Τι αλλάζει στη διάγνωση και παρακολούθηση για την Οστεοπόρωση

Στον εξορθολογισμό της δαπάνης που προκαλείται από τη συνταγογράφηση εργαστηριακών εξετάσεων για την Οστεοπόρωση και στην διευκόλυνση της διαδικασίας διάγνωσης και παρακολούθησης της, με χρήση των ενδεδειγμένων εργαστηριακών εξετάσεων στοχεύει η εφαρμογή Διαγνωστικού Πρωτοκόλλου  από το υπουργείο Υγείας για το συγκεκριμένο νόσημα.

Τι προβλέπει το διαγνωστικό πρωτόκολλο για την οστεοπόρωση

Για τη διάγνωση και παρακολούθηση της οστεοπόρωσης χρησιμοποιούνται συγκεκριμένοι κωδικοί και επιτρέπεται η συνταγογράφηση και εκτέλεση των ακόλουθων εργαστηριακών εξετάσεων:

Μέτρηση οστικής πυκνότητας με διπλή φωτονιακή απορροφησιομέτρηση σε έως δύο συνολικά μετρήσεις ανά δύο έτη, οι οποίες δύναται να αφορούν, είτε σε μέτρηση ταυτόχρονα σε δύο σημεία (μία μέτρηση σε ΟΜΣΣ και μία σε Ισχίο) ανά διετία, είτε ανά έτος στο σημείο με το χαμηλότερο Τ- score και ανάλογα με την ηλικία και την κατάσταση του ατόμου, ως εξής:

Ηλικία κάτω των 50 ετών στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Κατάγματα χαμηλής βίας -Υπογοναδισμός -Πρώιμη εμμηνόπαυση (κάτω των 45 ετών)
• Σύνδρομα δυσαπορρόφησης
• Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
• Φαρμακευτική αγωγή σχετιζόμενη με απώλεια οστικής μάζας ή/και κίνδυνο κατάγματος (ενδεικτικά: στεροειδή, αναστολείς αρωματάσης)
• Άλλα παθολογικά νοσήματα σχετιζόμενα με απώλεια οστικής μάζας ή/και κίνδυνο κατάγματος (ενδεικτικά: ρευματοειδής αρθρίτιδα, σύνδρομο Cushing, σακχαρώδης διαβήτης, σοβαρή χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, HIV/AIDS).

Ηλικία 50 – 64 ετών στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Κάταγμα χαμηλής βίας μετά την ηλικία των 40 ετών
• Κάταγμα ισχίου γονέα
• Σπονδυλικό κάταγμα ή/και οστεοπενική απεικόνιση οστών σε ακτινογραφίες
• Χαμηλό σωματικό βάρος (BMI κάτω από 20 kg/m2) ή/και απώλεια σωματικού βάρους πάνω από 10% από το βάρος του ασθενή στην ηλικία των 25 ετών
• Κατανάλωση οινοπνεύματος (πάνω από 25 γρ. ημερησίως) -Κάπνισμα
• Άλλοι παράγοντες και νόσοι, όπως αυτοί αναφέρονται στην ηλικιακή ομάδα κάτω των 50 ετών

Ηλικία μεγαλύτερη ή ίση των 65 ετών:

Σε όλους, ανεξαρτήτως φύλου και συνοδών νοσημάτων.

Ποιες εξετάσεις και κάθε πότε πρέπει να γίνονται

Προβλέπεται συγκεκριμένο πακέτο εξετάσεων αίματος και ούρων όχι νωρίτερα από μία φορά κατ’ έτος:

• Προσδιορισμός στο αίμα ασβεστίου
• Προσδιορισμός στο αίμα αλβουμίνης (ALB)
• Προσδιορισμός στο αίμα φωσφόρου (P)
• Γενική εξέταση αίματος
• Εξέταση αίματος για ταχύτητα καθιζήσεως ερυθρών αιμοσφαιρίων (TKE)
• Κρεατινίνη αίματος
• Αλκαλική φωσφατάση αίματος (ALP)
• Θυροειδοτρόπος ορμόνη (TSH) -Ολική 25 (ΟΗ) βιταμίνη D
• Ασβέστιο ούρων 24-ώρου
• Κρεατινίνη ούρων 24-ώρου

