Ο υγιεινός τρόπος ζωής μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της κατάθλιψης
Ένας υγιεινός τρόπος ζωής που περιλαμβάνει μέτρια κατανάλωση αλκοόλ, υγιεινή διατροφή, τακτική σωματική δραστηριότητα, υγιεινό ύπνο και συχνή κοινωνική επαφή, ενώ αποφεύγεται το κάπνισμα και η υπερβολική καθιστική ζωή, μειώνει τον κίνδυνο κατάθλιψης, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Στη συγκεκριμένη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Mental Health, μια διεθνής ομάδα ερευνητών, μεταξύ των οποίων από το Πανεπιστήμιο του Cambridge και το Πανεπιστήμιο Fudan, εξέτασε ένα συνδυασμό παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των παραγόντων του τρόπου ζωής, της γενετικής, της δομής του εγκεφάλου και του ανοσοποιητικού και μεταβολικού μας συστήματος για να εντοπίσει τους υποκείμενους μηχανισμούς που μπορούν να εξηγήσουν αυτήν τη σύνδεση.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περίπου ένας στους 20 ενήλικες βιώνει κατάθλιψη και η πάθηση επιβαρύνει σημαντικά τη δημόσια υγεία παγκοσμίως. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση της κατάθλιψης είναι περίπλοκοι και περιλαμβάνουν ένα συνδυασμό βιολογικών παραγόντων και παραγόντων του τρόπου ζωής. Για να κατανοήσουν καλύτερα τη σχέση μεταξύ αυτών των παραγόντων και της κατάθλιψης, οι ερευνητές στράφηκαν στην UK Biobank, μια βιοϊατρική βάση δεδομένων και ερευνητική πηγή που περιέχει ανώνυμες πληροφορίες γενετικής, τρόπου ζωής και υγείας των συμμετεχόντων. Εξετάζοντας δεδομένα από σχεδόν 290.000 ανθρώπους – εκ των οποίων οι 13.000 είχαν κατάθλιψη – που παρακολουθήθηκαν σε μια περίοδο εννέα ετών, η ομάδα κατάφερε να εντοπίσει επτά παράγοντες υγιεινού τρόπου ζωής που συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης.
Αυτοί ήταν:
· μέτρια κατανάλωση αλκοόλ
· υγιεινή διατροφή
· τακτική σωματική δραστηριότητα
· υγιής ύπνος
· ποτέ κάπνισμα
· χαμηλή έως μέτρια καθιστική ζωή
· συχνή κοινωνική επαφή
Από όλους αυτούς τους παράγοντες, ο καλός ύπνος – μεταξύ επτά και εννέα ωρών τη νύχτα – έκανε τη μεγαλύτερη διαφορά, μειώνοντας τον κίνδυνο κατάθλιψης, συμπεριλαμβανομένων των μεμονωμένων καταθλιπτικών επεισοδίων και της ανθεκτικής κατάθλιψης στη θεραπεία, κατά 22%.
Η συχνή κοινωνική επαφή, η οποία γενικά μείωσε τον κίνδυνο κατάθλιψης κατά 18%, ήταν η πιο προστατευτική έναντι της υποτροπιάζουσας καταθλιπτικής διαταραχής.
H μέτρια κατανάλωση αλκοόλ μείωσε τον κίνδυνο κατάθλιψης κατά 11%, η υγιεινή διατροφή κατά 6%, η τακτική σωματική δραστηριότητα κατά 14%, το ποτέ κάπνισμα κατά 20% και η χαμηλή έως μέτρια καθιστική ζωή κατά 13%.
Με βάση τον αριθμό των παραγόντων υγιεινού τρόπου ζωής που εφαρμόζει ένα άτομο, χωρίστηκαν σε μία από τις τρεις ομάδες: δυσμενής, ενδιάμεσος και ευνοϊκός τρόπος ζωής. Τα άτομα της ενδιάμεσης ομάδας είχαν περίπου 41% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν κατάθλιψη σε σύγκριση με εκείνα του δυσμενούς τρόπου ζωής, ενώ εκείνα της ομάδας του ευνοϊκού τρόπου ζωής είχαν 57% λιγότερες πιθανότητες.
Στη συνέχεια, η ομάδα εξέτασε το DNA των συμμετεχόντων, αποδίδοντας στον καθένα μια βαθμολογία γενετικού κινδύνου. Αυτή η βαθμολογία βασίστηκε στον αριθμό των γενετικών παραλλαγών ενός ατόμου που έχουν γνωστή σχέση με τον κίνδυνο κατάθλιψης. Όσοι είχαν τη χαμηλότερη βαθμολογία γενετικού κινδύνου, είχαν 25% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν κατάθλιψη σε σύγκριση με εκείνους με την υψηλότερη βαθμολογία – ένας πολύ μικρότερος αντίκτυπος από ότι ο τρόπος ζωής. Σε άτομα με υψηλό, μεσαίο και χαμηλό γενετικό κίνδυνο για κατάθλιψη, η ομάδα διαπίστωσε επιπλέον ότι ένας υγιεινός τρόπος ζωής μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο κατάθλιψης. Αυτή η έρευνα υπογραμμίζει τη σημασία ενός υγιεινού τρόπου ζωής για την πρόληψη της κατάθλιψης, ανεξάρτητα από τον γενετικό κίνδυνο του ατόμου.
