Ο κορονοϊός προκάλεσε πάνω από 18 εκατομμύρια θανάτους σε όλο τον κόσμο από τις αρχές του 2020 ως τα τέλη του 2021, ή αλλιώς αριθμό υπερτριπλάσιο από τον επίσημο απολογισμό, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύει η επιστημονική επιθεώρηση The Lancet.
«Οι επίσημες στατιστικές για τους θανάτους λόγω κορονοϊού δεν δίνουν παρά μόνο μερική εικόνα του πραγματικού απολογισμού της θνητότητας της πανδημίας σε όλο τον κόσμο», επισημαίνουν οι συντάκτες της μελέτης. Η COVID-19 ήταν πιθανόν μια από τις βασικές αιτίες θανάτου το 2020 και το 2021 στον πλανήτη, όπως εκτιμούν οι ίδιοι.
Αν και κατά τα επίσημα στοιχεία οι θάνατοι παγκοσμίως εξαιτίας της πανδημίας μεταξύ της 1ης Ιανουαρίου 2020 και της 31ης Δεκεμβρίου 2021 ήταν 5,94 εκατομμύρια, αρκετές μελέτες έχουν χαρακτηρίσει πολύ υποτιμημένο τον απολογισμό και έχουν αποπειραθεί να ρίξουν περισσότερο φως στην υγειονομική κρίση.
Η πιο πρόσφατη, αυτή που δημοσιεύει η Λάνσετ, εκτιμά πως ο αριθμός των θανάτων εξαιτίας της COVID-19 την περίοδο αυτή έφθασε τα 18,2 εκατομμύρια, άρα υπερτριπλάσιος του επίσημου απολογισμού, βασιζόμενη στα δεδομένα για την πλεονάζουσα θνησιμότητα.
Ο όρος πλεονάζουσα θνησιμότητα αναφέρεται στον λόγο των θανάτων σε ορισμένο χρονικό διάστημα, ανεξαρτήτως αιτίας, επί του αριθμού θανάτων που αναμενόταν, με βάση τα δεδομένα για προηγούμενες ανάλογες χρονικές περιόδους.
Πέρα από μια βάση δεδομένων για την πλεονάζουσα θνησιμότητα, οι συντάκτες της μελέτης έφτιαξαν διάφορα μοντέλα για να προβλέψουν ποια θα ήταν η θνησιμότητα εάν δεν είχε εκδηλωθεί η πανδημία, για να αντιπαρέλθουν την έλλειψη ολοκληρωμένων και αξιόπιστων στοιχείων σε αρκετές χώρες.
«Από τα 12,3 εκατομμύρια επιπλέον θανάτους σε σχέση με τους καταμετρημένους θανάτους εξαιτίας της COVID-19, μεγάλο μέρος τους οφειλόταν πιθανόν σε μόλυνση από τον SARS-CoV-2», σημειώνουν.
«Η χαώδης διαφορά μεταξύ της πλεονάζουσας θνησιμότητας και των επίσημα καταγεγραμμένων θανάτων εξαιτίας της COVID-19 πιθανόν εξηγείται από το ότι δεν έγιναν διαγνώσεις πολλών περιπτώσεων μόλυνσης από τον κορονοϊό ή/και τους αυξημένους θανάτους από άλλες ασθένειες, εξαιτίας της αλλαγής συμπεριφορών ή της μείωσης της πρόσβασης στα συστήματα υγείας λόγω της πανδημίας», επισημαίνουν οι ερευνητές.
Οι χώρες των Άνδεων στη Λατινική Αμερική, τα κράτη της ανατολικής και της κεντρικής Ευρώπης, καθώς και το νότιο τμήμα της υποσαχάριας Αφρικής κατέγραψαν τα υψηλότερα ποσοστά πλεονάζουσας θνητότητας την περίοδο 2020-2021.
Μεταξύ των χωρών που επλήγησαν βαρύτερα από την πανδημία, η Βολιβία καταγράφει τον υψηλότερο δείκτη πλεονάζουσας θνησιμότητας. Αντίθετα, σε χώρες όπως η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, η πλεονάζουσα θνησιμότητα μοιάζει χαμηλότερη από ό,τι τα χρόνια προτού ξεσπάσει η πανδημία.
Οι συντάκτες της μελέτης αναγνωρίζουν ότι η δουλειά τους ενέχει κάποιους περιορισμούς και κρίνουν απαραίτητο να συνεχιστεί το επιστημονικό έργο για να διαπιστωθεί ποια είναι επακριβώς η πλεονάζουσα θνησιμότητα που οφείλεται άμεσα στην COVID-19.
Μεταξύ άλλων μελετών, το εβδομαδιαίο περιοδικό The Economist δημοσίευσε στα μέσα Νοεμβρίου την εκτίμηση ότι ο απολογισμός των θυμάτων της πανδημίας έφθανε τα 17 εκατομμύρια νεκρούς σε όλο τον κόσμο, βασιζόμενο κυρίως στη βάση δεδομένων δύο ερευνητών.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ως αυτό το στάδιο, λαμβάνοντας υπόψη την πλεονάζουσα θνησιμότητα που συνδέεται άμεσα και έμμεσα με την πανδημία, ότι ο πραγματικός απολογισμός των θυμάτων στην υφήλιο ενδέχεται να είναι διπλάσιος ως τριπλάσιος από τον επίσημο, όπως αναφέρει το ΑΠΕ – ΜΠΕ.