Αν εκ του ιστορικού, της φυσικής εξέτασης και των αποτελεσμάτων του αρχικού εργαστηριακού ελέγχου κριθεί αναγκαία η διερεύνηση δευτεροπαθών αιτίων οστεοπόρωσης, επιτρέπεται η συνταγογράφηση και εκτέλεση των ακόλουθων εξετάσεων, όχι νωρίτερα από μία φορά κατ’ έτος:

• Παραθορμόνη (PTH intact)
• Τεστοστερόνη αίματος (TESTO)
• Ανοσοηλεκτροφόρηση ή Ανοσοκαθήλωση πρωτεϊνών αίματος
• Ανοσοηλεκτροφόρηση ή Ανοσοκαθήλωση πρωτεϊνών ούρων
• Κορτιζόλη ούρων 24 ωρών -Αντισώματα έναντι ιστικής τρανσγλουταμινάσης (ΑΝΤΙ- TTG IGA)
• Ολική ΙGA
• Αντισώματα έναντι ιστικής τρανσγλουταμινάσης (ΑΝΤΙ- TTG)
• Οξαλοξεική τρανσαμινάση (AST/SGOT)
• Πυροσταφυλική τρανσαμινάση (ALT/SGPT)

Οι ακόλουθες ακτινογραφίες όχι νωρίτερα από μία φορά κατ’ έτος και μόνο αν συνυπάρχει αναφερομένη ραχιαλγία ή/και οσφυαλγία ή/και προοδευτική κύφωση ή/και απώλεια ύψους μεγαλύτερη των 4 εκ. από το μέγιστο ύψος ή μεγαλύτερης του 1,5 εκ. το τελευταίο έτος:

• Ακτινογραφία θωρακικής μοίρας σπονδυλικής στήλης (ΘΜΣΣ) (F)
• Ακτινογραφία θωρακικής μοίρας σπονδυλικής στήλης (ΘΜΣΣ) (P)
• Ακτινογραφία οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης (ΟΜΣΣ) (F)
• Ακτινογραφία οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης (ΟΜΣΣ) (P)

Για την παρακολούθηση της οστεοπόρωσης, σε ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία μέσω του θεραπευτικού πρωτοκόλλου συνταγογράφησης για την οστεοπόρωση, επιτρέπεται η μέτρηση οστικής πυκνότητας με διπλή φωτονιακή απορροφησιομέτρηση είτε σε ένα σημείο (αυτό με το χαμηλότερο Τ- score) είτε σε δύο διαφορετικά σημεία (μία μέτρηση σε ΟΜΣΣ και μία σε Ισχίο), όχι νωρίτερα από την παρέλευση ενός έτους από την τελευταία μέτρηση. Επίσης συγκεκριμένο πακέτο εργαστηριακών εξετάσεων όχι νωρίτερα από δύο φορές κατ’ έτος:

• Προσδιορισμός στο αίμα ασβεστίου
• Προσδιορισμός στο αίμα αλβουμίνης (ALB)
• Προσδιορισμός στο αίμα φωσφόρου (P)
• Γενική εξέταση αίματος
• Εξέταση αίματος για ταχύτητα καθιζήσεως ερυθρών αιμοσφαιρίων (TKE)
• Κρεατινίνη αίματος -Αλκαλική φωσφατάση αίματος (ALP)
• Θυροειδοτρόπος ορμόνη (TSH) -Ολική 25 (ΟΗ) βιταμίνη D
• Ασβέστιο ούρων 24-ώρου -Κρεατινίνη ούρων 24ώρου

Αν εκ του ιστορικού, της φυσικής εξέτασης και των αποτελεσμάτων του αρχικού εργαστηριακού ελέγχου κριθεί αναγκαία η διερεύνηση δευτεροπαθών αιτίων οστεοπόρωσης, επιτρέπεται η συνταγογράφηση και εκτέλεση των ακόλουθων εξετάσεων, όχι νωρίτερα από μία φορά κατ’ έτος:

• Παραθορμόνη (PTH intact)
• Τεστοστερόνη αίματος (TESTO)
• Ανοσοηλεκτροφόρηση ή Ανοσοκαθήλωση πρωτεϊνών αίματος
• Ανοσοηλεκτροφόρηση ή Ανοσοκαθήλωση πρωτεϊνών ούρων
• Κορτιζόλη ούρων 24 ωρών Αντισώματα έναντι ιστικής τρανσγλουταμινάσης (ΑΝΤΙ- TTG IGA) – Ολική IGA
• Οξαλοξεική τρανσαμινάση (AST/SGOT)
• Πυροσταφυλική τρανσαμινάση (ALT/SGPT)