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα στο ψυγείο για να αποφύγετε σταγόνες που θα μπορούσαν να μολύνουν τα προπαρασκευασμένα τρόφιμα
μην χρησιμοποιείτε τρόφιμα ψυγείου πέρα από την ημερομηνία λήξης
Διατηρήστε το ψυγείο σας καθαρό

Θερμοκρασίες τροφίμων για πρόληψη
Η θερμοκρασία του ψυγείου σας πρέπει να είναι κάτω από 5 °C
Διατηρήστε τα ζεστά τρόφιμα στους 60 °C και πάνω και τα κρύα τρόφιμα στους 5 °C και κάτω
Όταν ξαναζεσταίνετε το φαγητό φροντίστε να η εσωτερική του θερμοκρασία να φτάνει ψηλά
Βεβαιωθείτε ότι τα τρόφιμα που μπαίνουν στον φούρνο μικροκυμάτων φτάνουν σε μια ομοιόμορφη θερμοκρασία προτού τα καταναλώσετε