Προσωπαγνωσία: Η σπάνια ασθένεια του Μπράντ Πιτ δεν του επιτρέπει να αναγνωρίσει πρόσωπα

Ο Μπραντ Πιτ παραδέχτηκε πρόσφατα σε μία συνέντευξη στο GQ, ότι πιστεύει πώς πάσχει από προσωπαγνωσία, μία σπάνια πάθηση, που κάνει τους ανθρώπους να μην αναγνωρίζουν πρόσωπα, όπως μέλη της οικογένειας, συντρόφους και φίλους. 

Τα άτομα με αυτήν την πάθηση προσπαθούν να ανταπεξέλθουν, χρησιμοποιώντας άλλες στρατηγικές απομονημόνευσης, όπως τα ρούχα, τα μαλλιά, τη φωνή, ή το ντύσιμο. Αυτές οι τακτικές, όμως, δεν λειτουργούν πάντα. Για παράδειγμα, όταν κάποιος με προσπαγνωσία συναντά κάποιο σε μία μή οικεία τοποθεσία.

Η πάθηση συνήθως εμφανίζεται από τη γέννηση και επηρεάζει τα άτομα που την έχουν για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους, σύμφωνα με το NHS. O ηθοποιός ανέφερε ότι δυσκολεύεται να αναγνωρίζει άτομα και ανησυχεί ότι η πάθησή του έχει κάνει τον κόσμο να νομίζει ότι δεν είναι προσιτός και ότι είναι απόμακρος. Ας σημειωθεί, πάντως, ότι ο Μπραντ Πιτ δεν έχει διαγνωστεί ποτέ επισήμως με τη νόσο.

«Κανείς δεν με πιστεύει. Θέλω να συναντήσω κάποιον άλλο. Όλο αυτό είναι για μένα μυστήριο. Δεν μπορώ να αναγνωρίσω πρόσωπα και πολλές φορές ολόκληρες εικόνες» είπε στην Οτέσα Μόσφεγκ, όταν εκείνη αποκάλυψε ότι ο άντρας της θεωρεί πώς πάσχει από την ίδια πάθηση. Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο Πιτ ισχυρίστηκε ότι έχει προσωπαγνωσία.

«Τόσο πολλοί με μισούν, επειδή νομίζουν ότι δεν τους σέβομαι» είπε στο Esquire πίσω στο 2013. «Κάθε λίγο και λιγάκι, κάποιος μου δίνει ένα πλάισιο και τον ευχαριστώ για τη βοήθεια. Αλλά τους εκνευρίζω ακόμα περισσότερο».

«Με θεωρούν εγωιστής και αλαζονικός. Αλλά είναι ένα μυστήριο για μένα, φίλε. Θα το εξετάσω» κατέληξε.

Οι επιπτώσεις της προσωπαγνωσίας

Ένα άτομο με προσωπαγνωσία μπορεί να αποφύγει την κοινωνική αλληλεπίδραση και να αναπτύξει κοινωνική αγχώδη διαταραχή, έναν συντριπτικό φόβο για κοινωνικές καταστάσεις. Μπορεί επίσης να δυσκολεύεται να δημιουργήσουν σχέσεις ή να αντιμετωπίζει προβλήματα με την καριέρα του. Τα αισθήματα κατάθλιψης είναι κοινά.

Μερικοί άνθρωποι με προσωπαγνωσία δεν μπορούν να αναγνωρίσουν ορισμένες εκφράσεις του προσώπου, να κρίνουν την ηλικία ή το φύλο ενός ατόμου ή να ακολουθήσουν το βλέμμα ενός ατόμου. Άλλοι μπορεί να μην αναγνωρίζουν καν το πρόσωπό τους στον καθρέφτη ή στις φωτογραφίες.

Η προσωπαγνωσία μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα ενός ατόμου να αναγνωρίζει αντικείμενα, όπως μέρη ή αυτοκίνητα. Πολλοί άνθρωποι έχουν επίσης δυσκολία στην πλοήγηση. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει αδυναμία επεξεργασίας γωνιών ή απόστασης ή προβλήματα στην απομνημόνευση τοποθεσιών και ορόσημων.

