Ο ιός Ζίκα ίσως βρίσκεται μία μετάλλαξη μακριά από μία επιδημία

Μία νέα επιδημία του ιού Ζίκα είναι αρκετά πιθανή, προειδοποιούν οι επιστήμονες, με μία μόνο μετάλλαξη να είναι δυνητικά αρκετή για να πυροδοτήσει μία εκρηκτική διασπορά.

Η ασθένεια προκάλεσε παγκόσμια ιατρική κατάσταση έκτακτης ανάγκης, το 2016 με χιλιάδες μωρά να γεννούνται με ζημιά στον εγκέφαλο αφότου οι μητέρες είχαν μολυνθεί ενώ ήταν έγκυες. Επιστήμονες στις ΗΠΑ αναφέρουν ότι ο κόσμος πρέπει να προσέχει για νέες μεταλλάξεις.

Σύμφωνα με εργαστηριακές αναλύσεις, που περιγράφονται στο περιοδικό Cell Reports, o ιός θα μπορούσε εύκολα να αλλάξει, δημιουργώντας νέα στελέχη. Τωρινές μελέτες μόλυνσης υποστηρίζουν ότι αυτά τα στελέχη μπορεί να αποδειχτούν αποτελεσματικά στη μετάδοση του ιού ακόμα και σε χώρες που έχουν χτίσει ανοσία από προηγούμενες επιδημίες Ζίκα, αναφέρει η ομάδα από το Ινστιτούτο Ανοσίας La Jolla.

Ειδικοί αναφέρουν ότι τα ευρήματα, αν και θεωρητικά ήταν ενδιαφέροντα και μία υπενθύμιση ότι και άλλοι ιοί πέρα από τον SARS-CoV-2 μπορούν να αποτελέσουν απειλή.

Ο ιός αλλάζει σχήμα

Οι ερευνητές αναπαρήγαγαν τι συμβαίνει όταν ο Ζίκα περνάει και επιστρέψει από τα κουνούπια τους ανθρώπους, χρησιμοποιώντας κύτταρα και ζωντανά ποντίκια στα πειράματά τους. Όταν ο Ζίκα πέρασε ανάμεσα στα κύτταρα των κουνουπιών και τα ποντίκια στο εργαστήριο, μικρές γενετικές αλλαγές συνέβησαν.

Αυτό σημαίνει ότι ήταν σχετικά εύκολο για τον Ζίκα να μεταλλαχθεί με έναν τρόπο που επέτρεψε στον ιό να μεταδοθεί ακόμα και σε ζώα που είχαν προηγούμενη ανοσία από μια παρόμοια μόλυνση που μεταδίδεται από τα κουνούπια που ονομάζεται δάγκειος πυρετός.

Περισσότερη έρευνα

Ο επικεφαλής ερευνητής καθηγητής Sujan Shresta είπε: «Η παραλλαγή Zika που εντοπίσαμε είχε εξελιχθεί σε σημείο όπου η διασταυρούμενη προστατευτική ανοσία που παρείχε η προηγούμενη μόλυνση από τον δάγκειο πυρετό δεν ήταν πλέον αποτελεσματική στα ποντίκια. Δυστυχώς για εμάς, αν αυτή η παραλλαγή γίνει διαδεδομένη, μπορεί να έχουμε τα ίδια προβλήματα στην πραγματική ζωή».

Ο καθηγητής Jonathan Ball, ειδικός στους ιούς στο Πανεπιστήμιο του Nottingham, δήλωσε στο BBC: «Έχουμε ακούσει τόσα πολλά πρόσφατα για την ταχεία εξέλιξη και εμφάνιση παραλλαγών του κορωνοϊού, αλλά αυτή είναι μια έγκαιρη υπενθύμιση ότι η αλλαγή σχήματος είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό που μοιράζεται τόσοι πολλοί ιοί.

«Αυτή η εργασία δείχνει πόσο γρήγορα μπορεί να προκύψει μια αλλαγή ενός μόνο γράμματος στην αλληλουχία του γονιδιώματος ενός ιού και τον έντονο αντίκτυπο που μπορεί να έχει στην ικανότητα ασθένειας ενός ιού. Αλλά ιοί που μοιράζονται αυτές τις αλλαγές δεν έχουν παρατηρηθεί συχνά σε εστίες και, όπως επισημαίνουν οι συγγραφείς, αυτές οι ενδιαφέρουσες ιδέες απαιτούν πιο ενδελεχή έρευνα».

Η Δρ Clare Taylor, από την Εταιρεία Εφαρμοσμένης Μικροβιολογίας, δήλωσε: «Αν και αυτά τα ευρήματα παρατηρήθηκαν σε εργαστηριακά πειράματα και επομένως έχουν περιορισμούς, δείχνει ότι υπάρχει πιθανότητα να προκύψουν παραλλαγές ανησυχίας κατά τη διάρκεια του κανονικού κύκλου μετάδοσης του Ζίκα και μας υπενθυμίζει ότι η παρακολούθηση είναι σημαντική για την παρακολούθηση των ιών καθώς εξελίσσονται».

Είπε ότι μπορεί να είναι δυνατό να προβλεφθούν ποιες παραλλαγές θα μπορούσαν να προκαλέσουν σημαντικά προβλήματα στο μέλλον και να παρέμβουμε έγκαιρα.

Ο καθηγητής Πολ Χάντερ, καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας, είπε ότι η προηγούμενη μόλυνση με τον Ζίκα μπορεί να προσφέρει ακόμα κάποια προστασία έναντι νέων παραλλαγών – όπως έχει παρατηρηθεί με τον Covid.

Σε ποιες χώρες συναντάται ο ιός

Ο Ζίκα μεταδίδεται με τσιμπήματα από μολυσμένα κουνούπια Aedes. Τα έντομα βρίσκονται σε ολόκληρη την Αμερικάνικη ήπειρο – εκτός από τον Καναδά και τη Χιλή, όπου κάνει πολύ κρύο για να επιβιώσουν – και σε ολόκληρη την Ασία.

Ενώ για τους περισσότερους ανθρώπους ο Ζίκα είναι μια ήπια ασθένεια, χωρίς μόνιμες επιπτώσεις, μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για τα μωρά στη μήτρα.

Εάν μια μητέρα προσβληθεί από τον ιό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορεί να βλάψει το αναπτυσσόμενο μωρό, προκαλώντας μικροκεφαλία (ασυνήθιστα μικρό κεφάλι) και κατεστραμμένο εγκεφαλικό ιστό.

Ο ιός Ζίκα

• Αν και ο ιός μεταδίδεται κυρίως από τα κουνούπια, μπορεί να μεταδοθεί και σεξουαλικά.
• Λίγα άτομα πεθαίνουν από τον Ζίκα και μόνο ένας από τους πέντε ανθρώπους που μολύνονται, αναπτύσσουν συμπτώματα
• Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει πυρετό, εξανθήματα και πόνο στις αρθρώσεις
• Από τη στιγμή που δεν υπάρχει θεραπεία, η μόνη μέθοδος είναι να μειώσεις τον κινδυνο να σε δαγκώσουν
• Επιστήμονες έχουν ξεκινήσει να εργάζονται για ένα εμβόλιο κατά του Ζίκα για να βοηθήσουν τις εγκύους