Η καθηγήτρια Barbara Sahakian, από το Τμήμα Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου του Cambridge, δήλωσε: «Παρόλο που το DNA μας – το γενετικό χέρι που μας δόθηκε – μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κατάθλιψης, έχουμε δείξει ότι ένας υγιεινός τρόπος ζωής είναι δυνητικά πιο σημαντικός». «Μερικοί από αυτούς τους παράγοντες του τρόπου ζωής είναι πράγματα στα οποία έχουμε έναν βαθμό ελέγχου οπότε η προσπάθεια να βρούμε τρόπους να τα βελτιώσουμε – φροντίζοντας να έχουμε έναν καλό ύπνο και να βγαίνουμε έξω για να δούμε φίλους, για παράδειγμα – θα μπορούσε να κάνει πραγματική διαφορά στις ζωές των ανθρώπων».
Για να κατανοήσει η ομάδα γιατί ένας υγιεινός τρόπος ζωής μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο κατάθλιψης, μελέτησε έναν αριθμό άλλων παραγόντων. Αρχικά, εξέτασαν μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου από λιγότερους από 33.000 συμμετέχοντες και βρήκαν μια σειρά από περιοχές του εγκεφάλου όπου ένας μεγαλύτερος όγκος – περισσότεροι νευρώνες και συνδέσεις – συσχετιζόταν με έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Αυτά περιελάμβαναν την ωχρά σφαίρα, το θάλαμο, την αμυγδαλή και τον ιππόκαμπο.
Στη συνέχεια, η ομάδα αναζήτησε δείκτες στο αίμα που έδειχναν προβλήματα με το ανοσοποιητικό σύστημα ή το μεταβολισμό (πώς επεξεργαζόμαστε τα τρόφιμα και παράγουμε ενέργεια). Μεταξύ αυτών των δεικτών που βρέθηκαν να συνδέονται με τον τρόπο ζωής ήταν η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη, ένα μόριο που παράγεται στο σώμα ως απόκριση στο στρες, και τα τριγλυκερίδια, μια από τις κύριες μορφές λίπους που χρησιμοποιεί το σώμα για να αποθηκεύσει ενέργεια για αργότερα. Αυτές οι συσχετίσεις υποστηρίζονται από μια σειρά προηγούμενων μελετών. Για παράδειγμα, η έκθεση στο στρες στη ζωή μας μπορεί να επηρεάσει το πόσο καλά είμαστε σε θέση να ρυθμίσουμε το σάκχαρο στο αίμα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση της ανοσοποιητικής λειτουργίας και να επιταχύνει τη βλάβη που σχετίζεται με την ηλικία στα κύτταρα και τα μόρια του σώματος.
Η κακή σωματική δραστηριότητα και η έλλειψη ύπνου μπορούν να βλάψουν την ικανότητα του σώματος να ανταποκρίνεται στο στρες. Έχει βρεθεί ότι η μοναξιά και η έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης αυξάνουν τον κίνδυνο μόλυνσης και αυξάνουν τους δείκτες ανοσολογικής ανεπάρκειας. Η ομάδα διαπίστωσε ότι η διαδρομή από τον τρόπο ζωής στις ανοσοποιητικές και μεταβολικές λειτουργίες ήταν η πιο σημαντική. Με άλλα λόγια, ένας φτωχότερος τρόπος ζωής επηρεάζει το ανοσοποιητικό μας σύστημα και το μεταβολισμό, γεγονός που με τη σειρά του αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης.
Η Δρ Christelle Langley, επίσης από το Τμήμα Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου του Cambridge, είπε: «Έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής ως σημαντικό για τη σωματική μας υγεία, αλλά είναι εξίσου σημαντικός για την ψυχική μας υγεία. Είναι καλό για την υγεία του εγκεφάλου και τη γνωστική λειτουργία μας αλλά και έμμεσα προωθώντας ένα υγιέστερο ανοσοποιητικό σύστημα και καλύτερο μεταβολισμό». Ο καθηγητής Jianfeng Feng, από το Πανεπιστήμιο Fudan και το Πανεπιστήμιο Warwick, πρόσθεσε: «Γνωρίζουμε ότι η κατάθλιψη μπορεί να ξεκινήσει ήδη από την εφηβεία ή τη νεαρή ενήλικη ζωή, επομένως η εκπαίδευση των νέων σχετικά με τη σημασία ενός υγιεινού τρόπου ζωής και τον αντίκτυπό του στην ψυχική υγεία πρέπει να ξεκινήσει από τα σχολεία».
Πηγή: neaygeia.gr