Η παρακολούθηση της πλοκής των ταινιών ή των τηλεοπτικών προγραμμάτων μπορεί να είναι σχεδόν αδύνατο για κάποιον με προσωπαγνωσία, επειδή αγωνίζεται να αναγνωρίσει τους χαρακτήρες. Κάποιος με προσωπαγνωσία πορεί να ανησυχεί ότι φαίνεται αγενής ή δεν ενδιαφέρεται όταν αποτυγχάνει να αναγνωρίσει ένα άτομο.

Τι προκαλεί την προσωπαγνωσία

Υπάρχουν 2 τύποι προπαγνωσίας

• αναπτυξιακή προσωπαγνωσία – όπου ένα άτομο έχει προσωπαγνωσία χωρίς να έχει εγκεφαλική βλάβη
• επίκτητη προσωπαγνωσία – όπου ένα άτομο αναπτύσσει προσωπαγνωσ΄θα μετά από εγκεφαλική βλάβη, συχνά μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο ή τραυματισμό στο κεφάλι

Στο παρελθόν, οι περισσότερες περιπτώσεις προσωπαγνωσίας θεωρούνταν ότι εμφανίζονταν μετά από εγκεφαλικό τραύμα (επίκτητη προσωπαγνωσία). Ωστόσο, η έρευνα έχει διαπιστώσει ότι πολύ περισσότεροι άνθρωποι έχουν προσωπαγνωσια χωρίς να έχουν εγκεφαλική βλάβη (αναπτυξιακή προσωπαγνωσία) από ό,τι πιστεύαμε αρχικά.

Διάγνωση προσωπαγνωσίας

Εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα με την αναγνώριση προσώπων, ο γιατρός σας μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν κλινικό νευροψυχολόγο. Μπορεί επίσης να παραπεμφθείτε σε έναν ερευνητή που ειδικεύεται στον τομέα και εδρεύει σε ένα κοντινό πανεπιστήμιο.

Θα έχετε μια αξιολόγηση που περιλαμβάνει μια σειρά από τεστ που αξιολογούν την ικανότητα αναγνώρισης προσώπου, μεταξύ άλλων δεξιοτήτων.

Για παράδειγμα, μπορεί να σας ζητηθεί να:

• απομνημονεύσετε και αργότερα να αναγνωρίσετε πρόσωπα που δεν έχετε ξαναδεί
• αναγνωρίσετεδιάσημα πρόσωπα
• εντοπίσετε ομοιότητες και διαφορές μεταξύ προσώπων που παρουσιάζονται το ένα δίπλα στο άλλο
• κρίνετε την ηλικία, το φύλο ή τη συναισθηματική έκφραση από ένα σύνολο προσώπων

Θεραπεία της προσωπαγνωσίας

Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για την προσωπαγνωσία, αλλά οι ερευνητές συνεχίζουν να διερευνούν τι προκαλεί την πάθηση και αναπτύσσονται προγράμματα εκπαίδευσης για να βοηθήσουν στη βελτίωση της αναγνώρισης προσώπου.

Θεωρείται ότι οι αντισταθμιστικές στρατηγικές που βοηθούν στην αναγνώριση του ατόμου ή οι τεχνικές που προσπαθούν να αποκαταστήσουν τους φυσιολογικούς μηχανισμούς επεξεργασίας του προσώπου, μπορεί να λειτουργήσουν για ορισμένα άτομα είτε με αναπτυξιακή είτε με επίκτητη προσωπαγνωσία.

Η ηλικία ενός ατόμου κατά την οποία υπέστη βλάβη ο εγκέφαλός του (στην περίπτωση της επίκτητης προσωπαγνωσίας), ο τύπος και η σοβαρότητα της εγκεφαλικής βλάβης και ο χρόνος της θεραπείας θεωρούνται σημαντικοί παράγοντες για το πόσο αποτελεσματικό θα είναι ένα πρόγραμμα αποκατάστασης.